Royal Highness (Điện hạ) là một tước hiệu và kính ngữ cao quý, thường được dùng để chỉ các thành viên của vương thất, đặc biệt là các hoàng tử và công chúa. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về ý nghĩa, lịch sử và cách sử dụng tước hiệu này trong các nền quân chủ trên thế giới.
Mục Lục
Nguồn gốc và lịch sử của kính ngữ Royal Highness
Trước thế kỷ 17, tước hiệu “Highness” (Điện hạ) được sử dụng bởi các lãnh chúa tự do ở Ý, và dần trở thành kính ngữ dành riêng cho vua và hoàng đế. Theo Encyclopédie của Denis Diderot, “Royal Highness” (Altesse Royale) bắt đầu được sử dụng từ thời Archduke Ferdinand của Áo, khi ông yêu cầu Công tước xứ Savoy gọi mình bằng kính ngữ này để thể hiện địa vị cao hơn. Sau đó, Gaston d’Orléans, con trai vua Henry IV của Pháp, cũng sử dụng danh xưng này, trở thành người đầu tiên trong hoàng tộc Pháp được phép dùng.
Từ thế kỷ 18, “Royal Highness” trở nên phổ biến, dùng để chỉ những thành viên vương thất có tước vị truyền đời và liên hệ huyết thống với quân chủ ở các quốc gia châu Âu. Nhà Habsburg sử dụng kính ngữ này cho các Archduke và Archduchess, tức hoàng tử và công chúa trong gia tộc. Sau khi Thánh chế La Mã giải thể năm 1806, nhiều Tuyển hầu tước sử dụng tước hiệu “Grand Duke” (Đại Công tước) và kính ngữ “Royal Highness” cho gia tộc của mình. Nhà Habsburg cũng đổi tên Áo thành Đế quốc Áo, thay “Royal Highness” bằng “Imperial and Royal Highness” để khẳng định địa vị hoàng gia.
Cách sử dụng kính ngữ Royal Highness ngày nay
Ngày nay, dù các đế quốc không còn tồn tại, kính ngữ “Royal Highness” vẫn được sử dụng ở các quốc gia quân chủ lập hiến như Vương quốc Liên hiệp Anh và Bắc Ireland, Vương quốc Tây Ban Nha, Vương quốc Thụy Điển, Vương quốc Hà Lan và Vương quốc Đan Mạch.
Những người thường được sử dụng danh xưng này bao gồm:
- Con trai và con gái của quân chủ và trữ quân (người kế vị ngai vàng).
- Cháu nội của quân chủ.
- Vợ của các hoàng tử, là con trai hoặc cháu của quân chủ.
- Chồng của nữ quân chủ hoặc nữ trữ quân.
Vương thất Anh nổi tiếng với việc sử dụng tước hiệu này. Theo quy định từ thời George V, con trai và con gái của quân chủ, con trai và con gái của nam duệ của quân chủ đều được dùng “Royal Highness” cùng các tước hiệu thừa kế riêng. Vì vậy, các con của hoàng tử (Prince), cả trai lẫn gái, đều tiếp tục sử dụng “Royal Highness”. Tuy nhiên, các con của Công chúa Anne lại không được sử dụng tước hiệu này.
Năm 2012, Nữ vương Elizabeth II ban hành quy định cho phép tất cả các con của đích trưởng tử của Thân vương xứ Wales (Prince of Wales) được sử dụng “Royal Highness”. Do đó, các con của Hoàng tử William và Catherine Middleton, điển hình là Hoàng tử George xứ Cambridge, đều có danh xưng “His Royal Highness Prince George of Cambridge”.
Trường hợp của Archie, con trai của Hoàng tử Harry, lại khác. Archie không phải là hoàng tử và không được dùng kính ngữ “Royal Highness”, trừ khi ông nội cậu là Hoàng tử Charles kế vị ngai vàng, lúc đó Archie sẽ trở thành “cháu nội của quân chủ” và có thể được đề nghị sử dụng tước vị và kính ngữ thích hợp. Nếu Hoàng tử William, bác của Archie, kế vị, cậu cũng không thể là hoàng tử vì cậu là cháu nội của một thân vương, không còn là cháu nội của quân chủ, trừ khi Vương thất Anh quy định thêm một trường hợp nữa.
Chồng của các công chúa Anh cũng không được sử dụng kính xưng này, mà chỉ là “Lord” hoặc “The Right Honourable” cùng tước hiệu quý tộc. Tuy nhiên, có ngoại lệ duy nhất là Hoàng tế Philip, chồng của Nữ vương Elizabeth II, được sử dụng “Royal Highness” dù không phải là một hoàng tử Anh vì ông là chồng của Nữ vương. Đến năm 1957, Philip được phong làm hoàng tử, và danh xưng của ông là “His Royal Highness The Prince Philip, Duke of Edinburgh”.
Tương tự, Daniel Westling, chồng của Thái nữ Victoria của Thụy Điển, được ban tước hiệu Hoàng tử (Prince), Công tước và kính xưng “Royal Highness” để thể hiện vị trí thành viên vương thất chính thức.
Sau khi ly hôn với Công nương Diana Spencer, Vương thất Anh tuyên bố những người vợ của hoàng tử Anh sau khi ly hôn, dù có thể giữ tước hiệu, sẽ không được sử dụng kính xưng “Royal Highness” nữa. Diana trở thành Diana, Công nương xứ Wales, mà không còn là “Her Royal Highness The Princess of Wales”.
Đầu năm 2020, Hoàng tử Harry và Meghan Markle quyết định từ bỏ nghĩa vụ hoàng gia và không được phép sử dụng danh xưng “His/Her Royal Highness” trong công tác thông thường, dù họ vẫn giữ lại danh xưng này.
Kết luận
“Royal Highness” là một kính ngữ quan trọng thể hiện vị thế và vai trò của các thành viên trong vương thất. Việc sử dụng và quy định về tước hiệu này có thể khác nhau tùy theo từng quốc gia và thời kỳ lịch sử, phản ánh sự phức tạp và biến đổi của các chế độ quân chủ trên thế giới.