Ngày nay, xí muội (hay ô mai) được yêu thích như một món quà vặt, thường thấy trong các khay mứt kẹo ngày Tết và được nhiều người lựa chọn làm quà biếu. Hãy cùng khám phá tất tần tật về xí muội, từ nguồn gốc, công dụng đến cách làm món ăn vặt hấp dẫn này.
Xí muội, món quà từ thiên nhiên, không chỉ thơm ngon mà còn mang lại nhiều lợi ích bất ngờ cho sức khỏe.
Mục Lục
1. Xí Muội Là Gì? Ô Mai Là Gì?
Xí muội là một món ăn vặt quen thuộc và là vị thuốc trong y học cổ truyền.
Xí muội là tên gọi phổ biến ở miền Nam, trong khi ô mai được dùng chủ yếu ở miền Bắc. Xưa kia, xí muội còn là một vị thuốc quan trọng trong y học cổ truyền của Việt Nam, Trung Quốc và một số quốc gia khác. Ngày nay, xí muội được biết đến nhiều hơn như một món ăn vặt hấp dẫn, tương tự như mứt, kẹo, được nhiều người ưa chuộng.
2. Nguồn Gốc Của Xí Muội
Ô mai có nguồn gốc từ tên gọi tiếng Hán 烏梅 (Wūméi). Trong từ điển Hán Việt, ô mai còn được gọi là mơ đen, toan mai hay xí muội (酸梅 – Suānméi), đều mang ý nghĩa là “mơ chua”.
Xí muội có nguồn gốc từ Trung Quốc, được sử dụng như một vị thuốc và món ăn vặt.
Xí muội không chỉ là món ăn vặt mà còn là một vị thuốc quý trong y học cổ truyền Việt Nam và Trung Quốc.
3. Xí Muội Được Làm Từ Quả Gì?
Xí muội có thể được chế biến từ nhiều loại quả khác nhau, tùy thuộc vào mục đích sử dụng và công thức chế biến.
Trong Y Học
Trong y học, xí muội (ô mai) thường được làm từ quả mơ để phát huy tối đa công dụng chữa bệnh.
Trong y học, xí muội thường được chế biến từ quả mơ, tạo thành ô mai mơ. Quá trình chế biến bao gồm tẩm ướp, phơi khô, ngâm muối hoặc sấy.
Ô mai mơ có nhiều công dụng như:
- Bổ phổi, giải độc, trị ho, tiêu đờm
- Làm sạch ruột, thúc đẩy bài tiết mật
- Điều trị vi khuẩn gây kiết lỵ
- Giảm tình trạng dị ứng protein
- Giảm tiểu tiện ra máu
Trong Ẩm Thực
Chắc hẳn ai cũng đã từng nghe đến xí muội, nhưng không phải ai cũng biết xí muội được làm từ những loại quả nào.
Trong ẩm thực, xí muội được làm từ nhiều loại trái cây khác nhau, tạo nên hương vị đa dạng.
Trong ẩm thực, xí muội được chế biến từ nhiều loại trái cây tươi ngon như:
- Mận
- Cóc
- Đào
- Sấu
- Trám
- Quất
- Khế
- Xoài
- Mít
- Táo ta (táo tây)
- Dứa
4. Công Dụng Của Xí Muội
Theo y học cổ truyền, xí muội là một loại thảo dược có nhiều lợi ích cho sức khỏe. Xí muội hỗ trợ điều trị các bệnh thường gặp trong cuộc sống hàng ngày như:
- Trị ho, viêm họng, khàn tiếng, khô họng: Đặc biệt hiệu quả với ho do nhiễm lạnh, cảm lạnh.
- Điều trị viêm phế quản, ho lâu ngày: Khi kết hợp với mật ong hoặc gừng.
- Ngăn ngừa giun đũa, đau bụng do giun đũa.
- Chống tiêu chảy, đi tiêu lỏng, trị lỵ lâu ngày.
- Chống ung thư cổ tử cung.
- Ức chế các loại vi khuẩn gây bệnh.
- Hỗ trợ điều trị tiểu đường.
- Chữa nẻ, làm bóng tóc: Dầu ngâm mơ chiết xuất từ xí muội có công dụng này.
- Giải nhiệt: Rượu ngâm xí muội giúp giải nhiệt cơ thể trong những ngày nắng nóng.
Xí muội có nhiều công dụng tốt cho sức khỏe, từ trị ho đến hỗ trợ tiêu hóa.
Ngoài ra, trong ẩm thực, xí muội là món ăn vặt được nhiều người yêu thích và là món mứt không thể thiếu trong các dịp lễ, Tết cổ truyền.
5. Ăn Nhiều Xí Muội Có Tốt Không?
Nhiều người thắc mắc liệu ăn nhiều xí muội có tốt không. Xí muội là một loại “thảo dược” quý và thường không gây ra nhiều tác dụng phụ, trừ khi người dùng bị dị ứng hoặc mẫn cảm với các thành phần của nó.
Ăn xí muội với lượng vừa phải có lợi cho sức khỏe, nhưng cần lưu ý đối với một số đối tượng.
Tuy nhiên, những người đang điều trị bệnh hoặc mắc các bệnh nền khác cần thận trọng khi sử dụng xí muội.
Theo y học cổ truyền, những trường hợp sau đây không nên ăn nhiều hoặc không nên sử dụng xí muội: phụ nữ có thai, người mắc bệnh tiểu đường, người bị các bệnh về thận.
6. Các Món Ngon Làm Từ Xí Muội
Xí muội không chỉ là món ăn vặt mà còn được sử dụng để chế biến nhiều món ăn hấp dẫn khác.
Muối Xí Muội
Muối xí muội là món chấm tuyệt vời cho trái cây, mang đến hương vị chua cay mặn ngọt hài hòa.
Muối xí muội là một loại muối chấm độc đáo, kết hợp hương vị chua, cay, mặn, ngọt, rất thích hợp để chấm cùng trái cây. Muối xí muội có thể bảo quản lâu trong hộp kín ở nơi thoáng mát.
Ổi Lắc Xí Muội
Ổi lắc xí muội là món ăn vặt nhanh chóng, tiện lợi và thơm ngon, được nhiều người yêu thích.
Ổi lắc xí muội là món ăn vặt lý tưởng cho những ai bận rộn. Chỉ với vài phút, bạn đã có ngay món ổi lắc xí muội chua cay, thơm ngon để thưởng thức.
Gà Bó Xôi Lá Cẩm Sốt Xí Muội
Gà bó xôi lá cẩm sốt xí muội là món ăn độc đáo, kết hợp hương vị truyền thống và hiện đại.
Gà bó xôi lá cẩm sốt xí muội (hay còn gọi là Gà không lối thoát) là món ăn độc đáo với lớp vỏ xôi tím rực rỡ, giòn ngon bên ngoài, dẻo dai bên trong. Gà bên trong thơm lừng, ngọt thịt, kết hợp với hạt sen bùi bùi, táo tàu ngọt ngào và hương bưởi, cam thảo thơm lừng. Nước sốt xí muội chua ngọt lạ miệng là điểm nhấn đặc biệt của món ăn này.
Sườn Hấp Xí Muội
Sườn hấp xí muội là món ăn thơm ngon, độc đáo, được nhiều người yêu thích.
Sườn hấp xí muội là một biến tấu thú vị của món sườn truyền thống. Sườn non mềm thơm hòa quyện với vị chua ngọt đặc trưng của xí muội, chắc chắn sẽ khiến bạn muốn ăn mãi không thôi.
Mứt Cà Rốt Xí Muội
Mứt cà rốt xí muội là món mứt lạ miệng, thơm ngon và bắt mắt, thích hợp để đãi khách ngày Tết.
Mứt cà rốt xí muội là món mứt ngọt lịm, thơm ngon và dẻo dai. Món mứt này có màu sắc bắt mắt, các viên cà rốt tròn xinh. Khi thưởng thức, bạn sẽ cảm nhận được vị chua chua của xí muội, vị béo ngậy của nhân phô mai và lớp dừa nạo bùi bùi béo béo bao quanh.
7. Cách Làm Xí Muội Tại Nhà
Hướng dẫn cách làm xí muội ngon tại nhà.
Bạn có thể tự tay làm xí muội tại nhà với công thức đơn giản sau:
Nguyên liệu:
- 1kg mận tươi
- 50g vôi bột
- 1 trái ớt, 1 củ gừng, 1 cam thảo
- 600gr đường
Cách làm:
Bước 1: Sơ chế
Chọn mận tươi ngon, không bị sâu, dập nát. Phơi mận trong bóng râm cho đến khi héo lại. Tránh phơi trực tiếp dưới ánh nắng mặt trời để giữ được độ giòn, tươi và vitamin trong mận.
Sơ chế mận trước khi chế biến thành xí muội.
Đun nước vừa đủ, cho mận vào đun đến khi hơi nứt thì vớt ra. Tiếp tục sấy khô mận đến khi vỏ nhăn lại. Lặp lại quá trình này từ 3-4 lần cho đến khi mận chuyển sang màu tím đen.
Bước 2: Bào chế
Bào chế mận đã sơ chế để tạo ra xí muội.
Tách bỏ vỏ, cho mận vào chảo nóng, đảo đều cho cháy cạnh. Đậy vung lại. Để mận nguội rồi tán nhuyễn thành bột.
Bước 3: Thêm hương vị
Thêm gia vị để tạo nên hương vị đặc trưng cho món xí muội.
Trộn bột mận với đường, muối, gừng, cam thảo. Tùy theo sở thích, bạn có thể điều chỉnh lượng gia vị để tạo ra hương vị chua, ngọt, cay, mặn phù hợp.
Thành phẩm
Xí muội thành phẩm có màu sắc hấp dẫn, hương vị thơm ngon đặc trưng.
Xí muội thành phẩm có màu sắc đậm đà, hấp dẫn. Mùi thơm của cam thảo hòa quyện với vị ngọt tự nhiên của mận và đường tạo nên hương vị đặc trưng, khó cưỡng.
Hy vọng bài viết này đã cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích về xí muội, từ công dụng đến cách làm. Hãy thử làm xí muội tại nhà và thưởng thức món ăn vặt thơm ngon, bổ dưỡng này nhé!