Xã hội đen Nhật Bản, hay còn gọi là Yakuza, với hơn 100.000 thành viên vào năm 2017, không chỉ là một lực lượng đáng kể về số lượng mà còn là một phần không thể tách rời của xã hội Nhật Bản. Vậy Yakuza là gì, họ hoạt động như thế nào và tương lai của họ sẽ ra sao trong một xã hội ngày càng hiện đại?
Tại Nhật Bản, Yakuza có nguồn thu nhập lớn từ các hoạt động bất hợp pháp. Theo Bộ Công an Nhật Bản, các băng đảng Yakuza vẫn thu phí khoảng 5% doanh thu từ các công trường xây dựng, tạo ra nguồn lợi nhuận khổng lồ. Tuy nhiên, Yakuza không chỉ giới hạn trong các hoạt động bất hợp pháp.
Hình xăm truyền thống của Yakuza Nhật Bản thể hiện sự chịu đựng và tinh thần võ sĩ đạo.
Những tổ chức này còn tham gia vào các ngành nghề chính thống như xử lý rác thải, tái chế, công nghiệp giải trí và dịch vụ lao công. Sự tham gia vào các hoạt động hợp pháp thường được hỗ trợ bởi lực lượng tay chân và các hành vi cạnh tranh không lành mạnh.
Gần đây, tổ chức Ninkyo Yamaguchi-Gumi, một phần của tập đoàn tội phạm lớn nhất Nhật Bản là Yamaguchi-Gumi (thành lập năm 1915), đã quyết định thay đổi cơ cấu hoạt động truyền thống.
Nhật Bản hiện có khoảng 22 tổ chức Yakuza với các trung tâm, văn phòng và logo chính thức. Các tổ chức này hoạt động kín kẽ trong khuôn khổ pháp luật Nhật Bản, tham gia vào các ngành nghề kinh doanh hợp pháp và hạn chế để lại dấu vết trong các hoạt động bất hợp pháp.
Các hoạt động bảo kê của Yakuza thường được thực hiện một cách kín đáo, và đôi khi họ còn giúp đỡ người dân khi thiên tai xảy ra. Tuy nhiên, Yakuza vẫn là một thành phần không được người dân Nhật Bản hoan nghênh.
Yoshinori Oda, ông trùm của Ninkyo Yamaguchi-Gumi, quyết định giảm thiểu các hoạt động bất hợp pháp, bắt đầu bằng việc giảm phí bảo kê cho các công trình xây dựng và thiết lập các quy tắc rõ ràng cho các thành viên.
Ông Yoshinori Oda chia sẻ với tạp chí Flash rằng ông muốn huấn luyện các Yakuza thành những “chiến binh” thực thụ, có khả năng bảo vệ công dân Nhật Bản trong và ngoài nước thay vì những kẻ vô công rỗi nghề. Ông tin rằng đã đến lúc Yakuza Nhật Bản hoạt động theo pháp luật để tồn tại.
Hoạt động kinh doanh bất hợp pháp không thể tồn tại mãi trong một xã hội văn minh như Nhật Bản, đặc biệt khi dân số ngày càng già hóa và nền kinh tế thiếu lao động trẻ, bao gồm cả những người tham gia Yakuza.
Một thành viên Yakuza khoe hình xăm trên lưng, một biểu tượng của sự dũng cảm và sức mạnh.
Tinh thần võ sĩ đạo thu hút nhiều bạn trẻ Nhật Bản gia nhập Yakuza. Hình ảnh mạnh mẽ, bất cần đời và sự oai phong trong các cuộc ẩu đả đã tạo nên sức hút lớn đối với giới trẻ, và văn hóa Yakuza còn được thể hiện trong truyện tranh và phim ảnh.
Trước đây, hình xăm của Yakuza thể hiện khả năng chịu đựng đau đớn, nhưng ngày nay, chúng đã trở thành một loại hình nghệ thuật với công nghệ xăm điện và thuốc tê giảm đau. Điều này dẫn đến việc ngày càng có nhiều người trẻ xăm mình để thể hiện sự “ngầu”, nhưng thực chất lại thiếu trách nhiệm với xã hội và không đóng góp vào nền kinh tế.
Việc Yoshinori Oda muốn tái thiết văn hóa Yakuza đã gây sốc cho cả giới xã hội đen và người dân thường. Câu hỏi đặt ra là liệu những “tay anh chị” này có thể chuyển sang làm ăn hợp pháp như thế nào tại Nhật Bản?
Chuyên gia kinh tế Robert Feldman cho biết các băng đảng Yakuza kiếm được hàng triệu đô la từ các hoạt động kinh doanh hợp pháp và bất hợp pháp. Ông nhận định Yakuza là những “nhà khởi nghiệp” tài ba trong thế giới ngầm, nhưng lại bị coi là những kẻ vô công rỗi nghề trong xã hội.
Nếu Yoshinori Oda thành công, Nhật Bản có thể hưởng lợi từ nguồn lao động dồi dào và khả năng kinh doanh của các ông trùm thế giới ngầm. Năm 2015, ước tính Yamaguchi-Gumi có lợi nhuận 80 tỷ đô la, một con số khổng lồ đối với nền kinh tế Nhật Bản.
Nhật Bản – Quốc gia an toàn nhất thế giới?
Nhật Bản nổi tiếng là một quốc gia văn minh, vậy tại sao lại chấp nhận sự tồn tại của Yakuza? Câu trả lời là các băng đảng này hiểu rõ giới hạn của mình và biết cách tránh sự chú ý của cảnh sát.
Nhật Bản được coi là một quốc gia an toàn với tỷ lệ trộm cắp rất thấp. Nếu bạn đánh rơi ví tiền trên đường phố, rất có thể nó vẫn còn ở đó hoặc được người dân mang đến đồn cảnh sát.
Năm 2016, tổng số tiền mặt thất lạc được trình báo với cảnh sát lên tới 3,67 tỷ Yên (32 triệu đô la Mỹ), và 3/4 số này đã được trả lại cho chủ sở hữu. Tỷ lệ tội phạm tại Nhật Bản đã giảm trong 13 năm liên tiếp, khiến nước này trở thành quốc gia có số vụ phạm tội thấp nhất thế giới.
Trong 13 năm qua, số vụ giết người tại Nhật Bản chỉ khoảng 0,3/100.000 người, thấp hơn nhiều so với 4/100.000 người tại Mỹ. Năm 2015, Nhật Bản chỉ có duy nhất 1 vụ nổ súng gây chết người, một con số đáng kinh ngạc.
Cảnh sát Nhật Bản bố ráp một trụ sở Yakuza, thể hiện sự kiên quyết của chính quyền trong việc kiểm soát tội phạm.
Một trong những nguyên nhân chính của thành công này là do Nhật Bản kiểm soát chặt chẽ việc sử dụng súng đạn. Hình phạt tối thiểu cho hành vi sở hữu súng trái phép là 20 năm tù. Phần lớn Yakuza không biết sử dụng súng vì họ không có nơi để luyện tập.
Hơn nữa, Yakuza hoạt động theo mô hình tập đoàn và thu lợi nhuận từ việc bảo kê hoặc kinh doanh hợp pháp, hạn chế các hành vi cướp bóc hoặc gây mất trật tự xã hội. Nhiều tổ chức còn tham gia vào các hoạt động trợ giúp cộng đồng.
Số lượng cảnh sát tại Nhật Bản liên tục được bổ sung, giúp tình hình an ninh ngày càng được cải thiện. Hiện tại, Nhật Bản có khoảng 259.000 sĩ quan cảnh sát, cao hơn 17 lần so với 10 năm trước. Chính quyền Tokyo cũng ngày càng cứng rắn hơn sau hàng loạt vụ án nghiêm trọng. Tình trạng già hóa dân số cũng ảnh hưởng đến giới xã hội đen, khi tinh thần tôn trọng người cao tuổi được đề cao.
Cảnh sát Nhật Bản thậm chí giải quyết cả những vụ việc nhỏ nhặt như đi xe đạp vượt đèn đỏ hoặc taxi chở quá số người quy định. Thậm chí, có những vụ cảnh sát ập vào nhà dân chỉ vì họ báo mất một chiếc quần đùi.
Theo tờ Economist, một đội cảnh sát ở thành phố Kagoshima đã theo dõi một chiếc ô tô không khóa chở bia mạch nha ngoài siêu thị trong suốt một tuần để bắt một người đàn ông định trộm một thùng bia.
Việc cắt ngón tay (Yubitsume) là một hình thức trừng phạt trong Yakuza, thể hiện sự sám hối và lòng trung thành.
Tóm lại, Yakuza là một phần phức tạp của xã hội Nhật Bản. Mặc dù có liên quan đến các hoạt động tội phạm, nhưng họ cũng đóng một vai trò nhất định trong việc duy trì trật tự xã hội và tham gia vào các hoạt động kinh tế hợp pháp. Tương lai của Yakuza vẫn còn bỏ ngỏ, nhưng những thay đổi gần đây cho thấy một nỗ lực hướng tới sự hợp pháp hóa và hòa nhập hơn vào xã hội.