TVB: Lịch Sử, Dịch Vụ và Sự Suy Thoái của Đế Chế Truyền Hình Hong Kong

Được thành lập vào năm 1967, Television Broadcasts Limited (TVB) tự hào là một trong những đài truyền hình châu Á lâu đời nhất, với hơn 50 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực sản xuất phim ảnh. So với các đài truyền hình khác ở Trung Quốc Đại Lục, Đài Loan, Nhật Bản và Hàn Quốc, TVB nổi bật như một tượng đài của ngành công nghiệp giải trí Hong Kong.

TVB Là Gì?

TVB, viết tắt của Television Broadcasts Limited (tiếng Hoa phồn thể: 電視廣播有限公司), là đài truyền hình thương mại hàng đầu tại Hong Kong. Bắt đầu phát sóng từ ngày 19 tháng 11 năm 1967, TVB đã trở thành một phần không thể thiếu trong văn hóa và đời sống của người dân Hong Kong và cộng đồng người Hoa trên toàn thế giới.

Trụ sở chính của TVB (Television Broadcasts Limited) tại Hong Kong, biểu tượng của đài truyền hình hàng đầu khu vực.

Trong số ba đài phát thanh truyền hình miễn phí ở Hong Kong, TVB, cùng với RTHK và HKTVE, đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp thông tin và giải trí cho công chúng. Từ năm 1967 đến 1973, TVB là đài truyền hình duy nhất ở Hong Kong, do đó người dân địa phương vẫn thường gọi là “Vô tuyến điện thị” (無綫電視) hoặc đơn giản là “Vô tuyến” (無綫). Ngày nay, TVB vẫn là một trong những đài truyền hình tiếng Hoa lớn nhất thế giới.

Thời kỳ hoàng kim của TVB kéo dài từ cuối những năm 1980 đến đầu những năm 1990, trùng với sự phát triển mạnh mẽ của ngành công nghiệp điện ảnh Hong Kong. Trong “thập kỷ vàng” này, TVB đã sản xuất hơn 500 bộ phim lớn nhỏ mỗi năm. Những tác phẩm này đã lan tỏa khắp châu Á và trở thành món ăn tinh thần không thể thiếu của nhiều khán giả.

Các Kênh và Dịch Vụ Của TVB

TVB vận hành nhiều kênh truyền hình miễn phí tại Hong Kong. Hai kênh nổi tiếng nhất là TVB Jade (tiếng Quảng Đông) và TVB Pearl (tiếng Anh). Việc áp dụng truyền hình kỹ thuật số vào ngày 31 tháng 12 năm 2007 đã cho ra đời hai kênh mới là J2 và iNEWS, cả hai đều đạt tiêu chuẩn hình ảnh và âm thanh HD. Đặc biệt, HD Jade là kênh duy nhất tại Hong Kong phát sóng độ nét cao (HD) 24/24 giờ.

Hiện tại, TVB có 5 kênh truyền hình chính:

  • TVB Jade (翡翠台): Kênh tổng hợp phát sóng bằng tiếng Quảng Đông từ ngày 19 tháng 11 năm 1967, phục vụ đông đảo khán giả nói tiếng Quảng Đông.
  • TVB Pearl (明珠台): Kênh tổng hợp phát sóng bằng tiếng Anh, với một số chương trình có thêm tiếng Quảng Đông và tiếng Phổ thông, cũng bắt đầu phát sóng từ ngày 19 tháng 11 năm 1967, hướng đến khán giả quốc tế và người nước ngoài tại Hong Kong.
  • TVB J2: Kênh giải trí tổng hợp dành cho giới trẻ, phát sóng bằng tiếng Quảng Đông, tiếng Phổ thông, tiếng Anh, tiếng Nhật và tiếng Hàn. Kênh này bắt đầu phát sóng thử nghiệm từ ngày 28 tháng 1 năm 2008 và chính thức từ ngày 30 tháng 6 năm 2008, đáp ứng nhu cầu giải trí đa dạng của thanh thiếu niên.
  • TVB Finance (無綫財經台): Kênh chuyên về tin tức kinh tế và tài chính, phát sóng chủ yếu bằng tiếng Quảng Đông, tiếng Phổ thông và tiếng Anh. Tiền thân là kênh HD Jade, kênh này đã đổi tên thành TVB J5 vào ngày 22 tháng 2 năm 2016 và chính thức mang tên TVB Finance từ ngày 15 tháng 8 năm 2017, cung cấp thông tin tài chính chuyên sâu cho giới đầu tư và doanh nghiệp.
  • TVB News (無綫新聞台): Kênh tin tức hoạt động 24/24 giờ, phát sóng thử nghiệm từ ngày 11 tháng 11 năm 2008 và chính thức từ ngày 1 tháng 1 năm 2009 với tên gọi TVB I-News. Từ ngày 15 tháng 8 năm 2017, kênh này chính thức mang tên TVB News, cập nhật tin tức liên tục cho khán giả.

Ngoài ra, TVB còn mở rộng phạm vi phát sóng đến các cộng đồng người Hoa ở nước ngoài, bao gồm Trung Quốc Đại Lục, Đài Loan, Ma Cao, Mỹ, Vương quốc Anh, Canada, Úc, Ireland, New Zealand, Thái Lan, Malaysia và Singapore. TVB cũng hoạt động tại Đài Loan thông qua chi nhánh TVBS.

Thời Kỳ Đỉnh Cao Của TVB

TVB đã trở thành bệ phóng cho nhiều ngôi sao điện ảnh và nhạc pop hàng đầu Hong Kong thông qua các bộ phim truyền hình do đài sản xuất. Các sự kiện đặc biệt của TVB, như lễ kỷ niệm hàng năm, được phát sóng rộng rãi và thu hút sự quan tâm lớn từ công chúng. TVB cũng tổ chức các cuộc thi tài năng như Hoa hậu Hồng KôngHoa hậu Trung Hoa Quốc tế. Những thí sinh thành công có cơ hội ký hợp đồng với TVB và đại diện cho Hong Kong tham gia các cuộc thi sắc đẹp quốc tế, bao gồm cả Miss World.

TVB đã nâng tầm các thể loại phim quen thuộc như cảnh sát hình sự, cổ trang võ hiệp, thâm cung nội chiến, thương trường, gia đình và nghề nghiệp, biến chúng thành “món đặc sản” riêng của nhà đài và là nguồn tham khảo cho các nhà làm phim khác.

Hình ảnh trong bộ phim “Bằng Chứng Thép” của TVB, một trong những tác phẩm cảnh sát hình sự nổi tiếng.

Trong hơn 5 thập kỷ qua, TVB đã sản xuất nhiều tác phẩm kinh điển của điện ảnh châu Á, được xem là chuẩn mực so với các phiên bản khác. Các series võ hiệp của cố nhà văn Kim Dung và Cổ Long, cũng như các bộ phim như “Thâm Cung Nội Chiến”, “Bến Thượng Hải”, “Gia Hảo Nguyệt Viên”, “Đại Thời Đại”, “Bằng Chứng Thép”, “Bao La Vùng Trời”… đã trở thành những tượng đài trong lòng khán giả.

Đặc biệt, bộ phim “Thâm Cung Nội Chiến” được xem là nguồn cảm hứng cho các bộ phim cung đấu của Trung Quốc Đại Lục như “Hậu Cung Chân Hoàn Truyện”, “Mỹ Nhân Tâm Kế”, “Sơn Hà Luyến Mỹ Nhân Vô Lệ”… Tác phẩm “Gia Hảo Nguyệt Viên”, với chủ đề tình thân, vẫn là lựa chọn hàng đầu của nhiều đài truyền hình Trung Quốc mỗi dịp Trung Thu.

Trong giai đoạn hoàng kim, các bộ phim “made in Hong Kong” đã làm mưa làm gió trên nhiều đài truyền hình ở Đại Lục, bắt đầu với tác phẩm “Hoắc Nguyên Giáp” năm 1983 trên CCTV và kéo dài đến những năm 2000.

TVB đã tự mở lớp đào tạo diễn xuất và tổ chức các cuộc thi tìm kiếm tài năng để duy trì ánh hào quang. Nhiều ngôi sao điện ảnh đã được phát hiện và nâng đỡ bởi TVB, trở thành những tên tuổi hàng đầu showbiz như Lưu Đức Hoa, Châu Tinh Trì, Châu Nhuận Phát, Lương Triều Vỹ, Cổ Thiên Lạc, Trương Vệ Kiện, cùng với những nghệ sĩ tài sắc vẹn toàn như Lê Tư, Lý Gia Hân, Xa Thi Mạn, Trương Mạn Ngọc, Thái Thiếu Phân

Không chỉ phim ảnh, tạp chí, chương trình giải trí, ấn phẩm băng đĩa phim, lễ trao giải và kỷ niệm của TVB cũng thu hút sự quan tâm đặc biệt từ giới truyền thông và công chúng. Các buổi lễ trao giải và kỷ niệm được tổ chức hoành tráng, xa hoa, quy tụ gần như tất cả các ngôi sao nổi tiếng hàng đầu Hong Kong, khiến khán giả không khỏi choáng ngợp.

Các nghệ sĩ tham dự tiệc của TVB không chỉ không mất tiền mà còn có cơ hội nhận quà nhờ các trò chơi với phần thưởng hậu hĩnh. Vào năm 2016, nam diễn viên Lý Gia từng trúng 130.000 USD khi tham gia trò chơi tại lễ Khánh đài lần thứ 49.

TVB Ngày Nay: Sự Suy Thoái và Thách Thức

Dưới sự dẫn dắt của người sáng lập Thiệu Dật Phu, TVB đã đạt được nhiều thành công vang dội. Tuy nhiên, sau năm 2004, các bộ phim của đài hiếm khi tạo được tiếng vang lớn và thường xuyên bị chỉ trích vì lạm dụng cảnh nóng, bạo lực, kỹ xảo kém chất lượng, kịch bản thiếu sáng tạo và diễn xuất yếu kém của dàn diễn viên trẻ.

Việc TVB nhất quán đi theo con đường “tự cung tự cấp” cũng là một nguyên nhân khiến nền sản xuất trì trệ và phim lên sóng thiếu sự chỉn chu. Theo QQ, mỗi năm TVB tự đầu tư sản xuất khoảng 20-30 phim, gây áp lực lớn lên ngân sách của đài.

Trong khi đó, các nhà làm phim tại Đại Lục tìm kiếm nhiều nguồn vốn từ bên ngoài, xây dựng phim trường rộng lớn, phát triển lực lượng nghệ sĩ trẻ hùng hậu và phát hành phim trên nhiều nền tảng. Việc TVB ngừng hợp tác sản xuất với các ứng dụng như Tencent và iQiyi vào đầu năm 2019 được xem là một quyết định sai lầm, khiến doanh thu của đài giảm sút hơn 43% chỉ trong 6 tháng đầu năm và gây ra thua lỗ lớn.

Sự suy thoái của TVB còn thể hiện qua chỉ số rating. Trong thập niên 1980-1990, đa số phim đạt tỷ lệ người xem trên 30%, thậm chí có những tập đạt trên 45% như “Thần Điêu Đại Hiệp”, “Thiên Long Bát Bộ”, “Ỷ Thiên Đồ Long Ký”, “Tây Du Ký”, “Hồ Sơ Trinh Sát”… Từ năm 2012 đến nay, tỷ lệ người xem giảm xuống chỉ còn trung bình từ 20 đến 26%.

Nguyên nhân chính là do TVB mất đi một lượng lớn các giám chế, biên kịch và diễn viên tài năng, khiến bộ máy sản xuất ngày càng mỏng manh. QQ nhận định rằng TVB đang đối mặt với sự thiếu hụt tài năng trầm trọng nhất trong lịch sử hơn 50 năm, do cách hành xử “vắt chanh bỏ vỏ”, ép giá cát-xê và chế độ đãi ngộ bạc bẽo của đài.

Nhiều nghệ sĩ kỳ cựu như Xa Thi Mạn, Đới Chí Vỹ, Quách Chính Hồng, Lâm Phong, Hồ Hạnh Nhi, Ngô Trác Hy đã quyết định rời TVB để tìm kiếm cơ hội mới tại thị trường Đại Lục và Đài Loan, tạo nên trào lưu “Bắc tiến” trong giới nghệ sĩ Hong Kong và gây ra tình trạng chảy máu chất xám.

“Đến Đài Loan là kế sách cuối cùng, trở về Hong Kong là nghe theo tiếng gọi của con tim, còn sang Đại Lục là xu thế chung của thời đại. Tương lai các nghệ sĩ xứ Cảng thơm vẫn sẽ lấy Đại Lục là thị trường trọng tâm phát triển sự nghiệp”, nam tài tử Trịnh Gia Dĩnh chia sẻ.

Các diễn viên trẻ do TVB tích cực lăng xê gần đây không để lại nhiều ấn tượng trong mắt khán giả. Những gương mặt sáng giá từ cuộc thi Hoa hậu Hong Kong trong một thập niên trở lại đây như Trần Khải Lâm, Thái Tư Bối, Hoàng Tâm Dĩnh, Chu Thần Lệ… không chỉ bị đánh giá thấp về diễn xuất mà còn bị nhận xét kém sắc hơn so với các đàn chị đi trước. Thêm vào đó, cuộc thi Hoa hậu Hong Kong ngày càng giảm uy tín do chất lượng thí sinh đi xuống và vướng phải các bê bối đời tư.

“Nhìn lại giai đoạn vàng son với nhân tài đầy ắp và danh tiếng lừng lẫy, TVB đã chứng minh được vị thế của mình. Tuy nhiên, trong thời đại cạnh tranh khốc liệt, TVB chỉ còn là cái bóng của quá khứ. Mong rằng TVB sẽ không trở thành ATV thứ hai, suy yếu rồi sụp đổ vĩnh viễn, để lại nuối tiếc trong lòng nhiều thế hệ”, QQ bình luận.

(Tổng hợp)