Mục Lục
Amiđan là gì và Vai Trò của Chúng?
Amiđan là tổ chức lympho nằm ở phía sau cổ họng, đóng vai trò quan trọng trong hệ miễn dịch của cơ thể. Mỗi người có ba loại amiđan: amiđan vòm (nằm ở phía sau mũi), amiđan khẩu cái (nằm hai bên họng, thường được nhắc đến nhất khi nói về amiđan), và amiđan lưỡi (nằm ở đáy lưỡi).
Chức năng chính của amiđan bao gồm:
- Lọc vi khuẩn và virus: Amiđan hoạt động như một hàng rào bảo vệ, ngăn chặn sự xâm nhập của các tác nhân gây bệnh vào cơ thể qua đường miệng.
- Sản xuất kháng thể: Các tế bào bạch huyết trong amiđan sản xuất kháng thể giúp chống lại nhiễm trùng.
Do tiếp xúc trực tiếp với các tác nhân gây bệnh từ môi trường bên ngoài, amiđan rất dễ bị viêm nhiễm.
Viêm Amiđan: Nguyên Nhân, Triệu Chứng và Phân Loại
Viêm amiđan là tình trạng amiđan bị sưng, đỏ và đau do nhiễm trùng. Nguyên nhân gây viêm amiđan rất đa dạng, bao gồm nhiều loại virus (ví dụ: virus cúm, virus Epstein-Barr, virus herpes simplex, adenovirus) và vi khuẩn (ví dụ: liên cầu khuẩn).
Các triệu chứng thường gặp của viêm amiđan bao gồm:
- Đau họng, đặc biệt là khi nuốt
- Amiđan sưng đỏ
- Xuất hiện mủ trắng hoặc vàng trên bề mặt amiđan
- Có thể xuất hiện phồng rộp hoặc loét trên amiđan
- Đau đầu
- Khó thở (do amiđan sưng to gây tắc nghẽn đường thở)
- Hôi miệng
- Sốt
Viêm amiđan được chia thành hai loại chính:
- Viêm amiđan cấp tính: Chỉ xảy ra một đợt viêm duy nhất.
- Viêm amiđan mạn tính/tái phát: Các đợt viêm tái đi tái lại nhiều lần.
Thông thường, bác sĩ sẽ ưu tiên điều trị viêm amiđan bằng các biện pháp nội khoa như sử dụng thuốc kháng sinh (nếu nguyên nhân là vi khuẩn) và các biện pháp hỗ trợ giảm triệu chứng.
Khi Nào Cần Cân Nhắc Phẫu Thuật Cắt Amiđan?
Phẫu thuật cắt amiđan (tonsillectomy) là một thủ thuật ngoại khoa để loại bỏ amiđan. Bác sĩ có thể đề nghị phẫu thuật trong các trường hợp sau:
- Viêm amiđan tái phát nhiều lần: Đây là chỉ định phổ biến nhất. Tần suất viêm thường là 5-7 lần một năm, ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống.
- Khó thở hoặc ngưng thở khi ngủ: Amiđan sưng to có thể gây tắc nghẽn đường thở, dẫn đến khó thở, ngáy to và ngưng thở khi ngủ (một tình trạng nguy hiểm, gây thiếu oxy não).
- Amiđan chảy máu hoặc thường xuyên bị mắc dị vật: Tình trạng này gây khó chịu và có thể dẫn đến nhiễm trùng.
- Hôi miệng kéo dài: Trong một số trường hợp, viêm amiđan mạn tính có thể gây hôi miệng dai dẳng, khó điều trị.
- Nghi ngờ các bệnh lý ác tính: Ung thư amiđan là một bệnh hiếm gặp, nhưng cần được loại trừ trong các trường hợp nghi ngờ.
- Áp xe quanh amiđan: Đây là một biến chứng nặng của viêm amiđan, cần can thiệp ngoại khoa.
Tuy nhiên, phẫu thuật cắt amiđan không phải là không có rủi ro. Do đó, bác sĩ sẽ chỉ đề nghị phẫu thuật khi thật sự cần thiết và sau khi đã cân nhắc kỹ lưỡng các lợi ích và nguy cơ.
Quy Trình Phẫu Thuật và Những Điều Cần Lưu Ý
Trước khi phẫu thuật cắt amiđan, bệnh nhân cần được khám và làm các xét nghiệm cần thiết để đánh giá tình trạng sức khỏe. Bác sĩ sẽ hướng dẫn cụ thể về các bước chuẩn bị, bao gồm:
- Ngừng sử dụng một số loại thuốc: Đặc biệt là các thuốc ảnh hưởng đến đông máu.
- Nhịn ăn trước phẫu thuật: Để tránh biến chứng trong quá trình gây mê.
- Làm thủ tục nhập viện và chuẩn bị người nhà chăm sóc: Việc này giúp bệnh nhân yên tâm và được chăm sóc tốt nhất sau phẫu thuật.
Trong quá trình phẫu thuật, bác sĩ sẽ sử dụng các dụng cụ chuyên dụng để cắt bỏ amiđan. Phẫu thuật thường được thực hiện dưới gây mê toàn thân.
Sau phẫu thuật, bệnh nhân có thể gặp phải một số khó chịu như:
- Đau họng: Đây là triệu chứng thường gặp nhất, có thể kéo dài vài ngày.
- Sưng tấy: Vùng họng có thể bị sưng nhẹ.
- Khó nuốt: Việc ăn uống có thể khó khăn trong những ngày đầu.
- Chảy máu: Nguy cơ chảy máu sau phẫu thuật là có, nhưng thường không đáng kể.
- Nhiễm trùng: Mặc dù hiếm gặp, nhưng nhiễm trùng vẫn là một nguy cơ tiềm ẩn.
Để quá trình hồi phục diễn ra thuận lợi, bệnh nhân cần tuân thủ theo hướng dẫn của bác sĩ:
- Uống đủ nước: Giữ cho cổ họng luôn ẩm.
- Ăn thức ăn mềm, dễ nuốt: Tránh các thức ăn cứng, cay nóng.
- Nghỉ ngơi đầy đủ: Cho cơ thể thời gian để hồi phục.
- Uống thuốc giảm đau theo chỉ định: Giúp giảm bớt sự khó chịu.
- Tránh hút thuốc và uống rượu bia: Các chất kích thích này có thể làm chậm quá trình hồi phục.
- Tái khám theo lịch hẹn: Để bác sĩ theo dõi tình trạng và xử lý kịp thời nếu có biến chứng.
Trong trường hợp xuất hiện các dấu hiệu bất thường như sốt cao, khó thở, chảy máu nhiều, cần đến ngay cơ sở y tế để được xử trí.
Lợi Ích của Phẫu Thuật Cắt Amiđan
Phẫu thuật cắt amiđan mang lại nhiều lợi ích đáng kể, đặc biệt đối với những người thường xuyên bị viêm amiđan:
- Giảm tần suất và mức độ nghiêm trọng của các đợt viêm amiđan.
- Cải thiện tình trạng khó thở và ngưng thở khi ngủ.
- Giảm ngáy.
- Cải thiện khả năng nuốt.
- Loại bỏ hoặc giảm hôi miệng.
- Ngăn ngừa các biến chứng của viêm amiđan.
Ở trẻ em, việc cắt amiđan có thể giúp cải thiện khả năng tập trung học tập và tham gia các hoạt động vui chơi. Ở người lớn, phẫu thuật giúp giảm mệt mỏi và cải thiện chất lượng cuộc sống.
Cắt Amiđan: Quyết Định Nên Được Cân Nhắc Kỹ Lưỡng
Quyết định có nên phẫu thuật cắt amiđan hay không cần được đưa ra sau khi đã thảo luận kỹ lưỡng với bác sĩ chuyên khoa tai mũi họng. Bác sĩ sẽ đánh giá tình trạng cụ thể của bạn, xem xét các yếu tố như tần suất viêm, mức độ ảnh hưởng đến cuộc sống, và các bệnh lý kèm theo để đưa ra lời khuyên phù hợp nhất.
Nếu bạn đang gặp các vấn đề về amiđan và băn khoăn về phương pháp điều trị, hãy tìm đến các cơ sở y tế uy tín để được tư vấn và thăm khám. Việc điều trị kịp thời và đúng cách sẽ giúp bạn cải thiện sức khỏe và nâng cao chất lượng cuộc sống.
Tài liệu tham khảo
Bradford, A. (2018, May 1) Tonsils: Facts, Function & Treatment. Retrieved 20/3/19 from sentayho.com.vn/62447-tonsils.html
DerSarkissian, C. (2018, November 25) Tonsillitis. Retrieved 20/3/19 from sentayho.com.vn/oral-health/tonsillitis-symptoms-causes-and-treatments#3
DerSarkissian, C. (2018, November 26) What To Expect When You Get Your Tonsils Out. Retrieved 20/3/19 from sentayho.com.vn/oral-health/what-to-expect-getting-your-tonsils-out#3
DerSarkissian, C. (2018, November 25) When Do I Need To Get My Tonsils Out. Retrieved 20/3/19 from sentayho.com.vn/oral-health/when-to-get-my-tonsils-out#2
Robinson, J. (2018, December 12) Can An Adult Need A Tonsillectomy? Retrieved 20/3/19 from sentayho.com.vn/oral-health/adult-tonsillectomy#1
Roth, E. (2017, August 10) Tonsillectomy. Retrieved 20/3/19 from sentayho.com.vn/health/tonsillectomy