Trong bối cảnh đại dịch COVID-19 diễn biến phức tạp, số lượng ca nhiễm tăng cao gây áp lực lớn lên hệ thống y tế. Để tăng tốc độ xét nghiệm và phát hiện sớm các ca nhiễm, phương pháp xét nghiệm gộp COVID-19 đã được áp dụng rộng rãi. Vậy xét nghiệm gộp COVID-19 là gì, quy trình thực hiện như thế nào và có những lưu ý quan trọng nào? Bài viết này sẽ cung cấp thông tin chi tiết và đầy đủ nhất về phương pháp xét nghiệm này.
Mục Lục
1. Xét nghiệm gộp COVID-19 là gì?
Xét nghiệm RT-PCR là phương pháp tiêu chuẩn vàng để phát hiện virus SARS-CoV-2. Tuy nhiên, để tăng tốc độ sàng lọc, đặc biệt trong bối cảnh số ca nhiễm tăng vọt, phương pháp xét nghiệm nhanh kháng nguyên đã được triển khai rộng rãi. Tiếp theo đó, Bộ Y tế đã ban hành Quyết định số 1817/QĐ-BYT hướng dẫn tạm thời về việc gộp mẫu xét nghiệm.
Thay vì xét nghiệm riêng lẻ từng mẫu bệnh phẩm của mỗi người, xét nghiệm gộp COVID-19 kết hợp nhiều mẫu (thường là từ 3 đến 5 mẫu) vào chung một lần xét nghiệm.
Xét nghiệm gộp COVID-19 giúp tiết kiệm thời gian và nguồn lực so với xét nghiệm riêng lẻ
Xét nghiệm gộp COVID-19 giúp tiết kiệm thời gian và nguồn lực so với xét nghiệm riêng lẻ.
Lợi ích của xét nghiệm gộp:
- Tiết kiệm thời gian và nguồn lực: Giảm số lượng xét nghiệm cần thực hiện, từ đó tiết kiệm chi phí vật tư và nhân công.
- Tăng hiệu suất xét nghiệm: Cho phép xét nghiệm số lượng lớn mẫu bệnh phẩm trong thời gian ngắn.
- Phát hiện F0 nhanh chóng: Giúp nhanh chóng xác định các ca nhiễm, đặc biệt ở những khu vực có mật độ dân số cao hoặc số ca nhiễm tăng nhanh.
2. Quy trình xét nghiệm COVID-19 gộp
Quy trình xét nghiệm gộp COVID-19 đòi hỏi tuân thủ nghiêm ngặt các quy định về an toàn sinh học và đảm bảo chất lượng để cho kết quả chính xác.
2.1. Điều kiện áp dụng xét nghiệm gộp
Xét nghiệm gộp thường được áp dụng cho các đối tượng sau:
- Vùng nguy cơ thấp: Các khu vực có tỷ lệ lây nhiễm thấp.
- Cùng đặc điểm dịch tễ: Những người có chung yếu tố nguy cơ, ví dụ như cùng làm việc trong một cơ quan, sống trong cùng một tòa nhà hoặc hộ gia đình.
- Cùng địa điểm: Các đối tượng được lấy mẫu tại cùng một địa điểm.
Các trường hợp không nên áp dụng xét nghiệm gộp:
- Vùng nguy cơ cao: Các khu vực có tỷ lệ lây nhiễm cao.
- Tiếp xúc gần F0: Những người đã tiếp xúc trực tiếp với người nhiễm bệnh.
- Có triệu chứng nghi nhiễm: Người có các triệu chứng như sốt, ho, đau họng, khó thở.
- Mẫu bệnh phẩm đặc biệt: Mẫu từ bệnh nhân đang điều trị COVID-19 hoặc mẫu đang chờ kết quả chẩn đoán SARS-CoV-2.
Xét nghiệm gộp COVID-19 thường được áp dụng cho các đối tượng có cùng đặc điểm dịch tễ và sinh sống/làm việc tại cùng một địa điểm
Xét nghiệm gộp COVID-19 thường được áp dụng cho các đối tượng có cùng đặc điểm dịch tễ và sinh sống/làm việc tại cùng một địa điểm.
2.2. Các hình thức gộp mẫu xét nghiệm
Có hai hình thức gộp mẫu xét nghiệm phổ biến:
- Gộp que: Gộp trực tiếp các que lấy mẫu bệnh phẩm (dịch tỵ hầu hoặc dịch họng) vào chung một ống chứa môi trường vận chuyển.
- Gộp dung dịch mẫu: Lấy một lượng dung dịch nhất định từ các ống chứa mẫu bệnh phẩm đơn lẻ và gộp vào một ống chứa môi trường vận chuyển.
2.3. Quy trình gộp mẫu chi tiết
Quy trình gộp mẫu được thực hiện theo các bước sau:
- Lấy mẫu: Nhân viên y tế lấy mẫu bệnh phẩm từ từng người.
- Gộp mẫu: Thực hiện gộp que hoặc gộp dung dịch mẫu theo hình thức đã chọn.
- Lập danh sách và mã hóa: Lập danh sách các đối tượng trong mẫu gộp và mã hóa từng mẫu gộp để dễ dàng theo dõi.
- Đóng gói, bảo quản và vận chuyển: Đảm bảo các mẫu được đóng gói, bảo quản và vận chuyển theo đúng quy định.
- Xét nghiệm RT-PCR: Tiến hành xét nghiệm RT-PCR trên các mẫu gộp.
Các mẫu gộp được đóng gói và bảo quản cẩn thận tại phòng xét nghiệm trước khi tiến hành xét nghiệm
Các mẫu gộp được đóng gói và bảo quản cẩn thận tại phòng xét nghiệm trước khi tiến hành xét nghiệm.
Xử lý kết quả xét nghiệm:
- Âm tính: Nếu mẫu gộp cho kết quả âm tính, tất cả các đối tượng trong mẫu gộp đều được coi là âm tính và không cần xét nghiệm lại.
- Dương tính: Nếu mẫu gộp cho kết quả dương tính, điều này có nghĩa là ít nhất một trong số các mẫu đơn trong mẫu gộp có chứa virus SARS-CoV-2. Lúc này, cần tiến hành lấy mẫu và xét nghiệm lại riêng lẻ từng đối tượng trong mẫu gộp để xác định chính xác ca nhiễm. Nếu xét nghiệm lại cho kết quả âm tính hoặc không xác định được, cần lấy mẫu và xét nghiệm lại một lần nữa.
3. Lưu ý khi đi lấy mẫu xét nghiệm COVID-19
Để đảm bảo an toàn và giảm thiểu nguy cơ lây nhiễm trong quá trình lấy mẫu xét nghiệm COVID-19, cần tuân thủ các biện pháp phòng ngừa sau:
Luôn tuân thủ nguyên tắc 5K của Bộ Y Tế để bảo vệ bản thân và cộng đồng
Luôn tuân thủ nguyên tắc 5K của Bộ Y Tế để bảo vệ bản thân và cộng đồng.
- Đeo khẩu trang: Đeo khẩu trang đúng cách trong suốt quá trình chờ đợi, lấy mẫu và sau khi lấy mẫu xong.
- Giữ khoảng cách: Giữ khoảng cách an toàn với mọi người xung quanh, hạn chế nói chuyện khi không cần thiết.
- Hạn chế tiếp xúc: Tránh chạm vào người khác, kể cả nhân viên y tế.
- Tư thế đúng: Ngồi thẳng lưng, hơi ngửa đầu ra sau, hít thở đều để nhân viên y tế lấy mẫu dễ dàng và chính xác.
- Xét nghiệm sau tiêm vaccine: Vẫn cần xét nghiệm nếu được chỉ định, ngay cả khi đã tiêm đủ mũi vaccine.
- Vệ sinh tay: Rửa tay sạch sẽ bằng xà phòng hoặc dung dịch sát khuẩn ngay sau khi lấy mẫu xong.
Tóm lại, xét nghiệm gộp COVID-19 là một giải pháp hiệu quả giúp tăng tốc độ xét nghiệm và phát hiện sớm các ca nhiễm trong bối cảnh dịch bệnh diễn biến phức tạp. Việc hiểu rõ về quy trình và các lưu ý khi thực hiện xét nghiệm sẽ giúp người dân chủ động bảo vệ sức khỏe bản thân và cộng đồng. Nếu có bất kỳ dấu hiệu nghi ngờ nhiễm bệnh, hãy liên hệ ngay với cơ sở y tế gần nhất để được tư vấn và hỗ trợ kịp thời.