Siêu cao, độ dốc và đường cong chuyển tiếp là những yếu tố quan trọng trong thiết kế đường bộ, đảm bảo an toàn và thoải mái cho người tham gia giao thông, đặc biệt là khi xe di chuyển trên các đoạn đường cong. Bài viết này sẽ cung cấp thông tin chi tiết về các khái niệm này, cùng với các quy định kỹ thuật liên quan.
Siêu Cao và Độ Dốc Siêu Cao
Siêu cao là độ dốc ngang của mặt đường trên các đoạn đường cong, được thiết kế để chống lại lực ly tâm tác dụng lên xe khi xe vào cua. Mục đích của việc thiết kế siêu cao là để tăng độ ổn định cho xe, giảm thiểu nguy cơ lật xe và giúp người lái xe điều khiển xe dễ dàng hơn.
Độ dốc siêu cao được xác định dựa trên bán kính đường cong nằm và tốc độ thiết kế của đoạn đường đó. Theo quy định, độ dốc siêu cao lớn nhất không được vượt quá 8% và nhỏ nhất không được dưới 2%. Bảng 13 trong tiêu chuẩn thiết kế đường bộ quy định chi tiết về độ dốc siêu cao phù hợp với từng bán kính đường cong và tốc độ thiết kế khác nhau.
Lề đường, bao gồm cả phần gia cố và không gia cố, cũng cần được thiết kế với độ dốc phù hợp. Phần lề đường gia cố thường có cùng độ dốc và hướng với dốc siêu cao, trong khi phần lề đất không gia cố phía lưng đường cong thường dốc ra phía lưng đường. Đối với các phần xe chạy riêng biệt, việc thiết kế siêu cao cũng cần được thực hiện riêng biệt để đảm bảo tính đồng nhất và hiệu quả.
Chiều dài đoạn nối siêu cao, tức là đoạn đường mà độ dốc siêu cao được chuyển đổi dần dần, cũng cần tuân thủ các quy định cụ thể. Chiều dài này không được nhỏ hơn các giá trị được quy định trong Bảng 14 của tiêu chuẩn thiết kế.
Đoạn Nối Siêu Cao và Đường Cong Chuyển Tiếp
Đoạn nối siêu cao là quá trình chuyển đổi độ dốc mặt đường từ độ dốc ngang thông thường sang độ dốc siêu cao trên đoạn đường cong. Quá trình này thường được thực hiện bằng cách xoay phần xe chạy quanh tim đường (đối với đường không có dải phân cách) hoặc quanh mép trong/mép ngoài mặt đường (đối với đường có dải phân cách).
Đoạn nối siêu cao và đoạn nối mở rộng thường được bố trí trùng với đường cong chuyển tiếp. Trong trường hợp không có đường cong chuyển tiếp, các đoạn nối này sẽ được bố trí một nửa trên đường cong và một nửa trên đường thẳng.
Đường cong chuyển tiếp là một đoạn đường cong được sử dụng để kết nối đường thẳng với đường cong tròn, giúp xe chuyển động êm ái và an toàn hơn. Theo quy định, khi tốc độ thiết kế từ 60 km/h trở lên, việc bố trí đường cong chuyển tiếp là bắt buộc.
Độ dốc siêu cao (isc) và chiều dài đoạn nối siêu cao (L) phụ thuộc vào bán kính đường cong nằm (R) và tốc độ thiết kế (Vtk). Các giá trị này không được nhỏ hơn các giá trị được quy định trong Bảng 14 của tiêu chuẩn thiết kế.
