Việc xử lý session ID không an toàn có thể dẫn đến những cuộc tấn công nghiêm trọng, gây ảnh hưởng trực tiếp đến người dùng website. Cơ chế xác thực là yếu tố then chốt để nhận diện người dùng và cấp quyền truy cập phù hợp. Sau khi người dùng xác thực thành công, một session (phiên làm việc) sẽ được tạo ra. Server và trình duyệt sẽ trao đổi session ID, giúp server phân biệt người dùng trong mỗi yêu cầu HTTP. Nếu hacker chiếm đoạt được session ID của người dùng khác, chúng có thể mạo danh và thực hiện các hành vi trái phép. Session Fixation là một kỹ thuật tấn công nguy hiểm mà hacker sử dụng để đạt được mục đích này.
Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu chi tiết về cách thức hoạt động của lỗ hổng Session Fixation và các biện pháp phòng ngừa hiệu quả.
Cách thức tấn công Session Fixation
Giả sử một website sử dụng query string để truyền session ID (ví dụ: sentayho.com.vn?jsessionid=STEALING_UR_DATA). Hacker (ví dụ, Mal) có thể tạo ra một URL chứa session ID đã được chỉnh sửa.
Ví dụ, Mal biết email của Vic, một người dùng trên hệ thống, và Vic rất thích chuột hamster. Mal gửi cho Vic một email chứa đường link hấp dẫn về chuột hamster, nhưng đường link này đã được Mal “craft” để chứa session ID của hắn: sentayho.com.vn?jsessionid=MAL_SESSION_ID.
alt: Người dùng Vic đang click vào đường link giả mạo chứa session ID độc hại trong email về chuột hamster.
Khi Vic click vào đường link, nếu anh ta chưa đăng nhập, trang web sẽ chuyển hướng đến trang đăng nhập. Trang web sẽ chấp nhận session ID đã được Mal chỉnh sửa trên URL. Khi Vic đăng nhập thành công, session được thiết lập, và anh ta có thể xem ảnh GIF về chuột hamster.
alt: Ảnh động GIF vui nhộn về chuột hamster đang gặm nhấm thức ăn, thu hút người dùng click vào liên kết độc hại.
Tuy nhiên, bây giờ Mal có thể truy cập vào website bằng đường dẫn mà hắn đã gửi cho Vic, và hắn cũng có thể truy cập với session của Vic, tức là hắn đã đăng nhập vào tài khoản của Vic.
Các biện pháp phòng chống Session Fixation
Lỗ hổng Session Fixation tuy hiếm gặp nhưng lại rất dễ khai thác và vô cùng nguy hiểm. Hacker có thể vượt qua phương thức xác thực của bạn một cách dễ dàng, và việc phát hiện ra cuộc tấn công này thường rất khó khăn. Dưới đây là một số cách hiệu quả để bảo vệ website của bạn khỏi Session Fixation:
Không truyền Session ID trong biến GET/POST
Việc truyền session ID trong query string hoặc trong body của POST request là nguyên nhân chính gây ra lỗ hổng. Session ID có thể bị rò rỉ qua nhiều kênh khác nhau:
- Khi người dùng click vào một liên kết bên ngoài (Referer header sẽ tiết lộ nguồn gốc của trình duyệt).
- Trong lịch sử duyệt web và bookmarks.
- Trong log trên server và bất kỳ proxy server nào.
Thay vào đó, hãy sử dụng HTTP cookie để truyền session ID. Với PHP, bạn có thể sử dụng hàm session_regenerate_id(true) để tạo mới session ID và tự động thiết lập cookie.
alt: Minh họa cách trình duyệt lưu trữ và gửi cookie chứa session ID đến server, đảm bảo an toàn và bảo mật thông tin phiên làm việc của người dùng.
Tạo lại Session ID khi xác thực
Sau khi người dùng đăng nhập thành công, hãy tạo một session ID mới. Điều này đảm bảo rằng session ID mà Mal tạo ra không còn hợp lệ nữa.
Chỉ chấp nhận tạo Session ID ở phía server
Chỉ cho phép server tạo session ID. Điều này giúp ngăn chặn hacker tự tạo session ID và “gán” nó cho người dùng khác.
Đặt Timeout và thay thế Session ID cũ định kỳ
Việc reset session ID định kỳ sẽ làm giảm nguy cơ bị tấn công Session Fixation. Hãy đặt thời gian timeout hợp lý cho session và tự động thay thế session ID cũ sau một khoảng thời gian nhất định.
Triển khai chức năng Logout mạnh mẽ
Chức năng logout (đăng xuất) cần phải vô hiệu hóa session ID hiện tại, đảm bảo rằng nó không thể được sử dụng lại.
Yêu cầu xác thực lại khi truy cập từ Referrer đáng ngờ
Nếu phát hiện người dùng truy cập từ một referrer (nguồn giới thiệu) đáng ngờ, hãy yêu cầu họ đăng nhập lại để đảm bảo an toàn.
Kết luận
Session Fixation là một lỗ hổng bảo mật nguy hiểm nhưng có thể phòng tránh được. Bằng cách áp dụng các biện pháp phòng ngừa được đề cập trong bài viết này, bạn có thể bảo vệ website và người dùng của mình khỏi các cuộc tấn công Session Fixation. Hãy luôn cập nhật kiến thức về bảo mật và thực hiện các biện pháp phòng ngừa phù hợp để đảm bảo an toàn cho hệ thống của bạn. Happy coding!