Bài hát cổ “Scarborough Fair” (Lễ hội Scarborough) là một tác phẩm nghệ thuật vượt thời gian, được biết đến với nhiều phiên bản lời khác nhau. Dù có sự biến đổi, thông điệp cốt lõi vẫn là câu chuyện tình yêu ly biệt giữa đôi trai gái trong bối cảnh chiến tranh loạn lạc, thể hiện qua những lời nhắn nhủ đầy trăn trở và ẩn dụ.
Điểm chung giữa các phiên bản “Scarborough Fair” là điệp khúc “Parsley, Sage, Rosemary and Thyme” (Mùi tây, xô thơm, hương thảo và cỏ xạ hương), tạo nên sự đặc trưng và dễ nhận biết. Phiên bản do Paul Simon và Art Garfunkel sáng tác, mang tên “Scarborough Fair/Canticle” (Lễ hội Scarborough/Bài thánh ca), đã đưa bài hát lên một tầm cao mới, kết hợp yếu tố dân gian và những lời cầu nguyện sâu sắc.
“Canticle”, ban đầu là một phần trong tập nhạc “The Side of a Hill”, được Simon và Garfunkel khéo léo lồng ghép vào “Scarborough Fair”, tạo nên một tác phẩm đa tầng ý nghĩa. Sự kết hợp này đã tạo ra nhiều tranh luận về ý nghĩa thực sự của bài hát, bởi lời ca ngắn gọn, ẩn dụ và mang tính biểu tượng cao.
Bài viết này sẽ khám phá ý nghĩa của cả hai phiên bản “Scarborough Fair”, đồng thời phân tích những yếu tố làm nên sức hấp dẫn và sự trường tồn của ca khúc này.
Mục Lục
“Scarborough Fair”: Bản Tình Ca Ly Biệt Thời Loạn
Bài cổ ca “Scarborough Fair” kể về một chàng trai gửi gắm lời nhắn nhủ đến người yêu thông qua một người bạn đến lễ hội Scarborough. Những yêu cầu chàng trai đưa ra đều là những điều không thể thực hiện được, thể hiện sự tuyệt vọng và nỗi đau chia cắt trong chiến tranh.
Giải thích ý nghĩa của lời hát bài dân ca “Scarborough Fair” (Ôi Giàn Thiên Lý Đã Xa)
Lời Bài Hát và Ý Nghĩa Sâu Xa
1. “Are you going to Scarborough Fair?” (Bạn ơi, cậu có đi dự lễ hội Scarborough không?)
Câu hỏi mở đầu gợi lên một không gian lễ hội, nhưng đồng thời cũng là sự chia ly. Chàng trai không thể trở về quê hương, chỉ có thể gửi gắm tâm tư qua người khác.
“Parsley, sage, rosemary, and thyme” (Mùi tây, xô thơm, hương thảo và cỏ xạ hương)
Điệp khúc này lặp đi lặp lại trong suốt bài hát, mang ý nghĩa biểu tượng về tình yêu, sự tưởng nhớ và những điều tốt đẹp. Các loại thảo mộc này có thể tượng trưng cho những phẩm chất mà chàng trai trân trọng ở người yêu của mình.
Giải thích ý nghĩa của lời hát bài dân ca “Scarborough Fair” (Ôi Giàn Thiên Lý Đã Xa)
“Remember me to the one who lives there” (Gợi nhớ với cô nàng, người ở cố hương về kẻ ở lại)
Lời nhắn nhủ đầy xót xa của chàng trai, thể hiện nỗi nhớ mong và sự tiếc nuối về một tình yêu đã qua.
“For once she was a true love of mine” (Nàng là người yêu của tôi thuở trước)
Câu hát khẳng định tình yêu sâu sắc mà chàng trai dành cho cô gái, dù hiện tại họ đã phải chia xa.
2. “Tell her to make me a cambric shirt” (Nhắn nàng hãy may cho tôi áo cưới Cambric)
Chiếc áo Cambric tượng trưng cho ước mơ về một đám cưới hạnh phúc, nhưng yêu cầu đi kèm lại là điều không thể:
“Without any seam or needlework” (Áo may không có mối nối và đường kim)
Một chiếc áo cưới không đường may là điều phi lý, thể hiện sự tuyệt vọng của chàng trai. Anh biết rằng mình sẽ không bao giờ có thể kết hôn với người yêu.
Giải thích ý nghĩa của lời hát bài dân ca “Scarborough Fair” (Ôi Giàn Thiên Lý Đã Xa)
3. “Tell her to wash it in yonder well” (Nhắn nàng giặt áo đó ở giếng xa)
Lời nhắn tiếp tục với một yêu cầu bất khả thi khác:
“Where never sprung water or rain ever fell” (Nơi không có nước nguồn hay mưa rơi)
Một cái giếng không có nước là điều vô nghĩa, tượng trưng cho sự khô cằn, thiếu sức sống và sự mất mát.
4. “Tell her to dry it on yonder thorn” (Nhắn nàng phơi áo ở khóm gai xa)
Việc phơi áo trên bụi gai, đặc biệt là áo Cambric mỏng manh, là điều không ai làm:
“Which never bore blossom since Adam was born” (Những khóm gai mãi đơm hoa từ thuở Adam có hình hài)
Một bụi gai không bao giờ nở hoa là một hình ảnh tượng trưng cho sự cằn cỗi, đau khổ và mất mát hy vọng.
Giải thích ý nghĩa của lời hát bài dân ca “Scarborough Fair” (Ôi Giàn Thiên Lý Đã Xa)
5-10. Những Yêu Cầu Bất Khả Thi Tiếp Theo
Bài hát tiếp tục với những yêu cầu vô lý khác, như mua đất ở bờ biển, cày đất bằng sừng cừu, gieo hạt bằng một hạt tiêu, và gặt hái bằng liềm da. Tất cả đều nhằm nhấn mạnh sự chia cắt vĩnh viễn giữa chàng trai và người yêu.
“Scarborough Fair/Canticle”: Lời Cầu Nguyện Cho Hòa Bình Giữa Chiến Tranh
Phiên bản “Scarborough Fair/Canticle” của Simon và Garfunkel đã thêm vào bài hát những “câu kinh nguyện” ngắn gọn, mang đậm tính phản chiến và cầu mong hòa bình. Sự kết hợp này tạo nên một tác phẩm vừa bi tráng, vừa sâu lắng.
Giải thích ý nghĩa của lời hát bài dân ca “Scarborough Fair” (Ôi Giàn Thiên Lý Đã Xa)
Phân Tích “Canticle” và Sự Tương Phản Với “Scarborough Fair”
Những đoạn “Canticle” xen kẽ với lời bài “Scarborough Fair” tạo nên sự tương phản mạnh mẽ giữa tình yêu và chiến tranh, giữa hy vọng và tuyệt vọng.
2. “On the side of the hill in the deep forest green” (Bên sườn đồi nhuốm màu xanh đậm của rừng thẳm)
Hình ảnh này gợi lên một khung cảnh thiên nhiên tươi đẹp, nhưng lại bị ám ảnh bởi sự chết chóc và tàn phá của chiến tranh. Màu xanh đậm có thể là màu của cây cỏ hòa lẫn với khói lửa.
“Tracing of sparrow on snow-crested brown” (Dấu binh lửa của chinh nhân trên mặt tuyết)
“Sparrow” (chim sẻ) ở đây có thể hiểu là đoàn quân. Dấu chân của họ trên tuyết tượng trưng cho sự xâm chiếm và tàn phá.
Giải thích ý nghĩa của lời hát bài dân ca “Scarborough Fair” (Ôi Giàn Thiên Lý Đã Xa)
“Blankets and bedclothes the child of the mountain” (Chăn mền ôm ấp ngọn đồi non)
Hình ảnh những người lính chết trận nằm chồng chất lên nhau, giống như những tấm chăn đắp cho ngọn đồi, là một sự ám ảnh về sự hy sinh và mất mát.
“Sleeps unaware of the clarion call” (Hy sinh trong tiếng lệnh tử thần)
Câu hát này thể hiện sự vô nghĩa của chiến tranh. Những người lính hy sinh mà không hề hay biết về mục đích thực sự của cuộc chiến.
Giải thích ý nghĩa của lời hát bài dân ca “Scarborough Fair” (Ôi Giàn Thiên Lý Đã Xa)
4. “On the side of a hill a sprinkling of leaves” (Bên sườn đồi lá tan tác rơi)
Hình ảnh lá rơi tượng trưng cho sự chết chóc và tàn lụi.
“Washes the grave with silvery tears” (Lệ bạch kim cuốn trôi mộ địa)
Nước mắt của những người lính khóc thương đồng đội phản chiếu ánh sáng, tạo nên hình ảnh “lệ bạch kim”, thể hiện sự đau khổ và mất mát to lớn.
Giải thích ý nghĩa của lời hát bài dân ca “Scarborough Fair” (Ôi Giàn Thiên Lý Đã Xa)
“A soldier cleans and polishes a gun” (Người lính lau chùi và đánh bóng khẩu súng)
Hình ảnh người lính lau súng thể hiện sự tiếp diễn của chiến tranh, một vòng tuần hoàn của bạo lực và chết chóc.
6. “War bellows blazing in scarlet battalions” (Âm thanh của trận hỗn chiến giữa những tiểu đoàn đỏ)
“Scarlet battalions” (những tiểu đoàn đỏ) ám chỉ những đám quân nhuốm máu, thể hiện sự khốc liệt và tàn bạo của chiến tranh.
Giải thích ý nghĩa của lời hát bài dân ca “Scarborough Fair” (Ôi Giàn Thiên Lý Đã Xa)
“Generals order theirs soldiers to kill” (Các tướng lãnh hiệu lệnh cho quân sĩ giết giặc)
Câu hát này lên án những người gây ra chiến tranh, những kẻ lợi dụng binh lính để đạt được mục đích của mình.
“And to fight for a cause they’ve long ago forgotten” (Và chiến đấu cho một nguyên nhân mà không ai còn nhớ nữa)
Chiến tranh thường bắt nguồn từ những lý do mơ hồ và dần bị lãng quên theo thời gian, nhưng hậu quả mà nó gây ra thì vẫn còn dai dẳng.
7. “Tell her to reap it (heather) with a sickle of leather” (Hãy nhắn nàng cắt (cỏ thạch thảo) bằng chiếc liềm da)
Cỏ thạch thảo (heather) tượng trưng cho sự cô đơn và vĩnh biệt. Yêu cầu cắt cỏ bằng liềm da (một điều không thể) thể hiện sự tuyệt vọng trong việc tìm kiếm hòa bình.
Giải thích ý nghĩa của lời hát bài dân ca “Scarborough Fair” (Ôi Giàn Thiên Lý Đã Xa)
Kết Luận: Một Ca Khúc Vượt Thời Gian
“Scarborough Fair” là một ca khúc bất hủ, không chỉ bởi giai điệu du dương mà còn bởi ý nghĩa sâu sắc và khả năng chạm đến trái tim người nghe. Dù là phiên bản dân gian hay phiên bản “Canticle” của Simon và Garfunkel, bài hát đều thể hiện những khát vọng về tình yêu, hòa bình và một thế giới tốt đẹp hơn.
Giải thích ý nghĩa của lời hát bài dân ca “Scarborough Fair” (Ôi Giàn Thiên Lý Đã Xa)
Sự kết hợp giữa những hình ảnh mộc mạc của cuộc sống dân dã và những lời cầu nguyện đầy tính triết lý đã tạo nên một tác phẩm nghệ thuật độc đáo, có sức lan tỏa mạnh mẽ và trường tồn theo thời gian. “Scarborough Fair” không chỉ là một bài hát, mà còn là một lời nhắc nhở về giá trị của tình yêu, hòa bình và lòng nhân ái trong một thế giới đầy biến động.