Rau thơm, “linh hồn” của ẩm thực Việt, không chỉ là gia vị mà còn là nét văn hóa ẩm thực đặc trưng. Nếu ẩm thực châu Âu nổi tiếng với các loại sốt, thì ẩm thực châu Á, đặc biệt là Việt Nam, lại ghi dấu ấn bởi sự đa dạng và tinh tế của các loại rau thơm. Chúng không chỉ làm tăng thêm hương vị đậm đà cho món ăn mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc trang trí, tạo nên sự hấp dẫn về thị giác. Tuy nhiên, việc sử dụng mỗi loại rau thơm cho từng món ăn cụ thể đòi hỏi sự am hiểu nhất định. Bài viết này sẽ giúp bạn phân biệt 15 loại rau thơm phổ biến ở Việt Nam, từ đó giúp bạn chế biến những món ăn chuẩn vị và tận dụng tối đa lợi ích sức khỏe mà chúng mang lại.
Mục Lục
Rau thơm là gì?
Rau thơm, hay còn gọi là rau gia vị, là nhóm các loại rau có mùi thơm đặc trưng nhờ chứa các tinh dầu tự nhiên. Các loại rau thơm phổ biến bao gồm húng, bạc hà, thì là, tía tô, kinh giới và nhiều loại khác.
Chúng thường được dùng để ăn sống kèm với các món thịt, cá đã chế biến hoặc được thêm vào các món ăn như nộm, phở, bún để tăng thêm hương vị.
Rau thơm các loại, tạo nên hương vị đặc trưng cho món ăn Việt
15 loại rau thơm phổ biến và tác dụng chữa bệnh ít người biết
Không chỉ là thành phần không thể thiếu trong ẩm thực, nhiều loại rau thơm còn được biết đến với những công dụng chữa bệnh tuyệt vời theo kinh nghiệm dân gian và y học cổ truyền. Dưới đây là 15 loại rau thơm quen thuộc và những lợi ích sức khỏe bất ngờ mà chúng mang lại:
1. Rau bạc hà
Bạc hà có vị the mát đặc trưng, mang đến cảm giác sảng khoái cho vị giác. Không chỉ được sử dụng phổ biến trong trang trí bánh và đồ uống, bạc hà còn là loại rau ăn sống được nhiều người yêu thích. Tinh dầu bạc hà cũng được ứng dụng rộng rãi trong nhiều sản phẩm.
Theo y học cổ truyền, bạc hà có tác dụng chữa cảm cúm, đầy hơi, nấc cụt và tốt cho hệ tiêu hóa. Tinh dầu bạc hà còn có thể làm dịu vết côn trùng cắn và hỗ trợ giảm hen suyễn.
Rau bạc hà tươi mát
2. Rau húng quế
Húng quế là gia vị không thể thiếu trong nhiều món ăn quen thuộc như bún, mì tôm, phở, tiết canh, lòng và đặc biệt là thịt chó. Hạt húng quế, hay còn gọi là hạt é, cũng là một thành phần phổ biến trong các loại đồ uống giải khát và chè.
Với tính nóng và vị cay, húng quế được sử dụng trong y học cổ truyền để chữa cảm cúm, nghẹt mũi, sốt và nhức đầu. Một bát cháo húng quế nóng hổi có thể giúp bạn nhanh chóng phục hồi sức khỏe khi bị cảm cúm.
Rau húng quế thơm lừng
3. Rau răm
Rau răm nổi tiếng với khả năng khử mùi tanh của hải sản và là thành phần không thể thiếu khi ăn kèm với trứng vịt lộn hoặc cháo sườn.
Trong y học cổ truyền, rau răm có vị cay, tính ấm và thường được sử dụng tươi để chữa các bệnh như đau bụng lạnh, mụn trĩ, tiêu hóa kém và thậm chí là vết rắn cắn.
Rau răm quen thuộc
4. Rau thì là
Thì là là gia vị không thể thiếu trong các món ăn chế biến từ cá, đặc biệt là món chả cá. Thiếu thì là, món chả cá sẽ mất đi hương vị đặc trưng và hấp dẫn.
Ngoài ra, thì là còn được coi là một vị thuốc bổ thận, chữa đau bụng và đau răng.
Rau thì là thơm ngát
5. Rau ngổ (rau om)
Rau ngổ, hay còn gọi là rau om, là một loại rau thơm phổ biến khác, đặc biệt tốt cho hệ tiêu hóa. Với tính mát, rau ngổ thường được thêm vào các món canh chua. Ngoài ra, nó còn được ăn kèm với các món lòng và cá kho.
Rau ngổ tươi xanh
6. Rau mùi tàu (ngò gai)
Rau mùi tàu, hay còn gọi là ngò gai ở miền Nam, dễ dàng nhận biết bởi các viền răng cưa ở rìa lá.
Dù được ăn sống hay nấu canh, rau mùi tàu đều có công dụng chữa bệnh, kích thích hệ tiêu hóa và khử thấp nhiệt.
Rau mùi tàu với viền răng cưa đặc trưng
7. Rau mùi (ngò rí)
Rau mùi, hay còn gọi là ngò rí, được sử dụng rộng rãi trong ẩm thực Việt Nam. Theo quan niệm dân gian, vào dịp Tết, rau mùi thường được dùng để tắm hoặc gội với mong muốn thanh lọc cơ thể và đón nhận những điều tốt lành trong năm mới.
Rau mùi có thể được dùng làm nước chấm, ăn sống, cắt nhỏ để thêm vào các món xào hoặc ăn sống cả cuống.
Rau mùi thơm
8. Hành lá
Hành lá là một loại rau thơm quen thuộc trong hầu hết các gia đình Việt. Chúng được sử dụng để trang trí và tăng thêm hương vị cho nhiều món ăn như bún, phở, các món xào và món kho. Tuy nhiên, không phải ai cũng thích ăn hành lá vì mùi hăng và cay nhẹ.
Công dụng chữa bệnh phổ biến nhất của hành lá là giải cảm. Một bát cháo hành nóng hổi có thể giúp cơ thể thải độc và lưu thông mạch máu nhanh chóng.
Hành lá tươi tốt
9. Rau tía tô
Tía tô là một loại rau thơm được biết đến rộng rãi với những bài thuốc chữa bệnh hiệu quả và dễ áp dụng. Với mùi thơm đặc trưng và lá màu tím, tía tô được xếp vào nhóm thuốc phát tán phong hàn, giúp hạ sốt và làm ra mồ hôi.
Rau tía tô tím biếc
10. Lá lốt
Trong ẩm thực, lá lốt được dùng để chế biến các món om ốc, chuối đậu và ếch. Trong y học cổ truyền, lá lốt được biết đến với khả năng chữa nhiều bệnh khác nhau.
Các bệnh về phụ khoa như viêm nhiễm, khí hư và các bệnh về xương khớp đều có thể được chữa trị bằng các bài thuốc dân gian từ lá lốt. Ngoài ra, lá lốt còn giúp cân bằng cơ thể và giải bệnh khi bị say nắng, đau đầu, đau răng hoặc đau bụng lạnh.
Lá lốt xanh mướt
11. Rau húng lủi
Nhiều người dễ nhầm lẫn giữa húng lủi và bạc hà vì chúng có hình dáng khá giống nhau. Để phân biệt, hãy quan sát lá: lá bạc hà có lớp lông mịn và răng cưa, trong khi lá húng lủi trơn láng và ít nhăn hơn.
Tương tự như các loại rau thơm khác, húng lủi có công dụng kích thích hệ tiêu hóa. Bạn nên bổ sung húng lủi vào thực đơn rau sống mỗi tuần một lần để tăng cường sức khỏe.
Rau húng lủi tươi ngon
12. Rau kinh giới
Rau kinh giới là một loại rau thơm không thể thiếu trong món bún đậu. Tại các quán bún đậu, kinh giới luôn là loại rau sống ăn kèm chủ chốt.
Rau kinh giới xanh tươi
13. Rau diếp cá
Mùi tanh là đặc điểm dễ nhận biết của rau diếp cá. Chúng thường được dùng để ăn kèm với bánh xèo, các món gỏi hoặc làm sinh tố.
Rau diếp cá có nhiều công dụng chữa bệnh tuyệt vời, bao gồm điều trị phát ban, hỗ trợ tiêu hóa, kháng khuẩn và tiêu diệt ký sinh trùng. Những công dụng này đã được y học hiện đại công nhận.
Rau diếp cá đặc trưng
14. Sả
Sả là một loại cây gia vị đa năng, vừa được sử dụng trong nấu ăn vừa có công dụng chữa bệnh. Sả có thể giúp điều trị cảm, đau đầu, thấp khớp, các vấn đề về hệ bài tiết và lợi tiểu.
Cây sả thơm nồng
15. Rau đinh lăng
Rau đinh lăng thường được ăn kèm với nem tai và nem chua. Loại rau này ít khi được dùng để xào nấu mà chủ yếu được ăn sống.
Rau đinh lăng rất tốt cho não bộ và hệ thần kinh. Ăn rau đinh lăng giúp kích thích vỏ não hoạt động mạnh mẽ hơn và thúc đẩy sự phát triển của các tế bào thần kinh.
Rau đinh lăng tươi xanh
Ngoài 15 loại rau thơm phổ biến trên, Việt Nam còn rất nhiều loại rau thơm khác với hương vị và công dụng riêng biệt.
Tổng hợp các loại rau thơm Việt Nam
Một số món ăn không thể thiếu rau thơm làm gia vị
Phở và bún, những món ăn nổi tiếng của Việt Nam, được chế biến đơn giản nhưng lại cầu kỳ trong việc sử dụng các loại rau thơm ăn kèm hoặc trang trí. Các loại rau thơm không thể thiếu trong một tô phở hoặc bún bao gồm bạc hà, hành lá, tía tô và kinh giới.
Trứng vịt lộn thường được ăn kèm với rau răm, gừng và kinh giới. Đôi khi, trứng vịt lộn còn được nấu cùng các loại rau thơm khác như tía tô và ngải cứu để tăng cường sức khỏe. Theo quan niệm dân gian, bà bầu nên ăn trứng vịt lộn mỗi tuần một lần.
Các món nộm như nộm su hào, nộm đu đủ và nộm gà sẽ mất đi hương vị đặc trưng nếu thiếu rau mùi hoặc ngò rí.
Chỉ với vài nghìn đồng, bạn có thể dễ dàng mua một mớ rau thơm ở bất kỳ khu chợ hoặc siêu thị nào. Tuy nhiên, giá trị mà rau thơm mang lại cho món ăn và sức khỏe của gia đình là vô cùng to lớn. Hãy sử dụng rau thơm trong bữa ăn hàng ngày để tận hưởng những lợi ích tuyệt vời mà chúng mang lại.