Platform game, hay còn gọi là game đi cảnh, là một thể loại con của game hành động, tập trung vào khả năng di chuyển và vượt qua các chướng ngại vật. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng khám phá sâu hơn về thể loại game platform, từ định nghĩa, đặc điểm, lịch sử phát triển đến những tựa game tiêu biểu.
Platform game là thể loại game hành động, trong đó người chơi điều khiển nhân vật di chuyển giữa các “tầng” hoặc nền mặt đất khác nhau bằng cách nhảy. Đôi khi, các phương tiện hỗ trợ như đánh đu hoặc bập bênh cũng được sử dụng, nhưng vẫn được coi là biến thể của cơ chế nhảy. Các yếu tố truyền thống khác bao gồm chạy, leo trèo qua cầu thang và vượt qua các bờ vực. Platform game thường kết hợp các yếu tố từ các thể loại khác như đối kháng hoặc bắn súng.
Nhân vật di chuyển, nhảy và vượt qua các chướng ngại vật là yếu tố cốt lõi của game platform
Thông thường, có hai dạng gameplay chính trong các tựa game platform:
- Nhảy giải đố: Người chơi phải suy nghĩ và tìm ra cách di chuyển đến các vị trí nhất định để vượt qua thử thách.
- Free Running: Người chơi tập trung vào việc chạy và vượt qua chướng ngại vật trên đường để về đích.
Thể loại platform thường lấy cảm hứng từ nhân vật, phim hoạt hình, khoa học viễn tưởng hoặc tái hiện các sử thi. Đã có thời điểm, platform game chiếm thị phần lớn trên thị trường game console toàn cầu, ước tính khoảng 1/3 số lượng game. Tuy nhiên, thể loại này cũng gây ra nhiều tranh cãi về định nghĩa và sự phát triển.
Mục Lục
Lịch Sử Phát Triển Của Platform Game
Platform game có một lịch sử phát triển lâu dài với nhiều cột mốc đáng nhớ và không ít tranh cãi xung quanh định nghĩa.
Platform Đời Đầu (Những Năm 1980)
Hình ảnh trò chơi platform đời đầu với đồ họa đơn giản và gameplay hạn chế
Những tựa game platform đầu tiên xuất hiện vào năm 1980. Do hạn chế về công nghệ, các game đi cảnh thường chỉ diễn ra trên một màn hình duy nhất. Cơ chế gameplay còn sơ sài, nhân vật không thể quay người, nhảy mà chỉ có thể leo lên các tầng khác nhau.
Đến năm 1981, Donkey Kong trên hệ máy Arcade đã giải quyết vấn đề này và phát triển yếu tố leo tầng lên một tầm cao mới, trở thành một trong những cơ chế gameplay quan trọng nhất của thể loại platform.
Năm 1982, platform game có bước chuyển mình lớn khi Pitfall! được phát hành cho hệ máy Atari 2600, cho phép người chơi di chuyển từ màn hình này sang màn hình khác. Đây là nguồn cảm hứng cho Prince of Persia huyền thoại (1989).
Platform Cuộn Màn Hình
Super Mario Bros., một trong những game platform cuộn màn hình thành công nhất mọi thời đại
Thế hệ thứ hai của platform game là các trò chơi cuộn màn hình, trong đó màn hình tự di chuyển (thường từ trái sang phải hoặc từ dưới lên trên). Jump Bug (1981) là một trong những tựa game đầu tiên theo phong cách này.
Năm 1984 chứng kiến sự thành công của nhiều tựa game platform cuộn màn hình. Tuy nhiên, Super Mario Bros. (1985) trên hệ máy Nintendo mới thực sự trở thành nguyên mẫu cho mọi game platform về sau.
Sonic the Hedgehog (1991) trên hệ máy Sega Genesis/Mega Drive và Super Nintendo đánh dấu một bước tiến hóa lớn. Sonic và hai hệ máy này đã thống trị thị trường console trong một thời gian dài, và Sonic trở thành một biểu tượng khó quên.
Sự Đi Xuống Của Nền Tảng 2D
Hình ảnh một trò chơi 2.5D, kết hợp yếu tố 3D với gameplay 2D truyền thống
Vào cuối kỷ nguyên 16-bit, vẫn còn nhiều game 2D thành công. Tuy nhiên, sự phát triển của công nghệ và phần cứng khiến nhiều người nghĩ đến việc chuyển sang nền tảng 3D.
Khái niệm 2.5D ra đời, kết hợp yếu tố hình ảnh 3D với gameplay 2D truyền thống. Mặc dù 2.5D vẫn được sử dụng đến ngày nay, platform game 3D dần xuất hiện.
Tuy nhiên, platform 3D không được các nhà phát triển ưa chuộng bằng 2D và 2.5D. Phát triển game platform 3D tốn nhiều nguồn lực hơn, vì vậy nền tảng 2D vẫn được ưu ái hơn cả.
“Hunger”: Một Ví Dụ Điển Hình Về Game Platform Độc Đáo
Nhân vật chính của Hunger trong bối cảnh rùng rợn
Hunger (sau này được biết đến với tên Little Nightmares) không sử dụng các thủ pháp hù dọa thông thường mà tạo ra cảm giác ớn lạnh xuyên suốt quá trình chơi.
Trong Hunger, người chơi vào vai Six, một cô bé tìm cách thoát khỏi The Maw, nơi đầy rẫy những sinh vật dị dạng. Trò chơi kết hợp giữa Little Big Planet và Limbo với nhân vật di chuyển trong môi trường chứa nhiều hoạt cảnh, không khí âm u và nguy hiểm rình rập.
Hunger được phát triển bởi Tarsier Studios, hãng từng tham gia vào Little Big Planet. Trò chơi lấy bối cảnh dưới đáy biển, với một công trình giống như ngọn hải đăng ở trên.
Kết Luận
Platform game là một thể loại game đa dạng và có lịch sử phát triển phong phú. Từ những trò chơi đơn giản trên một màn hình đến những tựa game cuộn màn hình phức tạp và những thử nghiệm với đồ họa 3D, platform game luôn mang đến cho người chơi những trải nghiệm thú vị và đầy thử thách. Mặc dù có sự trỗi dậy của các thể loại game khác, platform game vẫn giữ vững vị trí của mình trong lòng người hâm mộ và tiếp tục phát triển với những ý tưởng sáng tạo mới.