Nậm pịa, một món ăn truyền thống của đồng bào dân tộc Thái, ẩn chứa hương vị đặc trưng và độc đáo của vùng núi Tây Bắc. Chắc hẳn nhiều người sẽ tò mò ” Nậm pịa là gì? ” mà lại khiến nhiều du khách phải “nhắm mắt đưa chân” để thưởng thức. Bài viết này sẽ giúp bạn khám phá tường tận về món ăn có cái tên lạ lẫm này.
Mục Lục
Nậm Pịa Là Gì? Giải Mã Tên Gọi
Trong tiếng Thái, “nậm” hay “nặm” có nghĩa là “nước”. Còn “pịa” dùng để chỉ phần dịch sệt trong ruột non của các loài động vật ăn cỏ như trâu, bò, dê… Đây thực chất là dịch tiêu hóa và thức ăn chưa được tiêu hóa hoàn toàn, nên đôi khi còn được gọi là “phân non”.
Nậm pịa là gì? Đặc sản độc đáo của người Thái
Cách chế biến nậm pịa của người Thái có phần tương đồng với cách làm phèo lợn. Phần dịch pịa sau khi được lấy ra sẽ được nêm nếm gia vị. Sau đó, người ta sẽ ninh nhừ cùng với các loại nội tạng của động vật ăn cỏ như dạ dày, lòng, tim, gan, phèo, phổi, tiết… để tạo nên món nậm pịa trứ danh.
Ở Trung Quốc, món ăn này có tên gọi là “ngưu tát phiết” (牛撒撇). Trong đó, “ngưu” nghĩa là “bò”, còn “tát phiết” là phiên âm của tên gọi món ăn này trong tiếng Thái.
Nguồn Gốc Ít Ai Biết Của Món Nậm Pịa
Ít ai biết rằng, nậm pịa có nguồn gốc từ món “ngưu tát phiến” của người Quý Châu, Trung Quốc. Thành phần gây tò mò “phân bò” thực chất là dịch cỏ chưa tiêu hóa hết trong dạ dày bò, hay còn gọi là “ngưu tát phiến”. Các đầu bếp sẽ chế biến nguyên liệu này cùng với mật bò và các loại gia vị, sau đó đun sôi và thưởng thức như một món lẩu. Đây là một đặc sản của khu tự trị do người Miêu và người Thống quản lý.
Nguồn gốc của nậm pịa, món ăn độc đáo từ Trung Quốc
Tương truyền rằng, món lẩu “ngưu tát phiến” ra đời từ một sáng kiến của người dân Quý Châu. Người này mắc bệnh đường ruột, thường xuyên đau bụng, đi ngoài và đã tìm kiếm nhiều thầy thuốc nhưng không khỏi. Sau đó, ông thấy trâu bò khỏe mạnh nhờ ăn cỏ, liền liều mình ăn thử “ngưu biệt”. Bất ngờ thay, chỉ sau vài lần, bệnh tình của ông đã thuyên giảm đáng kể. Tiếng lành đồn xa, người dân trong vùng bắt đầu học theo, dần dần hoàn thiện kỹ năng chế biến và gia giảm nguyên liệu, hương liệu. Từ đó, món lẩu “ngưu biệt” được lưu truyền qua nhiều thế hệ và trở thành đặc sản của vùng đất Quý Châu.
Quy Trình Chế Biến Nậm Pịa Công Phu
Quá trình chế biến nguyên liệu cho món nậm pịa đặc sản này được thực hiện rất công phu. Những con bò được chọn để lấy “ngưu tát phiến” thường được cho ăn cỏ tươi và các loại thảo dược Đông y trong một thời gian dài trước khi “lên thớt”.
Cỏ và thảo dược sau khi được tiêu hóa trong dạ dày và ruột non sẽ trở thành dịch thảo dược có giá trị. Sau khi chế biến và thêm gia vị, món ăn không chỉ thơm ngon mà còn có lợi cho dạ dày, giúp giải nhiệt và hỗ trợ tiêu hóa.
Nậm Pịa Có Công Dụng Gì?
Thoạt nhìn, nhiều thực khách sẽ e ngại khi thưởng thức món nậm pịa. Tuy nhiên, món ăn này lại mang đến nhiều lợi ích cho sức khỏe, đặc biệt là khả năng giải rượu cực kỳ hiệu quả.
Bí Quyết Làm Nậm Pịa Ngon “Nhức Nách”
Để có món nậm pịa ngon đúng điệu, bạn cần chuẩn bị đầy đủ các nguyên liệu sau:
Chuẩn Bị Nguyên Liệu
- Tiết đông, bạc nhạc, sụn, đuôi, thịt, lòng, gan, phèo, phổi của bò.
- Nguyên liệu quan trọng nhất: “pịa” (dịch trong ruột non của bò).
Pịa phải được chọn lựa kỹ càng từ đoạn ruột non ngon nhất. Sau đó, pịa được lấy ra bát và nêm nếm các loại gia vị đặc trưng.
Nguyên liệu làm nậm pịa, đặc biệt là phần pịa
Mắc khén (một loại gia vị có vị thơm cay đặc trưng của vùng Tây Bắc), sả, ớt… là những gia vị không thể thiếu để tạo nên hương vị đặc trưng cho món nậm pịa.
Các Bước Chế Biến
Phần xương bò được hầm trong nhiều giờ để lấy vị ngọt và béo từ tủy xương. Sau đó, người ta sẽ đổ pịa và các nguyên liệu khác vào hầm tiếp cho đến khi hỗn hợp sệt lại là hoàn thành.
Thưởng Thức Nậm Pịa Đúng Cách
Nậm pịa thường được múc ra bát và thưởng thức khi còn nóng hổi. Với những người mới thử lần đầu, đây có thể không phải là món ăn dễ dàng chấp nhận bởi vị đắng và mùi hương đặc trưng. Nậm pịa thường được ăn kèm với rau sống và các loại lá đắng. Lần đầu thưởng thức, bạn có thể cảm thấy khó nuốt bởi vị pịa, vị đắng của lá, mùi mắc khén. Tuy nhiên, sau đó bạn sẽ cảm nhận được vị ngọt béo hài hòa.
Cách thưởng thức nậm pịa, ăn kèm rau sống và lá đắng
Mặc dù được chế biến từ những nguyên liệu “dễ gây hiểu nhầm”, nậm pịa lại rất tốt cho hệ tiêu hóa, đặc biệt là đối với những người có bụng yếu. Món ăn này có thể gây “nghiện” ngay từ lần thử đầu tiên.
Nếu bỏ qua yếu tố mùi vị, nậm pịa là một món ăn tuyệt vời, hội tụ đầy đủ tinh hoa của núi rừng Tây Bắc. Một chuyến du lịch đến vùng Tây Bắc sẽ không trọn vẹn nếu bạn chưa thưởng thức món nậm pịa độc đáo này.
Hy vọng bài viết này đã giúp bạn hiểu rõ hơn về ” Nậm pịa là gì? ” và có thêm một trải nghiệm ẩm thực thú vị trong hành trình khám phá Tây Bắc.