Giày thể thao là vật dụng không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày, đặc biệt đối với những người yêu thích vận động. Tuy nhiên, bạn đã thực sự hiểu rõ về cấu tạo và các thuật ngữ chuyên dụng của giày thể thao hay chưa? Bài viết này sẽ giúp bạn giải đáp những thắc mắc thường gặp, đặc biệt là các khái niệm như midsole là gì, outsole là gì và upper là gì.
Mục Lục
Upper Là Gì? Tìm Hiểu Về Thân Giày (Phần Trên)
Khi tìm hiểu về cấu tạo giày chạy bộ, phần thân trên (Upper) luôn là bộ phận được quan tâm hàng đầu.
Upper là tập hợp các bộ phận bao bọc phía trên bàn chân, đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ và tạo sự thoải mái khi vận động.
Upper là một tổ hợp phức tạp bao gồm nhiều bộ phận khác nhau, cùng phối hợp để bảo vệ và nâng đỡ bàn chân:
-
Overlays (Lớp phủ): Các lớp vật liệu tổng hợp được đan chéo nhau, có chức năng gia cố và hỗ trợ cấu trúc của giày. Overlays giúp tăng độ bền và ổn định cho phần thân trên.
-
Heel Counter (Bộ phận ổn định gót chân): Một miếng đệm cứng hoặc bán cứng được đặt ở gót chân, có tác dụng cố định và giữ cho gót chân không bị xê dịch trong quá trình vận động.
-
Collar (Cổ giày): Phần đệm mềm mại bao quanh cổ chân, thường được làm bằng xốp, giúp cố định chân, tăng sự thoải mái và giảm thiểu ma sát.
-
Toe-box (Mũi giày): Phần trước của thân giày, tạo không gian cho các ngón chân thoải mái cử động. Đối với giày chạy bộ, toe-box nên có độ rộng vừa phải để đảm bảo sự thoải mái tối đa.
-
Last (Khuôn giày): Khuôn giày đóng vai trò như một khung sườn, định hình dáng giày và ảnh hưởng trực tiếp đến cảm giác chân. Khuôn giày được gắn với đế giữa và có ba loại chính:
- Slip (Trơn): Thân trên ôm trọn đáy khuôn và được may lại ở trung tâm.
- Strobel: Thân trên được gắn với một lớp vật liệu mỏng có hình dạng đế giữa, mang lại cảm giác êm ái hơn.
- Combination (Kết hợp): Kết hợp giữa tấm xơ ép ở phía sau và khuôn Strobel hoặc Slip ở phía trước, hoặc ngược lại, tạo sự cân bằng giữa độ ổn định và thoải mái.
Midsole Là Gì? Khám Phá Về Đế Giữa
Midsole (đế giữa) là một thuật ngữ quen thuộc trong giới giày thể thao, đặc biệt là giày chạy bộ. Vậy chính xác thì midsole là gì và nó đóng vai trò gì?
Midsole là bộ phận quan trọng của giày thể thao, đảm nhận chức năng giảm chấn, hấp thụ lực tác động và hỗ trợ vận động.
Đế giữa thường được làm từ vật liệu nhựa tổng hợp, mang lại cảm giác mềm mại tương tự như xốp hoặc cao su. Thành phần và tỉ lệ vật liệu của đế giữa sẽ quyết định độ bền và tuổi thọ của đôi giày. Công nghệ đệm (cushioning) và kiểm soát độ lật trong (pronation) cũng thường được tích hợp vào phần đế giữa này.
Các vật liệu phổ biến được sử dụng để sản xuất đế giữa bao gồm:
- EVA (Ethylene Vinyl Acetate): Vật liệu phổ biến nhất nhờ đặc tính nhẹ, mềm và có khả năng giảm chấn tốt.
- Polyurethane: Một lựa chọn khác, bền và chắc hơn EVA, nhưng cũng nặng hơn.
- Durometer (Độ cứng): Thể hiện khả năng chống chịu của đế giữa trước các tác động khi chạy. Độ cứng càng cao, đế giữa càng rắn và đàn hồi.
- Cushioning Device (Thiết bị đệm): Được đặt ở gót chân và ngón chân cái, có tác dụng hấp thụ sốc và giảm thiểu tác động lên khớp. Mỗi nhà sản xuất có thể sử dụng các công nghệ đệm khác nhau, nhưng mục đích chung là tăng cường sự thoải mái và bảo vệ cho người dùng.
- Dual/Multi-Density Midsole (Đế kép/đa điểm): Sử dụng các mật độ vật liệu khác nhau ở các khu vực khác nhau của đế giữa để tăng cường sự ổn định và hỗ trợ.
- Medial Post (Trụ giữa): Một bộ phận nằm ở giữa hoặc bên trong giày, có tác dụng giảm thiểu tình trạng lật trong (overpronation).
- Thermoplastic (Nhựa nhiệt): Được sử dụng để thay thế hoặc hỗ trợ vật liệu làm đế, thường được gắn ở phía dưới cùng của đế, giữa bàn chân, giúp giảm thiểu tình trạng lật trong.
Outsole Là Gì? Tìm Hiểu Về Đế Ngoài
Outsole là một thuật ngữ quan trọng khác trong thế giới giày thể thao. Vậy outsole là gì và nó có vai trò gì trong cấu tạo của một đôi giày?
Outsole là lớp ngoài cùng của đế giày, tiếp xúc trực tiếp với mặt đất, đảm bảo độ bám và độ bền cho đôi giày.
Outsole thường được làm bằng cao su và là phần đáy của giày tiếp xúc trực tiếp với mặt đất. Đế ngoài cung cấp độ bám, lực kéo và góp phần thể hiện độ xoắn, độ cứng và độ dẻo dai của đôi giày.
Các loại vật liệu và thiết kế thường thấy ở phần đế ngoài:
- Cao su Carbon: Hợp chất cao su bền, được sử dụng phổ biến trong sản xuất đế giày chạy bộ.
- Cao su thổi: Nhẹ hơn, mềm hơn và linh hoạt hơn cao su truyền thống nhờ được bơm thêm không khí. Thường được bố trí ở vị trí ngón chân cái.
- Hình dáng: Đế ngoài có nhiều hình dạng khác nhau, từ cong đến thẳng. Đế cong thường ít ổn định hơn và phù hợp với người có bàn chân phẳng hoặc có xu hướng nghiêng vào trong. Đế thẳng và cứng phù hợp với người có bàn chân nghiêng ra ngoài.
Hiểu rõ các thuật ngữ như upper, midsole và outsole giúp bạn có cái nhìn tổng quan về cấu tạo và chức năng của một đôi giày thể thao. Từ đó, bạn có thể lựa chọn được sản phẩm phù hợp nhất với nhu cầu và mục đích sử dụng của mình, đồng thời hiểu rõ hơn về các công nghệ được áp dụng trong sản xuất giày. Hy vọng những thông tin trên sẽ giúp bạn có thêm kiến thức để lựa chọn cho mình đôi giày ưng ý nhất!