Top 5 bài phân tích nhân vật Chí Phèo hay và súc tích

Chí Phèo, nhân vật tượng trưng của văn học hiện thực Việt Nam thế kỷ trước, được nhà văn Nam Cao tạo dựng qua truyện ngắn cùng tên. Hãy phân tích để hiểu về những biến đổi tâm trạng, tính cách qua thời gian: từ bi kịch tha hóa đến sự thức tỉnh lương tri và cuộc đấu tranh để quay về con đường lương thiện.

I. Dàn ý Phân tích nhân vật Chí Phèo (Hoàn chỉnh)

* Dàn ý 1:

1. Khởi đầu ấn tượng

– Giới thiệu về tác giả Nam Cao và truyện ngắn Chí Phèo
– Nhân vật Chí Phèo là biểu tượng tâm huyết của tác phẩm

2. Phần chính

a. Hoàn cảnh và nguồn gốc xuất thân:

– Là đứa trẻ mồ côi, bị bỏ rơi tại lò gạch bỏ hoang
– Được người câu lươn nhặt về và bán cho bác phó côi khiến cuộc sống bắt đầu
– Sống cô đơn, làm thuê để sống qua ngày
– Ước mơ bình yên bên ngôi nhà nhỏ với vợ con

b. Cuộc sống đầy bi kịch:

– Bị Bá Kiến ghen tuông, phải ngồi tù 7, 8 năm
– Chịu đựng cảnh tù thực dân, thay đổi về hình thể và tâm hồn
– Chìm đắm trong rượu, sống những ngày đêm hỗn loạn
– Bị Bá Kiến xúi giục tham gia đấm đá, trở thành ‘con quỷ dữ của làng Vũ Đại’

3. Tổng kết

Qua nhân vật Chí Phèo, chúng ta hình dung rõ hơn về những khó khăn của người nông dân trước cách mạng, thêm vào đó là sự phẫn nộ trước một xã hội mà cả quyền sống, quyền làm người của con người cũng bị lấy mất.

* Dàn ý 2:

1. Khai mạc động lòng

– Giới thiệu về tác phẩm ngắn Chí Phèo.
– Giới thiệu về nhân vật Chí Phèo (biểu tượng của người nông dân nghèo Việt Nam trước Cách mạng).

2. Nội dung chính

a. Hoàn cảnh xuất hiện của Chí Phèo:

–  Xuất hiện thông qua việc miêu tả ngoại hình mà không cần đến tiếng chửi ‘Hắn vừa đi … chửi’.
–  Tiếng chửi nổi bật hình ảnh một kẻ nghiện rượu luôn hoạt động trong trạng thái say sưa.
–   Qua lời mắng, hình dung ra một tâm hồn nghiện rượu, lưu manh, với áo rách và không ai quan tâm đến.

b. Chí Phèo ngày xưa – một con người trước đây từng tràn đầy lòng lương thiện

–  Xuất thân của Chí: Mồ côi, bị bỏ rơi ở lò gạch cũ và được dân làng chăm sóc ‘Nhặt được đứa bé … lòng nhân ái’.

–  Lớn lên, Chí là một nông dân hiền lành, làm việc chăm chỉ:
+ Lương thiện: làm thuê cho Bá Kiến bằng sự chăm chỉ và lương thiện, ước mơ giản dị ‘Mơ ước có … ruộng làm’.
+ Người đàn ông tự trọng: Giữ lấy lòng tự trọng khi bị bà ba bóp chân ‘Kiêu hãnh thấy … lại sợ’.
=> Chí Phèo từng là hình ảnh của người nông dân lương thiện, sống giản dị, tự trọng.

c. Chí Phèo sau khi thoát tù: Sự biến đổi về ngoại hình và tâm hồn

–  Nguyên nhân vào tù: Bị Bá Kiến gài kế
–   Thay đổi về ngoại hình:
+ Hình dạng: Hoàn toàn đổi mới ‘Thân hình bốc … trở thành quái vật’.
–  Biến đổi tâm hồn:
+ Trở thành kẻ nghiện rượu, luôn lạc quan ‘Hôm trước về … mà chiều’ khác hẳn với hình ảnh trước đây là người chăm chỉ làm việc.
+ Trở thành tên lưu manh, sống bằng nghề ăn vạ, đe dọa.
+ Là tay sai đòi nợ, đốt nhà, chém thuê
=> Sự biến chất đạo đức của Chí Phèo
=> Chí Phèo bị biến đổi từ một người nông dân lương thiện thành một quái vật, mất cả ngoại hình và tâm hồn, bị xã hội lạc quan xa lánh.
=> Hắn là nạn nhân của nhà tù thực dân, của xã hội đương thời và bọn cường hào.
=> Chí Phèo là biểu tượng của sự áp bức đối với người nông dân, bị đẩy vào bước đường cùng phải bán linh hồn cho quỷ dữ.

d. Sự gặp gỡ định mệnh với Thị Nở đánh thức Chí Phèo:

–  Tình huống: Chí say rượu, chợt gặp Thị Nở đang gánh nước ở bên bờ sông.
–  Thức tỉnh của Chí:
+ Lần đầu tiên hắn tỉnh giấc và nhận ra ‘Trời đã sáng lâu rồi’ (Nhận biết thời gian).
+ Chí nhận thức những âm thanh quen thuộc của cuộc sống: tiếng chim hót, tiếng mái chèo, tiếng cười nói ‘Tiếng chim … vang’.
+ Nhận ra mình đã từng mơ ước về một gia đình nhỏ.
+ Chí nhận thức bi kịch của cuộc sống: Cô đơn và thiếu thốn ‘Tinh dậy … cô độc’, ‘ngoài … cuộc sống’.
=> Chí Phèo có những lo lắng rất con người, những nỗi sợ về đói rét, ốm đau, bệnh tật đối lập với hình ảnh con quỷ không cảm xúc. Trong tâm hồn, Chí có ước mơ về gia đình, mong muốn cuộc sống bình yên, đơn giản, tràn đầy tình yêu thương => Điều này thể hiện một chiều sâu và đa chiều của con người.

e.  Bi kịch của sự từ chối quyền làm người

–   Nguyên nhân: Bà cô Thị Nở từ chối cho Thị Nở kết hôn với Chí Phèo + định kiến xã hội (Chí Phèo không có cha mẹ, làm nghề rách mặt => bị coi là kẻ xấu).
–   Phản ứng tâm lý của Chí Phèo khi bị Thị Nở từ chối:
+ Ban đầu là sự bất ngờ, Chí kinh ngạc ‘Thế này … lý do gì’ không hiểu vì sao Thị Nở lại từ chối hắn ‘Chí sửng sốt’.
+ Sau đó, ‘Chí lạnh … biết nguyên nhân’.
+ Trong tuyệt vọng, Chí bất lực tìm đến rượu để làm mất cảm giác, nhưng càng uống càng cảm thấy ‘Hồn nhiên … lòng’.
=> Giọt nước mắt của Chí Phèo là biểu tượng của sự đau khổ tột cùng, khi con đường trở lại quyền làm người bị chặn đứng.
+ Chí Phèo trong thế hỗn loạn đã sử dụng con dao và đến nhà Bá Kiến, đâm chết Bá Kiến – người là nguồn gốc gây ra nhiều đau khổ cho hắn.
=> Chí Phèo chết dưới cửa để trở thành người lương thiện.
–    Ý nghĩa của việc giết Bá Kiến và tự sát của Chí:
+ Giết chết lũ cường hào đã đẩy người nông dân xuống cảnh tăm tối, tái lập lại công bằng khi họ bị đẩy vào ngõ cụt, và giành lại quyền sống của họ.
+ Cái chết của Chí là điểm kết thúc của bi kịch, biểu hiện lòng khao khát được sống lương thiện bị ngăn chặn bởi xã hội.
=> Chí Phèo trở thành biểu tượng của sự đấu tranh, bị xã hội từ chối nhưng vẫn kiên định theo đuổi quyền làm người lương thiện.

f.  Nghệ thuật xây dựng nhân vật theo bàn tay tài năng của Nam Cao:

– Thành công trong việc mô tả Chí Phèo qua quá trình biến đổi từ người nông dân hiền lành đến con quỷ dữ.
–  Tạo nên câu chuyện với mâu thuẫn sâu sắc giữa các tầng lớp xã hội, đặt nhân vật vào tình huống đầy thách thức để thể hiện tâm hồn và tính cách độc đáo.
=> Nam Cao đã khéo léo xây dựng hình tượng nhân vật Chí Phèo, là biểu tượng của người nông dân trước Cách mạng, phải chịu đựng sự tha hóa. Nghệ thuật miêu tả tâm lý nhân vật với những mâu thuẫn, giằng xé chân thật và tinh tế.

g. Tổng kết nhận định:

–   Nam Cao khắc họa Chí Phèo là hình ảnh của người nông dân nghèo, thiện lương bị đối mặt với những định kiến xã hội, bị thất thủ dưới chế độ thực dân phong kiến và sức ép từ lũ cường hào để trở thành một con quỷ dữ.
–  Tiếp tục làm sáng tỏ những nỗi đau khổ, bi kịch của con người và giải thích nguyên nhân tạo nên những bi kịch đó.
–   Lên án chế độ thực dân phong kiến với những định kiến hạn chế con người đến bước đường cùng.
–  Bảo vệ những số phận đau khổ, mong muốn họ có được cuộc sống an bình và hạnh phúc.
=> Tư tưởng nhân đạo độc đáo trong sáng tác của Nam Cao.

3. Tổng kết

–   Tổng hợp lại hình tượng đặc sắc của nhân vật Chí Phèo:

II. Bài văn mẫu Phân tích nhân vật Chí Phèo trong truyện ngắn Chí Phèo

1. Phân tích Chí Phèo trong truyện ngắn Chí Phèo, mẫu số 1 (Tiêu chuẩn)

Chí Phèo là một tác phẩm xuất sắc trong văn học hiện thực Việt Nam thế kỉ XX. Nam Cao đã vẽ nên bức tranh đậm chất hiện thực về cuộc sống khó khăn của người nông dân trước Cách mạng. Chí Phèo, như một biểu tượng, trải qua quãng đời đau thương, tha hóa từ người lương thiện thành kẻ lưu manh, là điển hình cho số phận bi thảm của người nông dân nghèo Việt Nam thời ấy.

Chí Phèo, kiệt tác của Nam Cao, là bức tranh sống động về thực tế xã hội trước Cách mạng. Những khó khăn, đau thương của con người nông dân được tác giả diễn đạt qua hình ảnh đặc sắc của nhân vật. Chí Phèo, bị đẩy vào vùng cấm của xã hội, từ một người lương thiện trở thành kẻ lưu manh, là biểu tượng cho số phận bi đát của những người nông dân nghèo.

Chí Phèo của Nam Cao nổi bật với cách mở đầu độc đáo, không phải bằng lời miêu tả mà bằng tiếng chửi. Hình tượng của Chí Phèo xuất hiện độc đáo, không cần miêu tả ngoại hình, chỉ bằng tiếng chửi trong cơn say. Điều này tạo nên một ấn tượng mạnh mẽ về hình ảnh của một người say rượu, lảo đảo và đầy thăng trầm trong xóm làng.

Chí Phèo của Nam Cao không cần nhiều lời để miêu tả, chỉ với tiếng chửi và hình ảnh say rượu, người đọc đã có thể hình dung ngay nhân vật. Sự độc đáo này giúp Chí Phèo trở thành biểu tượng của sự tha hóa và bi kịch của người nông dân nghèo trước Cách mạng.

Chí Phèo – Bi kịch tha hóa người nông dân xưa

Chí Phèo chửi bới một cách hợp lý, đầy logic, làm nổi bật sự khổ đau và tuyệt vọng của một người nông dân. Tiếng chửi của Chí không chỉ là sự giải toả cảm xúc, mà còn là cách hắn tìm kiếm sự đáp trả từ xã hội. Nhưng, đối diện với thế giới, hắn lại bị cô lập, không ai quan tâm đến ‘con quỷ’ đang khao khát được chửi thách thức cuộc sống.

Nam Cao thông qua tiếng chửi của Chí Phèo đã tạo nên hình ảnh độc đáo về một kẻ lưu manh đầy thăng trầm. Chí Phèo, bằng những lời chửi rối ren, thể hiện sự cô đơn, lạc lõng trong xã hội. Tiếng chửi không chỉ là phương tiện giao tiếp cuối cùng của Chí mà còn là cách hắn tìm kiếm sự hiểu biết và chấp nhận từ xã hội.

Chí Phèo xuất hiện đặc sắc thông qua tiếng chửi, tạo nên hình ảnh kẻ lưu manh khốc liệt. Nhưng, bên trong hình tượng này là sự tò mò về nguyên nhân khiến Chí trở thành một con quỷ. Nam Cao tạo nên một hình ảnh đầy nhiệt huyết, để chúng ta tự đặt câu hỏi về cuộc sống và đau khổ của Chí Phèo.

Chí Phèo – Dấu vết của lương tri người nông dân

Chí Phèo, mồ côi từ nhỏ, lớn lên trong sự ân cần của xã hội. Mặc dù thiếu thốn gia đình, hắn vẫn giữ nguyên phẩm chất lương thiện, hiền lành như bao người nông dân khác. Cuộc sống đầy khó khăn không làm mất đi lòng lương thiện và ước mơ giản dị của Chí Phèo, người từng là người lao động chăm chỉ và đầy tự tôn.

Người nông dân lương thiện như Chí Phèo cũng có lòng tự trọng và ý thức nhân phẩm. Khi đối mặt với sự xúc phạm, hắn vẫn giữ lòng tự trọng và miễn cưỡng thực hiện công việc không chính đáng. Điều này thể hiện lòng tự tôn và sự chất phác của một con người chất phác, trải qua những biến cố khó khăn.

Chí Phèo, một hình ảnh của người nông dân lương thiện, từng nuôi mộng về một cuộc sống giản dị và hạnh phúc. Dù bị đẩy vào chốn lao tù, nhưng tâm hồn lương thiện của hắn vẫn tỏa sáng. Điều đó chứng minh rằng lương tri và lòng nhân ái có thể tồn tại mãi mãi trong trái tim của người nông dân.

Chí Phèo – Sự biến đổi kinh hoàng sau thời gian tù

Nguyên nhân Chí Phèo bị đẩy vào tù là do sự ghen tị của Bá Kiến với vẻ ngoại hình và sức khỏe của hắn. Cuộc sống tù đưa Chí Phèo vào con đường đen tối, biến hắn thành một ‘con quỷ’ khiến ai cũng khiếp sợ. Ngoại hình của Chí Phèo biến đổi đến mức khiến cả làng phải kinh ngạc trước sự thay đổi kinh hoàng của hắn.

Sau thời gian tù, Chí Phèo không còn như trước, hắn đã trở thành một hình ảnh khác hoàn toàn. Ngoại hình mới của Chí Phèo đầy rợn người, khiến mọi người trong làng kinh sợ. Không chỉ về ngoại hình, tính cách của hắn cũng thay đổi đáng kể. Từ một chàng trai hiền lành, Chí Phèo trở thành một ‘con quỷ’ khiến ai cũng phải nín thở.

Nhà tù không chỉ biến đổi về ngoại hình của Chí Phèo mà còn làm thay đổi triệt hạnh về nhân tính của hắn. Hắn trở thành một kẻ lưu manh, sống trong những cơn say rượu và hành động đe dọa. Cuộc sống tù đã làm mất đi bản tính hiền lành của Chí Phèo, biến hắn thành một ‘con quỷ’ đáng sợ trong tâm trí mọi người.

Sau lần ăn vạ thất bại, Bá Kiến dỗ ngọt và biến Chí Phèo thành tay sai. Hắn thực hiện các hành vi phá hoại, cướp giật, đốt nhà cho Bá Kiến. Người dân xa lánh Chí Phèo, vì hắn không còn là con người, đã bán linh hồn cho quỷ dữ, mất đi cả nhân hình và tính cách.

Chí Phèo là nạn nhân của nhà tù thực dân và xã hội đen tối. Hình ảnh một người nông dân bị đẩy vào con đường xấu xa, mất đi lòng lương thiện, là minh chứng cho sự ác độc của xã hội. Nếu xã hội công bằng hơn, không đầy đẳng, Chí Phèo không phải tha hóa đến như vậy.

Nam Cao tài năng khi tạo hình nhân vật Chí Phèo, kẻ luôn ăn vạ và say sưa. Thế hệ chúng ta vẫn nhớ mãi hình ảnh này mỗi khi nghĩ đến sự ăn vạ. Một tượng đài của thói quen đặc biệt này, để lại ấn tượng sâu sắc trong tâm trí mọi người.

Cuộc sống của Chí Phèo không kết thúc ở đó. Thị Nở xuất hiện như một tia sáng trong cuộc đời hắn. Mối tình giữa Chí Phèo và Thị Nở là một điểm đặc biệt. Mặc dù khác biệt nhưng lại chứa đựng một tư tưởng nhân đạo sâu sắc. Nam Cao thông qua tác phẩm đã tạo ra một diện mạo mới cho Chí Phèo, đầy tích cực và ý nghĩa.

Chí Phèo gặp Thị Nở, người tình của mình, đúng với cái tên của hắn – thật là một Chí Phèo đặc biệt. Thị Nở, người phụ nữ bị coi là xấu xí và ngẩn ngơ, đã ế chồng vì vẻ ngoại hình của mình. Một lần, khi Thị Nở ngủ quên ngoại bờ sông, Chí Phèo gặp và họ ăn nằm với nhau. Tình cảm của Thị Nở đã làm thức tỉnh linh hồn lương thiện trong Chí Phèo, biến hắn từ một con quỷ trở thành con người đầy nhân tính.

Lần đầu tiên sau nhiều năm, Chí tỉnh dậy không say và nhận ra vẻ đẹp của cuộc sống xung quanh. Tiếng chim hót, tiếng cười, và hình ảnh của cuộc sống lao động khiến Chí cảm nhận được giá trị của những điều thường ngày. Gặp gỡ Thị Nở là tia sáng trong cuộc sống tăm tối của Chí, giúp hắn thức tỉnh và nhìn nhận lại cuộc đời mình. Hắn nhận ra rằng mơ ước của mình đã xa xôi, và giờ đây hắn đối diện với sự cô độc và đau buồn.

Chí Phèo, từ một người sống vô thức, bắt đầu nhận thức được sự cô độc và lo sợ tuổi già. Trong tâm hồn hắn, những cảm xúc đời thường nảy sinh, và sự lương thiện dần trỗi dậy. Hình ảnh Chí Phèo ngày xưa, một con quỷ cướp giật, giờ đây thay đổi, trở lại với bản chất tốt lành của mình.

Khi Thị Nở mang đến bát cháo, Chí Phèo cảm thấy ngạc nhiên và xúc động. Lần này, hắn được một người đàn bà chăm sóc, và bát cháo không chỉ ngon về hương vị mà còn chứa đựng tình yêu và hạnh phúc. Chí Phèo nhận ra giá trị của tình người và hạnh phúc giản dị. Những giọt nước mắt trên mắt Chí Phèo không chỉ là biểu hiện của hạnh phúc mà còn là sự trở lại của con người lương thiện và khiêm tốn ngày xưa.

Lòng yêu thương và tình người đã đưa Chí Phèo trở lại bản chất đẹp đẽ của người nông dân lao động, một bản chất đã bị bóp méo bởi xã hội thực dân và bọn cường hào. Linh hồn lương thiện của Chí, mặc dù đã bị cướp đi, nhưng giờ đây đã tỉnh lại. Hắn khao khát trở lại làm người, hòa nhập với mọi người, và mong mỏi cuộc sống lương thiện trong mơ mộng một lần nữa.

Nam Cao, qua bút pháp của mình, một lần nữa chứng minh sức mạnh của tình yêu. Tình yêu có thể làm cho con người trở nên tốt đẹp hơn, vượt qua sự chế giễu và đánh giá xã hội. Chí Phèo và Thị Nở, mặc dù bị xã hội coi thường, nhưng tìm thấy trong tình yêu chân thành sự sẻ chia và đồng cảm. Đó là một tư tưởng nhân đạo sâu sắc, được Nam Cao truyền đạt qua tác phẩm.

Cuộc sống của Chí Phèo không chỉ là bi kịch số phận mà còn chứa đựng những biến hóa bất ngờ. Nam Cao không dừng lại ở những điểm kết thúc, mà liên tục mở ra những khía cạnh mới, tạo nên câu chuyện đầy tính thú vị.

Mặc dù nhiều người cho rằng cuộc đời của Chí Phèo là bi kịch của số phận, nhưng thực tế không hoàn toàn đúng. Bi kịch thực sự là khi Chí tỉnh dậy, mong muốn được làm lại cuộc đời, nhưng lại bị cự tuyệt. Cuộc đời Chí Phèo không chỉ là bi kịch của số phận mà còn là bi kịch của quyền làm người.

Gặp Thị Nở, Chí Phèo thổ lộ: ‘Sao không về ở với tớ cho vui?’ Lời tỏ tình đáng yêu, nhưng định kiến xã hội, đặc biệt là bà Thị Nở, đã tước đoạt quyền làm người của Chí. Thị Nở, một người không chồng, ngoài năm mươi, từ chối Chí với những lý do đầy định kiến về tuổi, gia cảnh, và nghề nghiệp.

Định kiến xã hội đã cướp đi hy vọng của Chí Phèo, đẩy hắn vào bi kịch cuộc đời. Nó làm mất đi cơ hội để hòa mình vào cuộc sống đời thường, hòa nhập với xã hội. Chí nhận ra rằng sự cự tuyệt của Thị Nở là đại diện cho cái xã hội đầy định kiến, không chấp nhận hắn.

Thị Nở từ chối Chí, đẩy hắn vào tuyệt vọng. Chí Phèo, ngày càng mất niềm tin, chạy trốn vào rượu để trở lại làm con quỷ mạnh mẽ. Nhưng lần này khác, hắn tỉnh táo hơn và nhận ra sự đau khổ của mình. Giọt nước mắt không còn là hạnh phúc mà là bi thương, khóc cho cuộc đời đen tối và sự bất công của xã hội.

Trong tuyệt vọng, Chí lại trở lại với rượu, nhưng lần này ý thức được sự đau khổ. Giọt nước mắt của Chí Phèo không còn là biểu hiện của hạnh phúc, mà là sự vùng vẫy trong bùn đen của cuộc đời tăm tối, khóc cho hy vọng mất mát và sự bóp méo của xã hội.

Uống rượu, Chí lảo đảo, nảy mình định đâm Thị Nở, nhưng tỉnh ra và đòi quyền lương thiện từ Bá Kiến thay vì Thị. Định kiến xã hội làm Chí nhận ra ai đã đẩy hắn đến bước đường này. Chí Phèo đòi lại linh hồn, quyền làm người của mình, nhưng đối mặt với sự cự tuyệt của xã hội.

Những người thức tỉnh trở lại từ đường ác khó lòng tiếp tục hành động ác. Chí Phèo chết, không làm ác nữa, ông Nam Cao muốn chứng minh sức mạnh của lòng nhân đạo. Chí chết để trở về làm người lương thiện, thoát khỏi kiếp sống thú vật, và đặt ra câu hỏi cuối cùng: ‘Ai cho tao lương thiện?’

Chí Phèo chết giữa vũng máu, khao khát trở lại làm người. Câu hỏi cuối cùng với Bá Kiến đầy bi thương, là niềm đau khổ và khát khao trở lại làm người lương thiện. Cái chết của Chí và hành động giết Bá Kiến mang thông điệp về trả thù và bi kịch cuộc sống nông dân bị đẩy vào tuyệt vọng.

Chết giữa vũng máu, Chí Phèo chấp nhận cái chết để thoát khỏi kiếp sống khổ sở. Hành động giết Bá Kiến là sự trả thù, là sự đối đầu với kẻ cường hào đại diện cho sự bất công. Cái chết của Chí là bi kịch của người nông dân bị cự tuyệt, bị đẩy vào cuộc sống đau khổ và chết giữa ngưỡng cửa cuộc sống lương thiện.

Nam Cao đã đạt được một thành công vĩ đại khi mô tả Chí Phèo như một người nông dân hiền lành, nhưng sau đó biến anh thành một con quỷ. Ông không chỉ thành công trong việc tạo ra những xung đột mâu thuẫn gay gắt giữa các tầng lớp xã hội, mà còn tạo ra sự phức tạp trong nội tâm nhân vật, đẩy cao trào câu chuyện và làm sáng tỏ mâu thuẫn sâu sắc giữa họ. Hình tượng Chí Phèo do ông tạo ra trở thành biểu tượng của người nông dân trước Cách mạng tháng Tám, sống trong bùn lầy tăm tối và bị áp bức đến mức không còn hình dáng con người.

Ít tác giả nào có cái nhìn tinh tế và sâu sắc như Nam Cao. Ông tạo ra các nhân vật phản ánh tư tưởng nhân đạo sâu sắc của mình, đặc biệt là Chí Phèo. Ông thành công trong việc thể hiện nỗi đau khổ và bi kịch cuộc đời con người một cách cặn kẽ và thấu đáo. Qua bi kịch của người nông dân, ông lên án chế độ phong kiến thực dân với định kiến hà khắc và kẻ cầm quyền ác độc, khiến cho con người không thể có hạnh phúc dù nhỏ nhoi. Ông cũng kêu gọi cho số phận những người dân nghèo, mong muốn họ có cuộc sống lương thiện và hạnh phúc.

Chí Phèo là một kiệt tác trong văn xuôi Việt Nam, đặc biệt là hình tượng nhân vật Chí Phèo – một nhân vật đã trở thành biểu tượng trong văn học hiện thực. Nam Cao đã thành công trong việc xây dựng tâm lý nhân vật một cách xuất sắc, với nghệ thuật cấu trúc câu chuyện rất linh hoạt. Ngòi bút của ông đã tạo ra hình ảnh đặc trưng cho Chí Phèo, khiến mọi người nhớ ngay đến hình ảnh của người nông dân nghèo và đau khổ, bị biến thành những kẻ lưu manh trong xã hội Việt Nam trước Cách mạng thành công.

“”””- KẾT THÚC BÀI 1 “”””–

Khi nghiên cứu bài mẫu Phân tích Chí Phèo, truyện ngắn của Nam Cao, chúng ta không chỉ gặp phải nhân vật chính là Chí Phèo mà còn khám phá nhiều nhân vật độc đáo như Thị Nở, cụ Bá Kiến, bà cô Thị Nở, dân làng Vũ Đại,… Để hiểu rõ hơn về tính cách và tình huống của nhân vật, bạn có thể tham khảo các bài văn lớp 11 liên quan đến truyện Chí Phèo như Tư tưởng nhân đạo của Nam Cao qua Chí Phèo, Phân tích Tiếng chửi của Chí Phèo, Phân tích nhân vật Thị Nở trong tác phẩm Chí phèo, Phân tích quá trình tha hóa của Chí Phèo, Phân tích quá trình hồi sinh của Chí Phèo từ khi gặp Thị Nở hay bài Phân tích bi kịch bị cự tuyệt của Chí Phèo
…

2. Phân tích nhân vật Chí Phèo trong truyện Chí Phèo, mẫu số 2 (Chuẩn)

Giai đoạn trước Cách mạng tháng 8 là một kỳ thời đen tối trong lịch sử dân tộc, nơi số phận của những người nông dân dưới thống trị của thực dân phong kiến đã trở thành đề tài được nhiều nhà văn đương thời chú ý và triệt để khai thác. Nổi bật trong số đó là các tác giả như Ngô Tất Tố với Tắt đèn, Nguyễn Công Hoan với Tinh thần thể dục 1, 2, hoặc  Kim Lân với Vợ Nhặt,… Tuy nhiên, không ai có thể thể hiện mức độ đau đớn, tuyệt vọng của người nông dân như Nam Cao, với lối viết lạnh lùng, chân thực của văn học hiện thực Việt Nam. Chí Phèo, với số phận trái ngang và bi kịch đau đớn, từ việc bị lưu manh hóa đến tha hóa thành con quỷ, cuối cùng là bi kịch đau đớn nhất – bị từ chối quyền làm người.

Bi kịch của Chí Phèo có lẽ đã bắt đầu từ khi hắn mới chào đời, một đứa trẻ đỏ hỏn bị bỏ rơi gần cái lò gạch cũ, chỉ được quấn độc một chiếc váy đụp cũ, tội nghiệp và đau đớn biết bao. Họ đặt cho đứa trẻ tên là Chí, một cái tên hiền lành, dễ thương. Nhưng đứa trẻ không được may mắn, được một gia đình nhân hậu nhận nuôi, nhưng lại bị chuyển từ người này sang người khác, cuối cùng lớn lên trong cảnh nghèo khó của làng Vũ Đại. Chí lớn lên, trở thành chàng trai mạnh mẽ, hiền lành, chất phác, làm nông cho gia đình Bá Kiến, kiếm sống bằng mồ hôi công sức của bản thân. Không chỉ thế, anh còn có những ước mơ giản dị nhưng cao đẹp, mong muốn một cuộc sống hạnh phúc, chồng làm ruộng, vợ dệt vải, có mảnh vườn xinh, vài con lợn. Những ước mơ đơn giản mà cuối cùng lại dẫn đến bi kịch. Thứ hai, Chí là người tự trọng, giữ liêm sỉ, từ chối mời gọi của vợ Bá Kiến với cái lương tâm không cho phép anh làm điều gì đó xấu, thậm chí làm tổn thương bản thân mình, vì anh tin rằng ở tuổi thanh xuân, người ta không nên là đá, nhưng cũng không hoàn toàn là xác thịt, và đừng thích cái gì mà người ta khinh.

Top những bài văn mẫu phân tích hình tượng nhân vật Chí Phèo xuất sắc nhất

Chí Phèo, từ Chí trở thành Phèo, chẳng phải vì sự xấu xa của những kẻ thống trị. Bá Kiến, một người đàn bà dâm ô, và một người đàn ông bất lực, chỉ biết trút giận lên Chí, anh canh điền vô tội. Chí bị kết án vô tội, nhưng tù không phải là nơi cải tạo. Chí Phèo trở nên ghê gớm, lưu manh, và đánh mất nhân tính do sự đày đọa trong tù. Mọi người chỉ thấy một kẻ lạ, không còn nhìn thấy người trước đây hiền lành, chất phác. Chí Phèo đã hoàn toàn biến đổi và trở thành kẻ lưu manh khủng khiếp.

Chí Phèo dường như sẽ khiến Bá Kiến sợ hãi, nhưng ngược lại, Bá Kiến tận dụng tình trạng của Chí Phèo. Sự u mê và thiếu học vấn của Chí làm cho ông ta dễ dàng lừa dối và biến Chí thành công cụ của mình. Chí Phèo, mặc dù không nhận ra, đang làm tay sai cho kẻ thù. Những năm tháng say sưa, Chí Phèo đã tự đào sâu hố tử cho cuộc đời mình, và đau đớn bởi sự hỗ trợ tuyệt đối của thế lực thống trị.

Bi kịch của Chí không chỉ kết thúc ở đó, xã hội thối nát vẫn đẩy con người vào bước đường cùng. Gặp Thị Nở, bước ngoặt quan trọng trong cuộc đời Chí sau thời tù. Thị Nở mở ra cho Chí cái nhìn mới về thế giới, là tiếng chim hót, là ánh sáng mặt trời, là những người cười đùa. Nhận thức về cuộc sống làm hồi sinh tâm hồn Chí. Nhưng chỉ cần một câu nói của Thị Nở, hy vọng tan vỡ, đẩy Chí vào cô đơn và tuyệt vọng. Bà cô độc đánh đắm hy vọng của Chí, làm hắn nhận ra sự nghiệt ngã của xã hội và định kiến không bao giờ buông tha.

Sự đắng ngắt của Thị Nở phá hủy hy vọng của Chí, đẩy hắn vào vực sâu. Việc Chí giết Bá Kiến và tự sát là cái kết phù hợp cho bi kịch của nhân vật. Đó là minh chứng cho sự trở lại của tính người, lòng lương thiện không bao giờ mất trong tâm hồn Chí. Đồng thời là nhận thức về sự tàn ác của kẻ thống trị. Chỉ khi tiêu diệt chúng, bi kịch mới kết thúc triệt để.

Chí Phèo của Nam Cao là tác phẩm xuất sắc đặc sắc của văn học hiện thực Việt Nam trước Cách mạng. Nó sâu sắc phản ánh số phận đau khổ của người nông dân và tàn ác của giai cấp thống trị. Tác phẩm không chỉ giảng điệu về bi kịch mà còn là bức tranh đẹp về lòng lương thiện, tình người trong tâm hồn nhân vật, dù bị chà đạp bởi bất công.

3. Phân tích nhân vật Chí Phèo, mẫu số 3 (Chuẩn):

Nam Cao, một tượng đài của văn học hiện thực Việt Nam, luôn đặt con người làm trung tâm tác phẩm. Ông khẳng định rằng sự sáng tạo đích thực nằm ở việc khai phá cái mới. Đối với Nam Cao, nghệ thuật không cần sự khéo léo kỹ thuật, mà cần tâm huyết tìm tòi, sáng tạo những điều chưa từng có. Tư tưởng nghệ thuật này đã tạo nên những tác phẩm nổi tiếng, làm bật lên tên tuổi của ông trong văn đàn.

Tuyệt phẩm truyện ngắn ‘Chí Phèo’ không chỉ thể hiện tài năng nghệ thuật của Nam Cao mà còn phản ánh bi kịch đau đớn nhất của con người – sự cự tuyệt làm người. Chí Phèo, nhân vật tư tưởng, là minh chứng sống cho điều này.

Chí Phèo, với lời chửi đầy đau thương, là người bị lãng quên. Lời mắng chứa đựng sự xót xa, đau thương và tủi nhục. Có lẽ Chí cần được quan tâm, nhưng đâu có ai trong làng để ý, để tâm đến anh. Tiếng chửi mở đầu cho câu chuyện thương tâm về Chí Phèo.

Chí Phèo, bất hạnh từ khi mới sinh, thiếu thốn tình thương gia đình. Một số phận trớ trêu khi hắn được đưa đến bà goá mù, lại bị bán cho phó côi. Sau khi phó côi qua đời, Chí lại trở thành cô đơn. Hắn sống bơ vơ trong cuộc đời.

Cuộc đời không khoan dung, chấp nhận mọi đau khổ đổ lên tận linh hồn tội nghiệp của Chí. Đành lòng làm thuê cuốc mướn để duy trì sinh nhai, Chí vẫn giữ ngọn lửa chăm chỉ và lòng lương thiện. Mong ước bé nhỏ về một gia đình bình yên, nơi tình thương và sự hiểu biết đong đầy, trở thành giấc mơ xa xôi, bi kịch thêm đau lòng.

Khi làm thuê cho Bá Kiến, sự lạnh lùng của bà vợ trẻ đẩy Chí vào vòng xoáy ghen tuông của Bá Kiến. Ngồi tù gần 8 năm, Chí trở thành bản sao khác, mất hết cả ngoại hình và nhân tính. Làng Vũ Đại xem Chí như một linh hồn quỷ dữ.

Bài văn phân tích nhân vật Chí Phèo lớp 11 đầy sáng tạo.

Chí Phèo trở về với hình ảnh kinh hoàng: ‘Cái đầu trọc lóc, răng cạo trắng bóng, gương mặt đen tối, hai mắt gườm gườm nhìn rất ác quỷ’. Trang phục đen huyền, chiếc áo tây vàng, những hình ảnh rồng phượng in đậm. Dù nhan sắc xấu xí, tính cách hướng thiện vẫn còn, nhưng Chí sống một cuộc sống bi thảm, trở thành công cụ của âm mưu và thảm kịch. Xã hội đen tối đẩy Chí từ tội này sang tội khác, biến anh thành ‘con quỷ dữ của làng Vũ Đại’.

Trái ngược kỳ vọng, lòng nhân ái của một cô gái xấu xí đã đánh thức tình người trong Chí Phèo. Gặp Thị Nở trong vườn chuối, Chí, dù say khướt, cảm nhận được sự thú vị từ ‘ma chê quỷ hờn’. Đêm trăng sáng mở ra thế giới mới, Chí nhận thức cuộc sống xung quanh và hồi sinh tâm hồn mình. Một bát cháo của Thị Nở đã làm thay đổi cả cảm xúc và tầm nhìn về cuộc sống của Chí.

Lương tri lấp lánh trong Chí không đủ đánh bại tàn bạo của xã hội. Chí gặp bi kịch khi muốn sống bên Thị nhưng gặp sự từ chối và sự khinh miệt từ xã hội. Sự thất vọng, căm thù trỗi dậy, khiến Chí định giết bà cô. Nhưng bước chân hướng đến nhà Bá Kiến là hành động cuối cùng, khi Chí hiểu rằng người thật sự đẩy hắn vào cảnh khốn khó không phải là Chí mà chính là Bá Kiến. Hắn giết Bá Kiến, kết thúc cuộc đời bi thương của mình.

Nam Cao thông qua nhân vật Chí Phèo, đã thành công trong việc miêu tả cuộc sống của người nông dân trước cách mạng. Chí Phèo là biểu tượng của sự bất công và khốn khó trong xã hội thời đó, là hình ảnh của người dân bị tước đoạt quyền tự do và quyền sống.

4. Phân tích nhân vật Chí Phèo, mẫu số 4.

Nam Cao, trong việc khám phá đề tài người nông dân, đã chọn cách sâu sắc với việc tập trung vào bi kịch của con người đối mặt với sự tha hoá và lưu manh. ‘Chí Phèo’, một kiệt tác của văn học Việt Nam, là minh chứng rõ nét cho sự khai thác đề tài này với nhân vật Chí Phèo.

‘Chí Phèo’ được sáng tác năm 1941 với tên ban đầu là ‘Cài lò gạch cũ’. Tên sau này được đổi thành ‘Đôi lứa xứng đôi’ và cuối cùng là ‘Chí Phèo’. Nam Cao chân thực mô tả số phận đau thương của Chí Phèo, một con người từng là hình mẫu của sự hiền lành và lương thiện, nhưng lại trở thành kẻ quỷ dữ của làng Vũ Đại.

Chí Phèo, nhân vật trung tâm, có số phận đau lòng từ việc bị bỏ rơi từ nhỏ đến cuộc sống lưu manh sau này. Hình ảnh người hiền lành, lương thiện của Chí Phèo từng là người nuôi dưỡng lòng nhân ái. Tuy nhiên, sau thời gian ở tù, hắn trở nên đen tối, thậm chí trở thành con quỷ dữ của làng Vũ Đại.

Nam Cao không chỉ là nhà văn có tài năng với đề tài nông dân mà còn tài năng trong việc thể hiện sự đau đớn của con người khi phải đối mặt với sự tha hoá và biến đổi tính cách. Chí Phèo, một biểu tượng của sự lưu manh, đã đi vào lòng độc giả như một tác phẩm đậm chất nhân văn.

Phân tích hình tượng Chí Phèo – Một bức tranh tâm lý sâu sắc

Bản chất lương thiện của Chí Phèo không bao giờ tắt, chỉ là bị che đậy. Thị Nở như làn gió làm sống lại tâm hồn đã bị tắt nhạt. Cuộc gặp gỡ tình cờ ấy, mặc dù ngắn ngủi, nhưng lại là điểm sáng quan trọng, khiến Chí Phèo trở lại con người lương thiện. Thị Nở là người làm hồi sinh, thức tỉnh tình người trong Chí. Đó là cuộc gặp gỡ đầy ý nghĩa, chỉ có một lần trong văn học hiện đại.

Chí Phèo đến nhà bá Kiến đòi lương thiện, nhận thức rằng chỉ bá Kiến mới khiến cuộc đời anh trở nên đen tối. Lời đòi lương thiện của Chí để lại ấn tượng mạnh mẽ: ‘Tôi làm thế nào để trở thành người lương thiện? Tôi không thể trở lại như trước nữa’. Cuộc gặp gỡ cuối cùng với Thị Nở và sự từ chối của cô là hồi chuông đánh bại hy vọng cuối cùng của Chí. Sự cô đơn và chết chóc khiến Chí chấp nhận cái chết để giải thoát.

Nam Cao đã sáng tạo một tác phẩm độc đáo với nhân vật Chí Phèo, là biểu tượng của hoàn cảnh đặc trưng. Tác giả không chỉ khám phá nhân vật mà còn lên tiếng chỉ trích xã hội thiếu nhân đạo, đoạt đi lòng lương thiện và tước đoạt con đường hoàn lương của con người. Thông qua Chí Phèo, Nam Cao đồng thời thể hiện một giọng điệu nhân đạo sâu sắc, đòi hỏi quyền sống và quyền lương thiện cho mỗi người.

“”””- KẾT THÚC “”””

Sức hút của một tác phẩm văn xuôi không chỉ đến từ cốt truyện cuốn hút và kỹ thuật kể chuyện tài tình mà còn xuất phát từ việc xây dựng những hình tượng nhân vật độc đáo. Bài viết đã giới thiệu về phân tích nhân vật Chí Phèo, nhưng bạn cũng có thể tham khảo các bài phân tích nhân vật khác như Tnú trong Rừng xà nu của Nguyễn Trung Thành, Mị trong Vợ chồng A Phủ của Tô Hoài, hoặc cảnh đợi tàu của hai đứa trẻ để hiểu sâu hơn về điều này.