Ó Ma Lai Là Gì? Giải Mã Truyền Thuyết Rùng Rợn Về Ma Lai Ở Việt Nam

Những ngày gần đây, câu chuyện về “ó ma lai” hay “ma lai” lại nổi lên như một chủ đề nóng trên mạng xã hội Việt Nam, đặc biệt sau vụ án mạng đau lòng ở Đơn Dương, Lâm Đồng. Hung thủ đã ra tay sát hại hai anh em cột chèo vì tin rằng họ là “ó ma lai”. Vậy, “ó ma lai” là gì? Truyền thuyết về nó đáng sợ đến mức nào mà có thể dẫn đến những hành động tàn ác như vậy? Bài viết này sẽ giúp bạn giải mã những bí ẩn xung quanh “ó ma lai” và hủ tục lạc hậu này.

Trong vụ án ở Đơn Dương, Lâm Đồng, Ya Tăm khai đã mua súng từ Ya Tin với giá 10 triệu đồng. Ya Tin khai mua lại súng từ Krăng Răng Tên và Jơh Lơng Nis với giá 5 triệu đồng.

Điều đáng chú ý là Ya Tăm khai rằng tiền mua súng là do vợ của Ya Thoàn (Ma Thi), người đang mắc bệnh ung thư, đưa cho. Ya Tăm tin rằng Ma Thi bị “ó ma lai” ám nên đã mua súng để tiêu diệt “ó ma lai”. Ya Thoàn, Ya Nhất và Ya Tăm là anh em cột chèo. Trước đó, Ya Tăm cũng đã từng bắn một người trong thôn mà hắn nghi là “ó ma lai” nhưng không thành. Đến ngày 30/11, Ya Tăm đã phục kích và bắn chết Ya Nhất trên đường đi làm rẫy.

Vụ việc này cho thấy những hậu quả khủng khiếp mà niềm tin mù quáng vào “ó ma lai” có thể gây ra. Nó không chỉ là một câu chuyện mê tín dị đoan mà còn là một hủ tục lạc hậu cần phải loại bỏ khỏi đời sống xã hội.

Truyền Thuyết Rùng Rợn Về Ma Lai: Lý Giải Từ Góc Độ Văn Hóa

Theo lời kể của một số người Bana, Jarai, “ma lai” là một loại ma không có hình dạng cố định, chuyên đi ăn nội tạng của người hoặc súc vật. Người mang trong mình “ma lai” có thể tạo ra “thuốc thư” và dùng nó để hãm hại người khác. Người bị nghi là “ma lai” thường bị cộng đồng xa lánh, thậm chí bị đuổi khỏi làng hoặc giết cả nhà.

Đại tá Trần Văn Thọ, Trưởng Công an huyện Mang Yang (Gia Lai), nơi hủ tục Ma lai còn nặng nề, khẳng định rằng đồng bào bản địa không ai biết “thuốc thư”, “ma lai” là gì. Chỉ vì thiếu hiểu biết và nhận thức lạc hậu, họ đã nghi ngờ, thêu dệt và làm điều sai trái, vi phạm pháp luật.

Trong cuốn “Rừng, đàn bà, điên loạn”, tác giả Jacques Dournes đã dành nhiều trang viết về sự mê tín của các tộc người Tây Nguyên đối với truyền thuyết Ma lai, hay còn gọi là Rohung – ác thần chỉ biết hủy hoại, khát máu, thích ăn thịt người. Theo truyền thuyết, những người phạm phải điều cấm kỵ khi học nghề phù thủy hoặc bị quỷ nhập có thể biến thành Ma lai. Ma lai thường đi giết người để ăn thịt hoặc rỉa xác chết. Khi có tiếng chim lợn kêu, người ta tin rằng đó là Ma lai đang cưỡi chim lợn và làng sắp có người chết.

Định kiến về Ma lai rất tệ hại, bất cứ ai bị cộng đồng nghi ngờ là Ma lai đều phải chịu đựng những tai họa và oán thù, khiến cuộc sống của họ trở nên bất hạnh.

Ảnh Hưởng Của Hủ Tục Ma Lai Đến Đời Sống Xã Hội

Ama Bhiăng, một trí thức Êđê từng giữ nhiều chức vụ quan trọng ở Đắk Lắk, cho biết: “Sự mê tín này rất nguy hiểm. Người ta toàn đồn thổi, truyền miệng từ đời này sang đời khác, chứ có ai thực thấy Ma lai nó thế nào đâu. Người ta cô lập, ghẻ lạnh với người bị nghi Ma lai.” Ông cũng kể về một vụ án giết người nghiêm trọng xảy ra ở Đắk Nông vì hủ tục này, khi một người đàn ông đã giết đôi vợ chồng già vì nghi họ là Ma lai.

Nhà báo Kpă Simon, dân tộc Jơ Rai, chia sẻ rằng ở Gia Lai, nhiều người vẫn đồn Ma lai gắn liền với thuốc thư. Họ tin rằng chỉ cần yểm bùa bằng thuốc thư hoặc dùng tro râu mép cọp đốt chấm vào rượu, người bị hại sẽ chết. Chim lợn cũng được coi là có liên quan đến Ma lai, khi nó bay quanh nhà ai thì nhà đó sẽ kinh sợ. Nhiều người bị vu oan là Ma lai chỉ vì xinh đẹp hoặc giàu có. Đồng bào Sê Đăng thường kể rằng Ma lai rút đầu khỏi thân, lôi theo chùm ruột bay đi ăn thịt người khi mọi người ngủ say.

Những vụ án giết người đau lòng ở Gia Lai đã chứng minh cho sự nguy hiểm của hủ tục lạc hậu và nhận thức hạn chế của đồng bào.

Bi Kịch Từ Hủ Tục: Khi Mạng Sống Bị Tước Đoạt Bởi Mê Tín

Thê thảm nhất là trường hợp của ông A Thun, người dân tộc Ba Na ở Kon Tum. Ông bị dân làng giết chết vì nghi là Ma lai. Sau khi ông A Thun cãi nhau và tát ông A Táo tại một tiệc cưới, ông A Táo đột ngột qua đời. Mặc dù bác sĩ kết luận ông A Táo chết do ngộ độc rượu, dân làng vẫn nghi ngờ A Thun là Ma lai và đã dùng “thuốc thư” giết chết A Dong và Y Dôt trước đó.

Già làng đã tổ chức họp khẩn cấp và buộc A Thun phải nghe cả làng “đấu tố”. Bị dồn ép, A Thun nhận mình là Ma lai và bị dân làng đốt nhà, đuổi khỏi làng. Sau đó, dân làng lại kéo đến chòi rẫy, buộc A Thun giao “thuốc thư” nhưng ông thề độc mình không phải là Ma lai. Tuy nhiên, đám đông vẫn tròng dây mây vào cổ kéo ông ra suối đánh chết.

Ma Lai Xâm Nhập Đô Thị: Khi Mê Tín Lan Rộng

Ngay cả ở các thành phố lớn như Cần Thơ, tin đồn về “ma lai” ăn thịt trẻ con cũng gây hoang mang dư luận. Người dân loan tin cảnh sát đã bắt được một con “ma lai” sau khi nó trốn từ Sóc Trăng về một ngôi chùa ở Cần Thơ. Theo lời kể của những người bán vé số, người phụ nữ này đã moi bụng con mình để ăn tim gan, sau đó tìm đến chùa để ăn thịt trẻ con.

Hủ Tục Ma Lai Ở Miền Núi Phía Bắc: Một Góc Khuất Đáng Sợ

Không chỉ ở Tây Nguyên, hủ tục Ma lai còn tồn tại ở các tỉnh miền núi phía Bắc. Ở những khu rừng âm u nơi biên giới, người ta kể rằng hai cậu bé đã nhìn thấy một phần thi thể phụ nữ trên đường đi học. Một người đàn ông buôn thịt lợn cũng kinh hãi khi phát hiện đó là thi thể người. Thủ phạm sau đó được xác định là Lèng A Thạn, người đã giết vợ mình vì tin rằng cô là “ma lai” hại chết hai con của anh ta.

Tại bản Lùng Than, khi có người ốm, người ta không đưa đi bệnh viện mà gọi thầy cúng đến đuổi ma. Sau khi hai con của Thạn chết, gia đình và dòng họ tin rằng do “con ma lai” bắt đi. Khi vợ Thạn mắc bệnh lạ rồi qua đời, họ khẳng định chính cô là “ma lai” đã rút ruột hai con. Vì vậy, họ quyết định giết “con ma lai” để nó không trở về bắt ai nữa.

Nỗ Lực Xóa Bỏ Hủ Tục Lạc Hậu: Cần Sự Chung Tay Của Toàn Xã Hội

Ông Vũ Đức Lâm, Chỉ huy trưởng Đồn Biên phòng Nà Hỳ, cho biết người Mông thường sợ “ma lai” và tin rằng người bị “ma lai” “chài” sẽ ốm yếu, khó chữa hoặc lơ ngơ như người mất hồn. Để thay đổi nhận thức của người Mông cần có thời gian và sự kiên trì.

Trưởng bản Lùng Than khẳng định rằng hủ tục Ma lai không còn tồn tại ở bản nữa sau khi chính quyền địa phương đã tuyên truyền và vận động người dân. Trung tá Lê Đình Minh cho biết các ban ngành ở Lai Châu luôn cảnh giác và tuyên truyền để nhân dân nhận thức rõ và loại bỏ hủ tục này.

Chủ tịch xã Thèn Sin Nguyễn Văn Cận cho biết việc tuyên truyền đã đạt hiệu quả rõ rệt và vài năm nay không có vụ việc tương tự nào xảy ra nữa.

Bà H’Nheo, một thầy mo chuyên giải thuốc thư ở Đắk Lắk, cho biết bà chỉ cúng và cho người ốm uống nước, ăn trứng chứ không biết thuốc thư là gì.

Thiếu tá Phan Thanh Hải cho biết tình trạng ma lai thuốc thư tại một số làng ở Chư Sê có chiều hướng diễn biến phức tạp, ảnh hưởng tới an ninh, chính trị, sức khỏe và tính mạng người dân.

Hủ tục Ma lai thuốc thư đã để lại những hậu quả đau lòng, gây chia rẽ đoàn kết trong nhân dân. Để xóa bỏ hủ tục này, cần có sự vào cuộc tích cực hơn nữa của các ban ngành đoàn thể và chính quyền địa phương để người dân nâng cao ý thức và phát huy những nét đẹp văn hóa vốn có.

Kết Luận

Câu chuyện về “ó ma lai” và những hủ tục liên quan là một lời cảnh tỉnh về sự nguy hiểm của mê tín dị đoan và nhận thức lạc hậu. Để ngăn chặn những vụ án đau lòng tương tự xảy ra, cần có sự chung tay của toàn xã hội trong việc nâng cao dân trí, bài trừ hủ tục và xây dựng một xã hội văn minh, tiến bộ. Chỉ khi đó, bóng ma “ó ma lai” mới thực sự bị đẩy lùi, trả lại cuộc sống bình yên cho người dân Việt Nam.