Hạch bạch huyết là những cấu trúc nhỏ, hình tròn, phân bố khắp cơ thể. Chúng đóng vai trò quan trọng trong hệ miễn dịch, là nơi cư trú của các tế bào (chủ yếu là tế bào bạch cầu) giúp bảo vệ cơ thể chống lại nhiễm trùng và bệnh tật. Khi các hạch này sưng to, tình trạng này được gọi là lymphadenopathy, hay sưng hạch bạch huyết.
Lymphadenopathy có thể xuất hiện do nhiều nguyên nhân khác nhau. Dưới đây là một số nguyên nhân phổ biến nhất:
- Nhiễm trùng: Đây là nguyên nhân phổ biến nhất gây sưng hạch bạch huyết. Nhiễm trùng có thể do vi khuẩn, virus hoặc nấm gây ra.
- Lymphomas và bạch cầu: Đây là các bệnh ung thư liên quan đến tế bào bạch cầu.
- Ung thư di căn: Ung thư từ các bộ phận khác của cơ thể có thể lan đến các hạch bạch huyết.
- Các bệnh về hệ miễn dịch: Các bệnh như lupus và sarcoidosis có thể gây sưng hạch bạch huyết.
- Các bệnh lý khác: Một số bệnh lý ít gặp khác cũng có thể gây ra tình trạng này.
Các hạch bạch huyết dễ cảm nhận nhất thường nằm ở cổ, nách và háng. Sự xuất hiện của các cục u ở những khu vực này là một dấu hiệu phổ biến của lymphadenopathy.
Khi nguyên nhân gây sưng hạch bạch huyết không rõ ràng, bác sĩ có thể chỉ định các xét nghiệm như chọc hút tế bào bằng kim nhỏ (FNAC). Trong trường hợp nghi ngờ ung thư hạch, sinh thiết hạch bạch huyết – việc loại bỏ một phần hoặc toàn bộ hạch bạch huyết để xét nghiệm và phân tích – là cần thiết.
Phương pháp điều trị lymphadenopathy phụ thuộc vào nguyên nhân gây ra tình trạng này.
Mục Lục
Tại sao Hạch Bạch Huyết Sưng Lên?
Việc đánh giá tình trạng sưng hạch bạch huyết phụ thuộc vào các dấu hiệu và triệu chứng đi kèm.
Trong một số trường hợp, nguyên nhân gây sưng hạch bạch huyết rất rõ ràng, chẳng hạn như nhiễm trùng. Ví dụ, các hạch bạch huyết sưng ở cổ có thể là một triệu chứng phổ biến của bệnh bạch cầu đơn nhân nhiễm trùng, một bệnh do virus Epstein-Barr gây ra. Tuy nhiên, trong nhiều trường hợp, nguyên nhân gây sưng hạch bạch huyết có thể không rõ ràng và cần được điều tra thêm.
Dưới đây là một số câu hỏi thường gặp về tình trạng sưng hạch bạch huyết:
- Hạch bạch huyết có thể sưng lên mà không có lý do rõ ràng không?
- Tôi bị sưng hạch bạch huyết, liệu có phải là u lympho không?
- Nguyên nhân phổ biến nhất gây sưng hạch bạch huyết là gì?
- Làm thế nào để phân biệt hạch bạch huyết với các khối u khác?
Các Loại Lymphadenopathy
Lymphadenopathy có thể được phân loại dựa trên vị trí của các hạch bạch huyết bị sưng. Dưới đây là một số loại phổ biến và mối liên hệ của chúng với bệnh bạch cầu và ung thư hạch:
Lymphadenopathy Cổ Tử Cung
Lymphadenopathy cổ tử cung đề cập đến tình trạng các hạch bạch huyết ở vùng cổ bị sưng to. Đây là một triệu chứng rất phổ biến của nhiễm virus. Tuy nhiên, trong một số trường hợp ít gặp hơn, sưng hạch bạch huyết ở cổ có thể là dấu hiệu của bệnh ác tính. Trẻ em mắc bệnh Hodgkin thường có biểu hiện lymphadenopathy cổ tử cung trong 80-90% trường hợp, so với 40% ở những người mắc u lympho không Hodgkin.
Lymphadenopathy Trung Thất
Lymphadenopathy trung thất xảy ra ở trung thất. Trung thất là một thuật ngữ giải phẫu chỉ khu vực nằm giữa hai phổi, phía trước cột sống và phía sau xương ức, kéo dài từ cổ đến cơ hoành.
Các hạch bạch huyết trung thất có thể sưng to một mình hoặc cùng với các bệnh về phổi. U lympho Hodgkin (HL) thường bắt đầu từ các hạch bạch huyết trung thất. U lympho không Hodgkin (NHL) cũng có thể xuất hiện ở các hạch bạch huyết trung thất, tuy nhiên, NHL thường có một mô hình lan rộng và xâm lấn hạch bạch huyết khác.
Lymphadenopathy Toàn Thân Là Gì?
Khi có nhiều hơn hai hạch bạch huyết liên quan ở các khu vực khác nhau trên cơ thể, tình trạng này được gọi là lymphadenopathy toàn thân. Sự tham gia của nhiều khu vực khác nhau có thể là dấu hiệu cho thấy một bệnh lý tiềm ẩn đang diễn ra. Lymphadenopathy toàn thân được tìm thấy ở khoảng hai phần ba trẻ em được chẩn đoán mắc bệnh bạch cầu lymphoblastic cấp tính (ALL) và ở một phần ba số trẻ mắc bệnh bạch cầu myeloblastic cấp tính (AML).
Bệnh Hodgkin, một loại ung thư hạch, chỉ là một trong nhiều nguyên nhân có thể gây ra lymphadenopathy toàn thân.
Các nguyên nhân tiềm ẩn gây lymphadenopathy toàn thân:
- H. Huyết học: Bệnh Hodgkin, bệnh bạch cầu và ung thư hạch không Hodgkin.
- O. Ung thư: Di căn đến hạch bạch huyết, khối u ác tính.
- D. Viêm hạch bạch huyết da: Sưng hạch bạch huyết liên quan đến các vấn đề về da.
- G. Bệnh Gaucher: Một bệnh di truyền hiếm gặp.
- K. Bệnh Kawasaki: Một bệnh tự miễn hiếm gặp liên quan đến mạch máu và viêm.
- I. Nhiễm trùng: Vi khuẩn, virus và ký sinh trùng.
- N. Bệnh Niemann-Pick: Một bệnh di truyền liên quan đến sự trao đổi chất.
- S. Bệnh huyết thanh: Phản ứng miễn dịch với một số loại thuốc hoặc phương pháp điều trị.
- D. Phản ứng thuốc: Phản ứng với một số loại thuốc nhất định.
- I. Bệnh miễn dịch: Ví dụ, viêm khớp dạng thấp và lupus.
- S. Sarcoidosis: Một bệnh viêm có thể ảnh hưởng đến các bộ phận khác nhau của cơ thể.
- E. Nội tiết: Cường giáp.
- A. Bệnh hạch bạch huyết do angioimmunoblastic: Hiện nay được coi là ung thư hạch.
- S. Lupus ban đỏ hệ thống (lupus, hoặc SLE).
- E. U hạt eosinophilic: Một bệnh hệ thống liên quan đến các biểu hiện dị ứng và viêm.
Sưng hạch bạch huyết có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau, từ nhiễm trùng thông thường đến các bệnh lý nghiêm trọng hơn như ung thư. Nếu bạn nhận thấy các hạch bạch huyết của mình bị sưng to, đặc biệt là khi đi kèm với các triệu chứng khác như sốt, sụt cân hoặc mệt mỏi, hãy đi khám bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.