Tìm Hiểu Về Keratinocytes: Tế Bào Da, Ung Thư Biểu Mô Tế Bào Đáy và Cách Phòng Ngừa

Keratinocytes là loại tế bào chiếm số lượng lớn nhất trong da, đóng vai trò then chốt trong việc bảo vệ cơ thể. Chúng sản xuất keratin, một protein cấu trúc quan trọng, tạo nên sự vững chắc cho da, tóc và móng. Keratinocytes hình thành ở lớp đáy của da và trải qua quá trình biệt hóa, dần di chuyển lên bề mặt da, biến thành tế bào vảy trước khi bong tróc. Do mối liên hệ mật thiết với da, các loại ung thư da không ác tính như ung thư biểu mô tế bào đáy (BCC) và ung thư biểu mô tế bào vảy (SCC) đôi khi được gọi là ung thư keratinocyte.

Trong số các loại ung thư keratinocyte, ung thư biểu mô tế bào đáy là phổ biến nhất. Vậy, ung thư biểu mô tế bào đáy là gì và chúng ta có thể làm gì để phòng ngừa?

Ung thư biểu mô tế bào đáy (BCC) là gì?

Ung thư biểu mô tế bào đáy (Basal Cell Carcinoma – BCC) là một loại ung thư da xuất phát từ các tế bào đáy nằm ở lớp đáy của biểu bì. Các tế bào này có nhiệm vụ sản sinh ra tế bào da mới để thay thế cho các tế bào da cũ đã chết. BCC thường xuất hiện dưới dạng một nốt sần bóng, có màu hồng hoặc đỏ, mặc dù đôi khi nó có thể có nhiều hình dạng khác nhau. Ung thư biểu mô tế bào đáy thường hình thành trên các vùng da thường xuyên tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, chẳng hạn như mặt và cổ.

Nguyên nhân chính gây ra BCC là do tiếp xúc lâu dài với tia cực tím (UV) từ ánh nắng mặt trời. Việc chủ động tránh nắng và sử dụng kem chống nắng thường xuyên có thể giúp giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh.

Triệu chứng của ung thư biểu mô tế bào đáy

Ung thư biểu mô tế bào đáy thường phát triển trên các vùng da tiếp xúc nhiều với ánh nắng mặt trời, đặc biệt là vùng đầu và cổ. Tuy nhiên, một số ít trường hợp có thể xuất hiện ở thân mình và chân. Đáng chú ý, BCC cũng có thể xuất hiện ở những vùng da ít khi tiếp xúc với ánh nắng.

Mặc dù một dấu hiệu cảnh báo ung thư da nói chung là vết loét lâu lành hoặc thường xuyên chảy máu và đóng vảy, ung thư biểu mô tế bào đáy có thể biểu hiện dưới nhiều hình thức khác nhau:

  • Nốt sần bóng, màu trắng hoặc hồng ngọc trai, thường có các mạch máu nhỏ có thể nhìn thấy được trên mặt, tai hoặc cổ. Các nốt sần này có thể chảy máu và đóng vảy. Ở những người có làn da sẫm màu, chúng có thể có màu nâu hoặc đen.

  • Mảng da phẳng, có vảy, màu nâu hoặc màu da trên lưng hoặc ngực. Theo thời gian, những mảng da này có thể lan rộng ra.

  • Hiếm gặp hơn là sẹo màu trắng, bóng. Dạng BCC này rất dễ bị bỏ qua, nhưng nó có thể là dấu hiệu của một loại ung thư xâm lấn và gây biến dạng.

Nguyên nhân gây ung thư biểu mô tế bào đáy

Ung thư biểu mô tế bào đáy xảy ra khi một trong các tế bào đáy của da bị đột biến DNA. Các tế bào đáy nằm ở lớp đáy của biểu bì, lớp ngoài cùng của da. Chúng tạo ra các tế bào da mới, đẩy các tế bào cũ lên bề mặt da, nơi chúng chết và bong tróc.

Quá trình sản xuất tế bào da mới này được kiểm soát bởi DNA của tế bào đáy. Đột biến DNA khiến tế bào đáy nhân lên nhanh chóng và tiếp tục phát triển thay vì chết đi theo quy trình thông thường. Sự tích tụ của các tế bào bất thường này cuối cùng có thể hình thành khối u ung thư.

Tia cực tím và các yếu tố nguy cơ khác

Phần lớn tổn thương DNA trong tế bào đáy là do bức xạ tia cực tím (UV) từ ánh sáng mặt trời, các loại đèn thuộc da thương mại và giường tắm nắng. Tuy nhiên, việc tiếp xúc với ánh nắng mặt trời không phải là nguyên nhân duy nhất gây ra ung thư da ở những vùng da ít tiếp xúc với ánh nắng.

Điều này cho thấy rằng có nhiều yếu tố khác có thể làm tăng nguy cơ ung thư da, chẳng hạn như:

  • Tiếp xúc với các chất độc hại.
  • Hệ miễn dịch suy yếu.
  • Tiền sử gia đình mắc ung thư da.
  • Tuổi tác (người lớn tuổi có nguy cơ cao hơn).
  • Mắc các bệnh di truyền hiếm gặp như hội chứng Gorlin.

Khi nào cần đi khám bác sĩ?

Hãy đi khám bác sĩ ngay nếu bạn nhận thấy bất kỳ dấu hiệu hoặc triệu chứng nào khiến bạn lo lắng, đặc biệt là các dấu hiệu nghi ngờ ung thư da. Việc phát hiện sớm và điều trị kịp thời có thể giúp ngăn ngừa ung thư lan rộng và tăng cơ hội chữa khỏi bệnh.

Kết luận

Keratinocytes đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ da và cơ thể. Ung thư biểu mô tế bào đáy, một loại ung thư xuất phát từ keratinocytes, là một vấn đề sức khỏe đáng quan tâm. Hiểu rõ về các triệu chứng, nguyên nhân và yếu tố nguy cơ của BCC, bạn có thể chủ động phòng ngừa và phát hiện sớm bệnh.

Hãy bảo vệ làn da của bạn bằng cách tránh nắng, sử dụng kem chống nắng và thường xuyên kiểm tra da để phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường.

Tài liệu tham khảo: