Hiện nay, những giò lan rừng đột biến với mặt hoa và hình dáng độc lạ đang trở thành mục tiêu săn lùng của giới chơi lan trên khắp Việt Nam. Nhiều người sẵn sàng chi trả hàng tỷ đồng để sở hữu chúng. Vậy lan đột biến là gì và tại sao chúng lại có giá cao đến vậy? Liệu có hay không những chiêu trò lừa đảo liên quan đến lan đột biến? Hãy cùng Sen Tây Hồ tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây.
Mục Lục
Lan Đột Biến: Khái Niệm và Đặc Điểm
Lan đột biến là gì?
Đột biến là sự thay đổi về vật chất di truyền, bao gồm biến đổi gen, ADN hoặc nhiễm sắc thể, và có khả năng di truyền cho các thế hệ sau. Lan đột biến là một dạng của biến dị di truyền, trong đó cấu trúc nhiễm sắc thể mới hình thành, thể hiện qua hình dáng thân, lá, hoa khác biệt so với quần thể lan thông thường và chưa từng xuất hiện trước đây.
Vẻ đẹp độc đáo của lan đột biến
Ví dụ, một cây lan đột biến có thể có thân trắng, lá chớp hoặc lá biên. Cấu trúc nhiễm sắc thể của nó thường lỏng lẻo và không ổn định, dễ bị thay đổi bởi tác động của môi trường. Điều này đặc biệt rõ ràng ở lan Giả Hạc, nơi các điều kiện nhiệt độ và ánh sáng khác nhau có thể tạo ra những hình thái khác nhau. Đây cũng là lý do tại sao lan Giả Hạc có nhiều biến thể đột biến nhất.
Tuy nhiên, việc cấy mô lan đột biến không phải lúc nào cũng đảm bảo kết quả 100% giống cây mẹ, do tác động từ môi trường và hóa chất thí nghiệm. Khả năng hình thành kiểu lan mới khác biệt là hoàn toàn có thể xảy ra.
Sự biến đổi hình thái ở lan đột biến
Đặc điểm nổi bật của lan đột biến
Lan đột biến thường sở hữu những đặc điểm sau:
- Hình dáng độc đáo: Vẻ ngoài khác biệt, đẹp mắt.
- Hoa độc đáo: Hình dáng hoa độc đáo, đẹp tự nhiên, không lai tạp.
- Mùi thơm: Hương thơm đặc trưng.
- Hiếm có: Độc nhất vô nhị, khó tìm thấy cây thứ hai giống hệt.
- Khó chăm sóc: Đòi hỏi sự chăm sóc tỉ mỉ hơn so với các loại lan thông thường.
Lan đột biến có khả năng di truyền những đặc điểm đột biến này cho thế hệ sau, tạo ra những giống lan mới chưa từng có, khác biệt hoàn toàn so với cây bố mẹ. Tuy nhiên, xác suất để điều này xảy ra là rất thấp, chỉ khoảng 1/1.000.000 đến 1/10.000.
Lan đột biến với vẻ đẹp khác biệt
Mặc dù mọi cây lan đều có gen đột biến, nhưng cách thức và mức độ đột biến ở mỗi loài là khác nhau. Dòng lan Phi Điệp được ưa chuộng nhất vì dễ trồng, dễ nhân giống và có số lượng lan đột biến trong tự nhiên cao hơn hẳn.
Tóm lại, lan đột biến có những đặc điểm chính sau:
- Kiểu hình đơn lẻ: Khác biệt so với quần thể lan thông thường.
- Khả năng sinh sản và di truyền: Có khả năng sinh sản và truyền lại sự khác biệt về kiểu hình cho thế hệ sau.
- Khả năng biểu hiện kiểu hình khác nhau: Có thể không biểu hiện kiểu hình khác ở thế hệ sau nếu nằm trong gen lặn.
- Khả năng tạo thành loài mới: Có thể liên tục biểu hiện các kiểu hình khác nhau trong nhiều thế hệ, và cuối cùng có thể tách thành một loài mới.
Sự đa dạng trong hình thái lan đột biến
Phân Biệt Lan Đột Biến và Lan Thường
Cách nhận biết lan đột biến
Các loại lan đột biến có giá trị cao trên thị trường hiện nay bao gồm Hồng Yên Thủy, 5 Cánh Trắng Bạch Tuyết, 5 Cánh Trắng Phú Thọ. Để phân biệt lan đột biến với lan thường, cần dựa vào những đặc điểm sau:
- Đài hoa: Khuôn cánh vai ngang hoặc vai bay đều đẹp, vai rủ hoặc vai nghiêng xuôi là bình thường.
- Cánh hoa: Lưỡi hình tròn, hình trái tim hoặc hình quả táo là đẹp nhất.
- Màu hoa: Màu sắc độc đáo, thường là hoa 5 cánh trắng có mắt hồng, đỏ, tím; hoặc toàn bộ hoa màu hồng, tím. Độ tương phản giữa màu hoa và mắt hoa càng lớn thì hoa càng có giá trị.
- Thân, lá: Thân tròn, lá hình mít, hình con rết hoặc hình chiếc thìa là đẹp nhất.
So sánh đặc điểm lan đột biến và lan thường
Tại Sao Lan Đột Biến Lại Đắt?
Ba lý do chính khiến lan đột biến có giá cao
Trên mạng xã hội thường lan truyền thông tin về những giao dịch lan đột biến với giá “khủng”, lên đến hàng tỷ đồng. Vậy điều gì khiến lan đột biến lại có giá trị cao đến vậy?
1. Độc nhất và quý hiếm:
Lan đột biến có mặt hoa tinh xảo, hình dáng độc lạ và hương thơm đặc biệt. Chúng rất khó nuôi cấy mô hoặc gieo hạt. Trong hàng tấn lan rừng, may ra mới tìm được một cây lan đột biến gen. Sự độc nhất và quý hiếm này là yếu tố quan trọng đẩy giá lan đột biến lên cao.
2. Vẻ đẹp:
Vẻ đẹp hiếm có và sự khó chăm sóc là những yếu tố làm nên giá trị của lan đột biến. Vẻ đẹp tự nhiên, không thể tạo ra bằng bàn tay con người, là điều khiến chúng trở nên đặc biệt. Một giống lan đột biến với màu sắc đẹp, cấu trúc bông chặt chẽ và hương thơm quyến rũ thực sự là một báu vật.
3. Tính di truyền đột biến:
Lan đột biến có khả năng di truyền những đặc tính đột biến cho thế hệ sau, điều mà nhiều loài cây khác không làm được. Từ một giò lan, người ta có thể nhân lên thành nhiều giò lan khác nhau, tạo ra một nguồn cung dồi dào cho thị trường.
Giá trị của lan đột biến đến từ sự quý hiếm và vẻ đẹp độc đáo
Tuy nhiên, cần lưu ý rằng giá lan đột biến tăng cao bất thường trong thời gian gần đây có thể do các chiêu trò làm giá và đánh bóng tên tuổi của các nhà vườn. Người mua nên cân nhắc kỹ lưỡng trước khi đưa ra quyết định mua bán.
Cách tạo lan đột biến
Có hai phương pháp nhân giống lan đột biến:
- Nhân giống bằng hạt (hữu tính): Hạt phấn bị phân ly, cây con lớn lên sẽ không giữ được đặc tính ban đầu của cây mẹ.
- Giâm cành (vô tính): Cắt cây mẹ thành từng đoạn (kie) rồi giâm cành hoặc nhân giống bằng phương pháp Invitro (nuôi cấy mô). Phương pháp Invitro đòi hỏi công nghệ phức tạp, chuyên môn cao và máy móc hiện đại, nhưng cho ra cây con khỏe mạnh và hệ số nhân giống cao.
Nhân giống lan đột biến bằng phương pháp giâm cành
Hy vọng bài viết này đã cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích về lan đột biến, giúp bạn hiểu rõ hơn về giá trị và cách phân biệt loại lan đặc biệt này.