Khi nói đến nghệ thuật, mỗi người có thể có những suy nghĩ và định nghĩa riêng. Bài viết này của Sen Tây Hồ sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về định nghĩa nghệ thuật, các loại hình nghệ thuật phổ biến và ngôn ngữ nghệ thuật đặc trưng.
Mục Lục
Nghệ thuật là gì?
Nghệ thuật là sự sáng tạo, là những hoạt động tạo ra các sản phẩm (vật thể hoặc phi vật thể) mang giá trị tinh thần, tư tưởng, thẩm mỹ, văn hóa và khơi gợi cảm xúc cho người thưởng thức. Mỗi loại hình nghệ thuật có những quy định và ý nghĩa riêng, nhưng đều hướng đến giá trị tinh thần và tư tưởng.
Nghệ thuật là cái hay, cái đẹp để người ta chiêm nghiệm qua các giác quan, ngưỡng mộ tài năng, kỹ năng vượt trội. Theo nghĩa này, nghệ thuật thường gắn liền với một tác phẩm hoặc một nghệ sĩ cụ thể.
Nghệ thuật cũng có thể là khi một kỹ năng, nghề nghiệp nào đó được thực hiện ở mức hoàn hảo, điêu luyện. Ví dụ như nghệ thuật viết báo, nghệ thuật diễn thuyết, hay thậm chí là nghệ thuật nấu ăn.
“Nghệ thuật là ngữ cảnh địa phương của cá nhân và cộng đồng” – một quan điểm đương đại được nhiều học giả chấp nhận.
“Mọi sự miêu tả cảm tính bất kỳ một vật thể sống hay hiện tượng nào từ giác độ trạng thái cuối cùng của nó, hay là dưới ánh sáng của thế giới tương lai, sẽ là tác phẩm nghệ thuật” – Soloviev, nhà thơ triết gia người Nga.
Một số khái niệm liên quan đến nghệ thuật là nghệ sĩ và nghệ nhân.
Các loại hình nghệ thuật phổ biến
Loại hình nghệ thuật là hình thức tồn tại ổn định của nghệ thuật. Hiện nay có 6 loại hình nghệ thuật chính:
- Kiến trúc và trang trí
- Điêu khắc
- Hội họa
- Âm nhạc
- Văn chương
- Sân khấu
- Điện ảnh
Ảnh minh họa kiến trúc điêu khắc cổ đại
Nguồn gốc của sự phát triển các loại hình nghệ thuật là sự đa dạng của các quá trình, hiện tượng trong thực tế, và sự khác biệt trong cách thức phản ánh, cải tạo hiện thực để đáp ứng nhu cầu của con người.
Mỗi loại hình nghệ thuật có đặc trưng riêng, được quy định bởi đối tượng miêu tả, phương thức tái hiện, nhiệm vụ nghệ thuật và phương tiện vật chất tạo nên hình tượng nghệ thuật.
Ngôn ngữ nghệ thuật là gì?
Ngôn ngữ nghệ thuật là ngôn ngữ được sử dụng trong văn chương, mang tính gợi cảm, gợi hình, truyền đạt thông tin và thỏa mãn nhu cầu thẩm mỹ của con người.
Có ba loại ngôn ngữ chính trong văn bản nghệ thuật:
- Ngôn ngữ tự sự: trong truyện, tiểu thuyết, bút kí…
- Ngôn ngữ thơ: trong ca dao, vè, thơ…
- Ngôn ngữ sân khấu: trong kịch, chèo, tuồng…
Bản chất của nghệ thuật
Nhiều người tin rằng nghệ thuật phải thể hiện tư tưởng, trong khi số khác lại thích cảm nhận nghệ thuật bởi vẻ đẹp tự thân. Các nghệ sĩ trường phái Ấn tượng từng tranh luận về vấn đề này. Một số cho rằng quan trọng nhất là vẽ lại khung cảnh cuộc sống hiện đại, số khác chỉ tập trung vào tác động của ánh sáng lên vạn vật.
Giá trị nghệ thuật nằm ở đâu?
Việc xác định giá trị của một tác phẩm nghệ thuật thường gây ra nhiều tranh cãi. Vincent van Gogh đã chết trong nghèo khó vì không bán được tranh, thậm chí bạn bè còn chê bai tác phẩm của ông. Nhưng ngày nay, tranh của ông lại là những tác phẩm đắt giá nhất thế giới.
Một ví dụ khác là việc nhà phê bình John Ruskin từng phải hầu tòa vì chê bai bức tranh Cảnh đêm đen và vàng óng của James Whistler. Ruskin cho rằng bức tranh cẩu thả và Whistler đòi 200 đồng vàng cho một thứ “như hắt cả bát sơn vào mặt công chúng”. Whistler đáp rằng giá trị của tranh không nằm ở thời gian vẽ, mà ở tài năng và sự rèn luyện của họa sĩ. Whistler kiện Ruskin vì tội phỉ báng và thắng kiện, được bồi thường… 25 xu.
Nghệ thuật không nhất thiết phải có cảm xúc và ngẫu hứng
Quan điểm này có thể gây tranh cãi, vì nhiều người cho rằng nghệ thuật phải đi kèm với cảm xúc và hứng khởi. Tuy nhiên, cảm xúc là chủ quan và cảm xúc của nghệ sĩ chưa chắc tạo ra cảm xúc cho người xem. Ngẫu hứng cũng mang tính may rủi. Việc phụ thuộc vào cảm xúc và ngẫu hứng có thể khiến nghệ sĩ khó sáng tạo.
Ảnh minh họa tượng nhân sư ở Ai Cập
Câu chuyện về Marcel Duchamp và tác phẩm “Đài phun nước” (chiếc bồn tiểu được đặt ngược và ký tên R.Mutt) là một ví dụ điển hình. Tác phẩm này đã gây ra nhiều tranh cãi và không được trưng bày tại triển lãm của Hội Nghệ sĩ độc lập, khiến Duchamp từ chức để phản đối. Tuy nhiên, sau này “Đài phun nước” lại được xem là một trong những tác phẩm tiêu biểu của thế kỷ 20. Tác phẩm thành công ở việc tạo ra cảm xúc (tiêu cực), gây tranh luận và thách thức các giá trị, tiêu chuẩn nghệ thuật thời bấy giờ.
“Đài phun nước” là một ví dụ về sự thỏa mãn. Câu hỏi đặt ra là: “Trong một nền nghệ thuật còn lạc hậu, những tác phẩm của sự thách thức khi nào sẽ xuất hiện?”.
Hy vọng những định nghĩa và phân tích trên đã giúp bạn hiểu rõ hơn về nghệ thuật, các loại hình nghệ thuật và ngôn ngữ nghệ thuật. Nghệ thuật luôn là một lĩnh vực rộng lớn và đa dạng, với nhiều cách tiếp cận và cảm nhận khác nhau. Điều quan trọng là bạn hãy tự mình khám phá và tìm ra những giá trị nghệ thuật phù hợp với bản thân.