Khi số lượng người chơi game trên điện thoại thông minh ngày càng tăng, các tựa game cũng theo đó mà đổ bộ lên nền tảng di động. Trong số đó, thể loại “Gacha” nổi lên như một hiện tượng, đặc biệt phổ biến tại Nhật Bản và các thị trường châu Á, với mô hình kinh doanh độc đáo. Vậy, Gacha là gì và điều gì khiến nó thu hút người chơi đến vậy?
Những tựa game Gacha được xây dựng dựa trên hệ thống “Gashapon” của Nhật Bản, những chiếc máy bán đồ chơi viên nang. Người chơi bỏ tiền xu vào máy và nhận ngẫu nhiên một món đồ chơi. Sự hấp dẫn của Gashapon nằm ở tính bất ngờ, không biết mình sẽ nhận được món gì.
Máy Gashapon với nhiều màu sắc, chứa các hộp đồ chơi nhỏ bên trong, tạo cảm giác tò mò cho người chơi
Các game Gacha hoạt động tương tự. Người chơi sử dụng tiền tệ trong game (thường mua bằng tiền thật) để mở các “gói” hoặc “hộp” ảo, nhận vật phẩm, thẻ bài hoặc nhân vật. Các nhân vật và thẻ bài này thường dựa trên các bộ manga, anime hoặc trò chơi nổi tiếng. Sau đó, người chơi sử dụng chúng để chiến đấu với người chơi khác hoặc hoàn thành nhiệm vụ. Các vật phẩm và nhân vật này thường có nhiều cấp độ và độ hiếm khác nhau, ảnh hưởng đến sức mạnh và khả năng của chúng.
Những vật phẩm có chỉ số xếp hạng cao nhất và mạnh mẽ nhất thường rất khó kiếm được, đòi hỏi người chơi phải mở hàng ngàn hộp và đầu tư một lượng tiền đáng kể vào các giao dịch vi mô trong game. Điều này tạo ra một vòng lặp gây nghiện, thúc đẩy người chơi tiếp tục chi tiền để có được những vật phẩm mong muốn.
Mục Lục
Cơ Chế Gacha Hoạt Động Như Thế Nào?
Các game Gacha có nhiều điểm chung với các game thu thập thẻ bài (CCG). Giống như CCG, vật phẩm thu được ảnh hưởng trực tiếp đến cách chơi game. Trong CCG, nhiều người chơi sẵn sàng chi lớn để có bộ bài hoàn hảo và thẻ bài mạnh nhất.
Tuy nhiên, khác với CCG, nơi người chơi có thể mua bán thẻ bài hiếm với nhau, game Gacha thường không cho phép mua bán trực tiếp vật phẩm. Người chơi chỉ có thể “quay” hoặc “gacha” để có cơ hội nhận được vật phẩm mong muốn.
Quá trình “quay thưởng” này tương tự như việc “mở thùng đồ” (loot box) trong các game phương Tây. Tuy nhiên, thùng đồ thường không phải là cơ chế chính của game và đôi khi không ảnh hưởng đến lối chơi. Ví dụ, trong Overwatch, thùng đồ chỉ chứa vật phẩm trang trí.
Do mô hình kiếm tiền này có thể áp dụng cho nhiều thể loại game, gameplay của các game Gacha rất đa dạng. Puzzles and Dragons là game xếp hình, trong khi Final Fantasy Brave Exvius là game RPG theo lượt. Cả hai đều sử dụng cơ chế Gacha để người chơi mua vật phẩm và nhân vật.
Những Vấn Đề Liên Quan Đến Game Gacha
Các game Gacha có tính ngẫu nhiên cao và thường xuyên khuyến khích người chơi chi tiền, biến chúng thành một trong những hình thức giao dịch vi mô hấp dẫn nhất. Một số người trong ngành game gọi chúng là một dạng cờ bạc trá hình. Những game thủ Gacha chịu chơi có thể bỏ ra rất nhiều tiền trong thời gian ngắn để có được những vật phẩm tốt nhất.
Một vấn đề đáng lo ngại khác là sự thiếu kiểm soát đối với người chơi. Hầu hết game Gacha là game di động, trẻ em có thể dễ dàng chơi và tiêu tiền nếu không có sự giám sát của phụ huynh. Một số nhà phát triển bị cáo buộc cố tình mập mờ về tỷ lệ nhận được vật phẩm mong muốn. Họ còn bị chỉ trích vì thiết kế giao diện người dùng (UI) theo hướng khuyến khích người chơi mở càng nhiều hộp càng tốt.
Vào năm 2012, Nhật Bản đã cấm hệ thống “complete gacha” sau khi nhiều người chơi tiêu hàng ngàn đô la trong game. “Complete gacha” là mô hình kiếm tiền mà người chơi chỉ nhận được vật phẩm hiếm khi thu thập đủ một bộ vật phẩm phổ biến. Nó khuyến khích người chơi liên tục “mở tiếp”, nhưng thường chỉ nhận được vật phẩm trùng lặp.
Ngoài Nhật Bản, nhiều quốc gia khác cũng đã và đang triển khai luật pháp để bảo vệ người chơi khỏi các chiêu trò mập mờ. Tại châu Âu, game có vật phẩm ngẫu nhiên cần tiền để mở phải ghi rõ tỷ lệ trúng của tất cả vật phẩm.
Tương Lai Của Gacha: Xu Hướng & Quy Định Tại Việt Nam
Trong những năm gần đây, nhiều công ty truyền thông lớn ở Nhật Bản, như Nintendo, Square Enix và Aniplex, đã chuyển các thương hiệu của họ thành game Gacha để kiếm tiền trên thị trường game di động đang phát triển. Bên cạnh lợi nhuận, đây còn là cách để giữ người hâm mộ tương tác với thương hiệu.
Game Gacha vẫn rất phổ biến, cả trong và ngoài Nhật Bản. Tuy nhiên, nhiều game thủ nhận thấy rằng kể từ khi Nhật Bản cấm “complete gacha”, các hành vi “hút máu” của các game miễn phí đã bớt trắng trợn hơn. Tại Việt Nam, thể loại game Gacha cũng rất được ưa chuộng, tuy nhiên, vẫn chưa có những quy định cụ thể để bảo vệ quyền lợi của người chơi. Việc siết chặt quản lý và minh bạch hóa thông tin về tỷ lệ “rớt” vật phẩm là điều cần thiết để đảm bảo một môi trường chơi game lành mạnh và bền vững.
Kết luận: Game Gacha mang đến trải nghiệm thú vị và đầy thử thách, nhưng cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro về tài chính và tâm lý. Người chơi cần tỉnh táo và có trách nhiệm với túi tiền của mình, đồng thời các cơ quan quản lý cần có những biện pháp để bảo vệ người chơi khỏi những chiêu trò lôi kéo của nhà phát hành.