Khi quan sát router không dây tại nhà hoặc văn phòng, bạn sẽ thấy các ký hiệu “LAN” và “WAN” thường được in gần các cổng kết nối. LAN là viết tắt của Local Area Network (mạng cục bộ), còn WAN là viết tắt của Wide Area Network (mạng diện rộng). Vậy sự khác biệt giữa hai loại cổng này là gì, và chúng có vai trò gì trong việc kết nối các thiết bị của bạn? Hãy cùng Sen Tây Hồ khám phá chi tiết trong bài viết dưới đây.
Mục Lục
Cổng LAN là gì và chức năng của nó?
Cổng LAN trên router được thiết kế để kết nối nhiều thiết bị trong một không gian giới hạn, cho phép chia sẻ dữ liệu và tài nguyên giữa các thiết bị này thông qua kết nối có dây (cáp Ethernet) hoặc không dây (Wi-Fi).
Cổng LAN cho phép kết nối các thiết bị trong mạng nội bộ, chia sẻ dữ liệu và tài nguyên một cách dễ dàng
Một router gia đình thường có bốn cổng LAN giống hệt nhau về hình dạng và màu sắc. Điều này cho phép bạn kết nối tối đa bốn thiết bị trực tiếp vào mạng thông qua các cổng này. Nếu bạn muốn mở rộng mạng LAN của mình để kết nối nhiều thiết bị hơn, bạn có thể sử dụng một switch mạng (hoặc hub mạng). Switch được thiết kế đặc biệt để cung cấp thêm cổng LAN, giúp bạn dễ dàng kết nối nhiều thiết bị hơn vào mạng.
Ví dụ, các máy tính hoặc điện thoại di động trong cùng một mạng LAN có thể dễ dàng chia sẻ file, truy cập máy in chung và sử dụng các dịch vụ mạng nội bộ khác. Để xây dựng một mạng LAN lớn hơn, bao phủ một diện tích rộng hơn, bạn cần sử dụng cáp mạng có băng thông cao để đảm bảo hiệu suất ổn định.
Để truy cập Internet thông qua cổng LAN, router cần được kết nối với Internet thông qua cổng Wide Area Network (WAN).
Cổng WAN là gì và chức năng của nó?
Cổng WAN, thường nằm ở mặt sau của router, đóng vai trò kết nối router với modem, từ đó cho phép truy cập Internet do nhà cung cấp dịch vụ Internet (ISP) cung cấp. Nhờ kết nối này, tất cả các thiết bị kết nối với router có thể truy cập Internet.
Cổng WAN kết nối router với modem để truy cập Internet, thường có màu sắc khác biệt để dễ nhận biết
Trên hầu hết các router, cổng WAN được thiết kế tách biệt và thường có màu sắc khác biệt so với các cổng LAN để dễ dàng phân biệt. Trong khi mạng LAN giới hạn trong một khu vực nhỏ, mạng WAN kết nối nhiều mạng LAN lại với nhau, bao phủ một khu vực rộng lớn hơn như một thành phố, quốc gia, hoặc thậm chí một lục địa.
Thông thường, mỗi router chỉ có một cổng WAN. Tuy nhiên, một số router cao cấp hơn dành cho doanh nghiệp có thể có hai cổng WAN, cho phép kết nối đồng thời với hai modem từ các nhà cung cấp Internet khác nhau, tăng tính dự phòng và tốc độ kết nối.
Router sử dụng địa chỉ IP công cộng duy nhất do ISP cung cấp và cung cấp các tính năng bảo mật quan trọng như tường lửa, chuyển tiếp cổng và QoS (Quality of Service) để ưu tiên lưu lượng truy cập Internet.
Nói một cách đơn giản, khi bạn kết nối máy tính hoặc điện thoại với router không dây, thiết bị đó trở thành một phần của mạng LAN. Bất cứ thứ gì nằm ngoài mạng LAN này, bao gồm toàn bộ Internet, được coi là mạng WAN.
Cổng WAN thường kết nối với modem DSL, modem cáp hoặc bộ chuyển đổi quang (Fiber Media Converter). LAN là mạng kết nối các thiết bị trong nhà hoặc văn phòng với router, còn cổng LAN thường được sử dụng để kết nối với máy tính, máy in và các thiết bị khác trong mạng nội bộ.
Các thiết bị mạng kết nối với nhau thông qua cổng LAN tạo thành mạng nội bộ, cho phép chia sẻ dữ liệu và tài nguyên
Cổng LAN cũng có thể kết nối với điểm truy cập không dây (Access Point) để cho phép máy tính xách tay, điện thoại thông minh, máy tính bảng và các thiết bị không dây khác kết nối với mạng LAN. Router sẽ định tuyến dữ liệu giữa mạng LAN và mạng WAN, đồng thời thực hiện các chức năng NAT (Network Address Translation) và tường lửa để bảo vệ mạng.
Mặc dù cổng WAN và cổng LAN có vẻ giống nhau về mặt vật lý, nhưng chúng có các chức năng và mục đích sử dụng khác nhau.
Cổng WAN kết nối với nguồn Internet bên ngoài, trong khi cổng LAN kết nối các thiết bị trong mạng nội bộ
So sánh cổng LAN và cổng WAN
Để hiểu rõ hơn về sự khác biệt giữa cổng LAN và cổng WAN, hãy xem bảng so sánh sau:
| Đặc điểm | Cổng LAN (Local Area Network) | Cổng WAN (Wide Area Network) |
|---|---|---|
| Viết đầy đủ | Mạng cục bộ | Mạng diện rộng |
| Định nghĩa | Kết nối máy tính và các thiết bị khác trong mạng nội bộ | Thiết lập kết nối với mạng bên ngoài, ví dụ: Internet |
| Số lượng | Thường có nhiều cổng trên một router | Hầu hết các router chỉ có một cổng WAN |
Sự khác biệt chính:
- Cổng LAN dùng để kết nối các thiết bị trong mạng nội bộ, cho phép chúng giao tiếp và chia sẻ dữ liệu với nhau. Cổng WAN được sử dụng để kết nối mạng nội bộ với mạng bên ngoài, chẳng hạn như Internet.
- LAN là mạng riêng bao phủ một khu vực địa lý nhỏ, trong khi WAN kết nối nhiều mạng LAN lại với nhau, bao phủ một khu vực rộng lớn hơn.
- Cổng LAN là điểm giao tiếp hoặc giao diện với các thiết bị ngoại vi trong mạng nội bộ, trong khi cổng WAN là điểm kết nối với thế giới bên ngoài.
Tóm lại, cổng LAN và WAN là hai loại cổng quan trọng trên router, mỗi loại có một chức năng riêng biệt. Cổng LAN kết nối các thiết bị trong mạng cục bộ, còn cổng WAN kết nối mạng cục bộ với Internet.
Các câu hỏi thường gặp về cổng LAN và WAN
Có thể sử dụng cổng LAN làm cổng WAN không?
Mặc dù các cổng LAN thường được thiết kế để kết nối với mạng cục bộ, nhưng trong một số trường hợp, bạn có thể cấu hình một trong các cổng LAN làm cổng WAN trong cài đặt của modem. Tuy nhiên, quá trình này có thể phức tạp và cần sự trợ giúp của chuyên gia, tùy thuộc vào thiết bị và dịch vụ của nhà cung cấp Internet.
Có thể cấu hình router của mình không?
Hầu hết các chức năng của router được điều khiển bởi firmware. Nếu firmware mặc định của router không cho phép bạn cấu hình các tính năng mạng nâng cao, bạn có thể cài đặt firmware mã nguồn mở của bên thứ ba để có quyền truy cập đầy đủ vào các khả năng của router.
Công dụng của firmware router là gì?
Firmware router cho phép người dùng cấu hình kết nối Internet, sử dụng giao thức IPv4 hoặc IPv6. Sau khi chọn giao thức mạng, người dùng có thể chọn lấy địa chỉ IP thông qua DHCP, PPPoE hoặc các phương pháp khác.
Router có bao nhiêu cổng?
Số lượng cổng trên router khác nhau tùy thuộc vào model. Thông thường, các router gia đình và văn phòng nhỏ có bố cục tiêu chuẩn là 4 cổng LAN và 1 cổng WAN. Các thiết bị đắt tiền hơn có thể có tới 8 cổng LAN và tối đa 2 cổng WAN.
Làm thế nào để tăng số lượng kết nối LAN trên router?
Nếu bạn cần kết nối nhiều thiết bị hơn số lượng cổng LAN trên router cho phép, bạn có thể mua một hub mạng (network hub). Hub mạng kết nối nhiều cáp LAN và hoạt động như một thành phần mạng, cho phép bạn mở rộng số lượng thiết bị có thể kết nối với mạng LAN.
Cấu trúc liên kết của LAN và WAN là gì?
LAN thường sử dụng cấu trúc liên kết trực tiếp, trong khi WAN dựa trên cấu trúc liên kết phân cấp hỗn hợp, kết nối nhiều mạng LAN lại với nhau để tạo thành một mạng rộng lớn hơn.