Trong xã hội phong kiến, “công dung ngôn hạnh” và “tam tòng tứ đức” từng là khuôn mẫu gò bó người phụ nữ. Nhưng xã hội hiện đại đã mang đến những thay đổi đáng kể. Vậy những thay đổi đó là gì và ý nghĩa của chúng đối với phụ nữ Việt Nam ngày nay? Hãy cùng Sen Tây Hồ tìm hiểu.
Mục Lục
Tam Tòng Tứ Đức: Khái Niệm Cổ Hủ Hay Giá Trị Vượt Thời Gian?
“Tam tòng tứ đức” (三从四德) là một khái niệm xuất phát từ Nho giáo, được xem như những tiêu chuẩn đánh giá phẩm hạnh và đạo đức của người phụ nữ trong xã hội xưa. Vậy “tam tòng” và “tứ đức” cụ thể là gì?
-
Tam Tòng: Ba điều mà người phụ nữ phải tuân theo:
- Tại gia tòng phụ: Khi còn ở nhà, người con gái phải nghe theo lời cha mẹ. Sự vâng lời được xem là đức tính quan trọng.
- Xuất giá tòng phu: Sau khi kết hôn, người vợ phải nghe theo lời chồng, cùng chồng xây dựng hạnh phúc gia đình và chăm lo cho con cái.
- Phu tử tòng tử: Nếu chồng qua đời, người phụ nữ phải ở vậy nuôi con và nghe theo lời con trai trưởng trong những quyết định quan trọng.
-
Tứ Đức: Bốn phẩm chất đạo đức mà người phụ nữ cần có: Công – Dung – Ngôn – Hạnh. Để hiểu rõ hơn về “tứ đức”, hãy cùng tìm hiểu khái niệm “công dung ngôn hạnh” ngay sau đây.
Giải Mã Công Dung Ngôn Hạnh: Chuẩn Mực Của Người Phụ Nữ
“Công dung ngôn hạnh” là bốn chuẩn mực cơ bản để đánh giá và hoàn thiện người phụ nữ. Theo quan niệm Nho giáo, ý nghĩa của chúng được hiểu như sau:
-
Công: Thể hiện ở khả năng nữ công gia chánh, đảm đang việc nội trợ, may vá, thêu thùa, chăm sóc và nuôi dạy con cái.
-
Dung: Chỉ vẻ đẹp ngoại hình, sự kín đáo, thùy mị, nết na, đảm đang. Vẻ đẹp được đề cao là vẻ đẹp dịu dàng, phúc hậu.
-
Ngôn: Là lời ăn tiếng nói nhã nhặn, lịch sự, nhỏ nhẹ, biết “gọi dạ bảo vâng”, cư xử đúng mực, thể hiện sự đoan trang và thanh lịch.
-
Hạnh: Đức tính quan trọng nhất, thể hiện ở lòng chung thủy, nhân hậu, sự tôn trọng các mối quan hệ gia đình và xã hội, giữ gìn nề nếp gia phong.
Trong văn hóa Việt Nam, những phẩm chất này thường được ca ngợi qua ca dao, tục ngữ và thơ ca.
Sự Thay Đổi Của Tam Tòng Tứ Đức và Công Dung Ngôn Hạnh Trong Xã Hội Hiện Đại
Tiêu chuẩn đánh giá người phụ nữ thay đổi theo từng giai đoạn lịch sử. Vậy “tam tòng tứ đức” và “công dung ngôn hạnh” đã thay đổi như thế nào trong xã hội ngày nay?
Về “Tam Tòng”:
Quan niệm “tam tòng” ngày nay vẫn giữ được những giá trị cốt lõi, nhưng đã trở nên linh hoạt và không còn quá khắt khe.
- Người phụ nữ ngày nay vẫn tôn trọng và lắng nghe lời cha mẹ, nhưng họ có quyền bày tỏ ý kiến và tham gia vào các quyết định quan trọng của gia đình. Họ không còn phải “cha mẹ đặt đâu con ngồi đó” một cách mù quáng.
- Trong hôn nhân, sự tôn trọng và bình đẳng được đề cao. Người phụ nữ có quyền xây dựng sự nghiệp riêng, không chỉ dừng lại ở việc chăm sóc gia đình.
- Nếu chồng qua đời, người phụ nữ có quyền đi bước nữa để tìm kiếm hạnh phúc mới mà không phải chịu sự kỳ thị của xã hội.
Về “Công Dung Ngôn Hạnh”:
“Công dung ngôn hạnh” trong xã hội hiện đại đã được mở rộng và phát triển theo nhiều hướng:
-
Công: Phụ nữ ngày nay không còn phải “gánh” hết mọi việc nhà. Họ có thể chia sẻ công việc với chồng hoặc thuê người giúp việc. Họ tham gia tích cực vào các lĩnh vực kinh tế, chính trị, khoa học và công nghệ, đóng góp vào sự phát triển của xã hội.
-
Dung: Xã hội hiện đại khuyến khích phụ nữ làm đẹp và chăm sóc bản thân. Vẻ đẹp không chỉ là vẻ bề ngoài mà còn là sự tự tin, khỏe mạnh và năng động. Tuy nhiên, cần có sự cân bằng giữa vẻ đẹp hình thức và vẻ đẹp tâm hồn.
-
Ngôn: Người phụ nữ không còn bị bó buộc trong khuôn phép cứng nhắc. Họ có thể tự tin thể hiện quan điểm, giao tiếp một cách cởi mở và bình đẳng với mọi người.
-
Hạnh: Đức hạnh của người phụ nữ được đánh giá qua nhiều khía cạnh, bao gồm khả năng giao tiếp, khả năng độc lập tài chính và khả năng xây dựng các mối quan hệ tốt đẹp. Người phụ nữ hiện đại là chỗ dựa tinh thần vững chắc cho chồng con, cùng chia sẻ mọi khó khăn và thành công trong cuộc sống.
Trong xã hội hiện đại, “công dung ngôn hạnh” và “tam tòng tứ đức” không còn là những khuôn mẫu cứng nhắc mà là những giá trị được kế thừa và phát triển. Người phụ nữ Việt Nam ngày nay không chỉ làm tròn trách nhiệm với gia đình mà còn không ngừng học hỏi, trau dồi kiến thức và kỹ năng để trở thành những người phụ nữ tài năng, xinh đẹp và thành công. Họ là những người con, người vợ, người mẹ tuyệt vời, đồng thời là những công dân có ích cho xã hội.