Chúng ta thường nghe các cụm từ như “Con Chiên ngoan Đạo”, “Con Chiên của Chúa”, “Đây Chiên Thiên Chúa”, “Các vị chủ chăn”, “Các Đấng chăn chiên”, “Các vị Mục Tử”, “Chúa Chiên lành – Chủ Chiên”… Vậy, ý nghĩa thực sự của “Con Chiên” trong đạo Công Giáo là gì?
Dân Do Thái, dân riêng của Chúa, được gọi là “đàn chiên của Chúa”. Chính Chúa Giê-su cũng được Thánh Gioan Tẩy Giả gọi là “Chiên” khi giới thiệu Ngài với công chúng: “Đây là Chiên Thiên Chúa, đây Đấng xóa bỏ tội trần gian” (Ga 1,29). Chúa Giê-su từng phán: “Ta đến để cho chiên Ta được sống và sống dồi dào” (Ga 10, 10). Ngài cũng nói: “Chiên của Ta thì nghe tiếng Ta, Ta biết chúng và chúng theo Ta” (Ga 10,27). Trong dụ ngôn về ngày phán xét, Chúa tách chiên ra khỏi dê, chiên ở bên phải tượng trưng cho người lành, còn dê ở bên trái tượng trưng cho kẻ dữ (Mt 25, 32-33).
“Con Chiên” nghĩa là gì?
Để hiểu rõ hơn, chúng ta có thể so sánh với hình ảnh “con Rồng, cháu Tiên” của người Việt Nam. Con Rồng là biểu tượng của sức mạnh, quyền lực, sự phồn thịnh và những điều tốt đẹp nhất. Rồng tượng trưng cho quyền uy tuyệt đối, mưa thuận gió hòa và là một trong tứ linh. Khi người Việt Nam tự gọi mình là “con của loài Rồng”, họ muốn thể hiện sự mạnh mẽ, oai hùng và cao quý. Các câu lạc bộ bóng đá nổi tiếng thế giới cũng được gán cho những biệt danh oai hùng như “Hùm xám”, “Quỷ đỏ”, “Pháo thủ”, “Gã khổng lồ xứ Catalan” để thể hiện sức mạnh của họ.
Trong xã hội Do Thái, con chiên là con vật hiền lành, dễ bảo, thân thương và sống theo bầy đàn. Vì vậy, con chiên được dùng làm biểu tượng cho những người hiền lành, đơn sơ và đạo đức. Đạo Công giáo xuất phát từ dân Do Thái, dân riêng của Chúa, nên người Công giáo được gọi một cách thân thương là “con Chiên của Chúa”. Cũng như người Việt Nam có biệt danh là con của Rồng, thì biệt danh của người có đạo chính là con Chiên.
“Con Chiên ngoan Đạo” là gì?
Cụm từ “Con chiên ngoan Đạo” chỉ những người Công giáo có lòng tin mạnh mẽ vào Chúa và nỗ lực thực hành lời Ngài dạy một cách tuyệt đối. Đó là một con chiên ngoan ngoãn, yêu thương, vâng lời Chúa, đạo đức và biết dâng hiến đời mình cho Thiên Chúa và tha nhân.
Tuy nhiên, “Hiền với Bụt, chứ không hiền với Ma”, con chiên khôn ngoan của Chúa cũng vậy. Con chiên đó sẽ không bị ai bắt nạt. Con chiên đó rất hiền, nhưng chỉ hiền với Chúa chứ không hiền với Ma, hiền với cái đúng chứ không hiền với cái sai. Chiên đó nghe và làm theo lời Chúa, chứ không nghe và làm theo lời thế gian. Chiên đó tỉnh táo nghe lời chủ chăn thật thà, hiền lành, khiêm nhường, chứ không mê muội nghe lời của chủ chăn thuê, chủ chăn lợi dụng và chủ chăn gian ác.
Chỉ có một chủ Chiên duy nhất là chính Thiên Chúa. Còn các Đức Giáo Hoàng, các giám mục, các linh mục là các mục tử hay chủ chăn, những người được Chúa Chiên trao nhiệm vụ chăm sóc đoàn chiên. Chủ chăn thật thì giống Chúa Giê-su, họ biết từng nỗi vui buồn sướng khổ của từng con chiên. Họ có lúc đi trước để hướng dẫn đàn chiên đến bến bờ bình an hạnh phúc, họ có lúc đi sau để chăm sóc và bảo vệ đàn chiên. Họ vui nỗi vui của chiên và đau nỗi đau của chiên, họ hy sinh tính mạng vì đàn chiên và không bao giờ lợi dụng con chiên của mình, họ được sai đến để cho chiên của Chúa được sống và sống dồi dào (Ga 10, 10). Chủ chăn thật là mục tử luôn có mùi Chúa và mùi chiên.
Ngược lại, chủ chăn giả là kẻ chăn thuê, chỉ biết túi tiền của chiên và chiên chỉ biết đến quyền uy của họ. Họ thường nhủ thầm: Ta biết tiền của chiên ta và các chiên ta biết quyền của ta. Con chiên khôn ngoan của Chúa là con chiên luôn biết sám hối, tỉnh thức và cầu nguyện. Con chiên đó luôn khôn như con Rắn nhưng lại đơn sơ như chim Bồ câu. Con chiên đó không bị ai bắt nạt nhưng lại được rất nhiều người yêu mến.
Trong xã hội Do Thái, con chiên cũng được dùng làm vật tế lễ cho Thiên Chúa để thể hiện tấm lòng thành và để đền tội. Chúa Giê-su là Chiên Thiên Chúa, vì Ngài đã tự biến mình thành vật hy tế cho Thiên Chúa để xóa tội trần gian qua cuộc khổ nạn và cái chết của Ngài. Nhờ đó mà chúng ta được ơn Cứu độ và khỏi phải chết đời đời.
Chúa Giê-su – Vị Mục Tử Tối Cao
Chúa Giê-su chính là Mục Tử tối cao, mục tử duy nhất, chủ chiên duy nhất. Mục tử Giê-su từng phán: “Ta chính là Mục Tử nhân lành. Mục Tử nhân lành hy sinh mạng sống mình cho đoàn chiên. Người làm thuê vì không phải là Mục Tử, và vì chiên không thuộc về anh, nên khi thấy sói đến, anh bỏ chiên mà chạy. Sói vồ lấy chiên và làm cho chiên tán loạn. Vì anh ta là kẻ làm thuê và không thiết gì đến chiên. Ta chính là Mục Tử nhân lành. Ta biết chiên của ta và chiên của ta biết tôi. Như Chúa Cha biết ta và ta biết Chúa Cha, và ta hy sinh mạng sống mình cho đoàn chiên. Ta còn có những chiên khác không thuộc ràn này. Ta cũng phải đưa chúng về. Chúng sẽ nghe tiếng ta. Và sẽ chỉ có một đoàn chiên và một mục tử. Sỡ dĩ Chúa Cha yêu mến ta, là vì ta hy sinh mạng sống mình để rồi lấy lại. Mạng sống của ta, không ai lấy đi được, nhưng chính ta tự ý hy sinh chính mình. Ta có quyền hy sinh và lấy lại mạng sống ấy. Đó là mệnh lệnh Cha ta mà ta đã nhận được” (Ga 10,11-18).
Mỗi người chúng ta cũng có thể là những con chiên đi hoang đàng vì bao năm xa cách Chúa, chạy theo dòng đời, bỏ quên tình Chúa, đánh mất niềm tin. Nhưng hôm nay, chúng ta biết quay trở về đoàn chiên của Chúa, trở thành con chiên hiền lành, khiêm tốn, và biết lắng nghe tiếng gọi Chủ Chăn.
Chúa Giê-su phán: “Anh em nghĩ sao? Ai có một trăm con chiên mà có một con đi lạc, lại không để chín mươi chín con kia trên núi mà đi tìm con chiên lạc sao? Và nếu may mà tìm được, thì Thầy bảo thật anh em, người ấy vui mừng vì con chiên đó, hơn là vì chín mươi chín con không bị lạc. Cũng vậy, Cha của anh em, Đấng ngự trên trời, không muốn cho một ai trong những kẻ bé mọn này phải hư mất” (Mt 18:12-14). Chúa lại phán: “Chiên của ta thì nghe tiếng ta; ta biết chúng và chúng theo ta. Ta ban cho chúng sự sống đời đời; không bao giờ chúng phải diệt vong, và không ai cướp chúng khỏi tay ta” (Ga 10,27-28).
“CHÚA là mục tử chăn dắt tôi, tôi chẳng thiếu thốn gì. Trong đồng cỏ xanh tươi, Người cho tôi nằm nghỉ. Người đưa tôi tới dòng nước trong lành và bổ sức cho tôi. Người dẫn tôi trên đường ngay nẻo chính vì danh dự của Người” (Tv 22). Tuy nhiên, Chúa không thể chăn nuôi tôi, nếu tôi không gia nhập đàn chiên của Chúa và không lắng nghe lời chỉ dạy của Ngài.
Lạy Chúa, “Con van xin yêu Ngài làm con chiên ngoan đạo, Con van xin yêu Ngài dù năm tháng phôi pha, Con van xin yêu Ngài dù đời bao giông tố, Thương tin yêu nguyện cầu, nguyện dâng Cha đời con.” Amen.