Biến thể Delta của virus SARS-CoV-2 đang là một trong những mối lo ngại lớn nhất hiện nay, đặc biệt tại các thành phố lớn như TP.HCM. Sự lây lan nhanh chóng và khả năng gây bệnh nghiêm trọng của biến thể này đòi hỏi sự hiểu biết sâu sắc và các biện pháp phòng ngừa hiệu quả. Bài viết này sẽ cung cấp thông tin chi tiết về biến thể Delta, từ triệu chứng, cách lây lan đến các biện pháp phòng ngừa và hiệu quả của vaccine.
Mục Lục
Biến Thể Delta Là Gì?
Biến thể Delta, hay còn gọi là B.1.617.2, là một biến chủng của virus SARS-CoV-2 lần đầu tiên được phát hiện tại Ấn Độ. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã xếp biến thể này vào nhóm “đáng lo ngại” do khả năng lây lan nhanh và mức độ nguy hiểm cao. Đến nay, biến thể Delta đã xuất hiện ở hơn 80 quốc gia và vùng lãnh thổ, gây ra nhiều làn sóng dịch bệnh mới.
Biến thể Delta được coi là nguy hiểm hơn so với các biến thể khác do khả năng lây lan vượt trội. Các chuyên gia y tế lo ngại rằng biến thể này có thể làm chậm quá trình kiểm soát dịch bệnh và gây áp lực lớn lên hệ thống y tế.
Triệu Chứng Của Biến Thể Delta
Mặc dù các triệu chứng của biến thể Delta tương tự như các biến thể khác của COVID-19, một số nghiên cứu cho thấy có những khác biệt nhất định. Theo Tổ chức Dịch vụ Y tế Quốc gia Anh (NHS), các triệu chứng phổ biến của COVID-19 bao gồm ho dai dẳng, sốt và mất khứu giác hoặc vị giác.
Tuy nhiên, một số nghiên cứu gần đây lại chỉ ra rằng biến thể Delta có thể gây ra các triệu chứng khác, thường gặp hơn, dễ bị nhầm lẫn với cảm lạnh thông thường, bao gồm:
- Đau đầu
- Đau họng
- Sổ mũi
Hình ảnh người bị đau họng
Sự khác biệt về triệu chứng này có thể khiến người bệnh chủ quan và chậm trễ trong việc xét nghiệm và điều trị, làm tăng nguy cơ lây lan và biến chứng.
Các triệu chứng có thể khác nhau tùy thuộc vào tình trạng tiêm chủng:
- Người chưa tiêm vaccine: Đau đầu, đau họng, sổ mũi, sốt, ho dai dẳng.
- Người tiêm 1 liều vaccine: Đau đầu, sổ mũi, đau họng, hắt xì, ho dai dẳng.
- Người đã tiêm đủ vaccine: Đau đầu, sổ mũi, hắt xì, đau họng, mất khứu giác.
Một số bác sĩ tại Ấn Độ cũng báo cáo về các triệu chứng ít gặp hơn như hoại thư, mất thính giác, các vấn đề về tuần hoàn máu và tiêu chảy, nhưng cần có thêm nghiên cứu để xác nhận mối liên hệ này.
Mức Độ Nguy Hiểm và Khả Năng Lây Lan Của Biến Thể Delta
WHO đánh giá biến thể Delta là một trong những biến thể nguy hiểm nhất do tốc độ lây lan nhanh chóng. Nghiên cứu cho thấy biến thể Delta có thể làm tăng gấp đôi nguy cơ nhập viện so với các biến thể khác.
Giám đốc Chương trình khẩn cấp y tế của WHO, Mike Ryan, cảnh báo rằng biến thể Delta có khả năng gây tử vong cao hơn và có thể tìm đến những người dễ bị tổn thương, gây ra các biến chứng nặng và tử vong.
GS.TS Phan Trọng Lân, Viện trưởng Viện Pasteur TP Hồ Chí Minh, cho biết biến thể Delta có khả năng lây nhiễm cao hơn 40-60% so với biến thể Alpha. Điều này có nghĩa là biến thể Delta có thể lây lan nhanh chóng trong cộng đồng, đặc biệt là ở những nơi có mật độ dân số cao.
Nguyên nhân lây lan nhanh của biến thể Delta được cho là do tỉ trọng của biến chủng này nhẹ hơn các biến chủng khác, do đó thời gian chúng lơ lửng, di chuyển trong không khí lâu hơn trước khi rơi xuống các bề mặt. Điều này làm bệnh dễ lây hơn với tốc độ nhanh và chu kỳ lây bệnh ngắn.
Biến thể Delta đặc biệt dễ lây lan trong môi trường kín, nơi virus có thể lơ lửng trong không khí và dễ dàng phát tán.
Tại Sao Biến Thể Delta Lây Lan Nhanh Ở TP.HCM?
Sự lây lan nhanh chóng của biến thể Delta ở TP.HCM không chỉ do đặc tính siêu lây nhiễm của biến thể này, mà còn do các hành vi có nguy cơ lây nhiễm cao trong cộng đồng. Các chuỗi lây nhiễm chủ yếu xảy ra tại các hộ gia đình, tụ điểm ăn uống, văn phòng, nhà máy, xí nghiệp và chợ, nơi có nhiều hoạt động tiếp xúc gần và tụ tập đông người.
GS.TS Phan Trọng Lân nhấn mạnh rằng các hành vi như đi lại nhiều, tụ tập đông người, ở lâu trong không gian kín, kém thông khí, nói to và nói trong thời gian dài đều làm tăng nguy cơ lây nhiễm SARS-CoV-2.
Để kiểm soát tình hình dịch bệnh, người dân cần nâng cao ý thức về việc hạn chế các hành vi có nguy cơ lây nhiễm, thực hiện nghiêm túc nguyên tắc 5K và tham gia tiêm phòng vaccine khi có cơ hội.
Các Biến Thể COVID-19 Khác
Ngoài biến chủng Delta, WHO còn đưa ra cảnh báo về các biến chủng nguy hiểm khác:
- Biến chủng Alpha (B.1.1.7): Phát hiện lần đầu tại Vương quốc Anh, lây lan nhanh và làm tăng mức độ nghiêm trọng của bệnh.
- Biến chủng Beta (B.1.351): Phát hiện lần đầu tại Nam Phi, ảnh hưởng đến người trẻ tuổi nhiều hơn và có khả năng né tránh hệ miễn dịch.
- Biến chủng Gamma (P.1): Phát hiện lần đầu tại Brazil, có đề kháng cao hơn với vaccine và phương pháp điều trị bằng kháng thể.
- Biến chủng Epsilon (B.1.427/B.1.429): Có khả năng lây nhiễm cao hơn và dễ dàng làm suy yếu hệ miễn dịch.
Hiệu Quả Của Vaccine Đối Với Biến Thể Delta
Vaccine vẫn là phương pháp hiệu quả nhất để bảo vệ con người khỏi sự tấn công của virus, kể cả các biến thể mới. Giáo sư Chris Robertson (Đại học Strathclyde) cho biết việc tiêm vaccine có thể làm giảm nguy cơ nhập viện do biến thể Delta. Hoàn thành phác đồ 2 liều vaccine hoặc 1 liều trong vòng 28 ngày sẽ giúp giảm nguy cơ nhập viện tới 70%.
Một nghiên cứu của Cơ quan Y tế công cộng Anh (PHE) cho thấy vaccine Pfizer (BioNTech) giúp ngăn tỷ lệ nhập viện điều trị lên đến 96%, vaccine AstraZeneca (Vương quốc Anh) đạt tỷ lệ là 92%. Cả hai loại vaccine này cũng đã được chứng minh có khả năng bảo vệ chống lại nguy cơ bệnh chuyển biến nặng là hơn 90%.
Tuy nhiên, cần lưu ý rằng hiệu quả bảo vệ của vaccine có thể khác nhau đối với từng người và từng loại vaccine. Việc tuân thủ các biện pháp phòng ngừa khác như đeo khẩu trang, rửa tay thường xuyên và giữ khoảng cách an toàn vẫn rất quan trọng để ngăn chặn sự lây lan của virus.
Kết Luận
Biến thể Delta là một thách thức lớn trong cuộc chiến chống lại đại dịch COVID-19. Việc hiểu rõ về biến thể này, từ triệu chứng, cách lây lan đến các biện pháp phòng ngừa và hiệu quả của vaccine, là rất quan trọng để bảo vệ bản thân và cộng đồng. Mỗi người dân cần nâng cao ý thức phòng bệnh, tuân thủ các quy định của chính phủ và tham gia tiêm phòng vaccine khi có cơ hội để đẩy lùi dịch bệnh.