Chắc hẳn bạn đã từng xem những màn trình diễn ấn tượng trên mạng, nơi một người có thể tạo ra cả một dàn âm thanh sống động. Đó chính là beatbox, một nghệ thuật thanh nhạc đỉnh cao. Vậy beatbox là gì? Nguồn gốc của nó từ đâu? Hãy cùng Sen Tây Hồ khám phá ngay!
Mục Lục
Beatbox Là Gì? Định Nghĩa Chi Tiết
Định nghĩa beatbox
Beatbox, hay beatboxing, là một loại hình nghệ thuật biểu diễn độc đáo. Các nghệ sĩ (beatboxer) sử dụng miệng và giọng để tạo ra các âm thanh đa dạng như tiếng chà đĩa (scratching), tiếng trống, giọng robot,… Tóm lại, họ có thể tạo ra nhịp trống, giai điệu và hiệu ứng âm thanh chỉ bằng miệng, môi, lưỡi, họng và mũi. “Beat” có nghĩa là nhịp điệu, còn “box” chỉ chiếc hộp, tượng trưng cho âm thanh phát ra từ hộp, giống như trống hoặc khoang miệng của chúng ta.
Trong beatbox, một nghệ sĩ chỉ cần một chiếc micro là có thể tự tạo ra một sân khấu âm nhạc sống động.
Các tên gọi khác của beatbox
Ngoài tên gọi phổ biến “beatbox”, nghệ thuật này còn được biết đến với hai tên gọi khác: Vocal Percussion (bộ gõ bằng giọng) và Multivocalism (học thuyết đa âm thanh).
- Vocal Percussion: Thường được sử dụng cho các ban nhạc Acappella và Rockapella.
- Beatbox/Beatboxing: Thường dùng trong hip-hop và các loại hình nghệ thuật đường phố.
- Multivocalism: Bao gồm cả Vocal Percussion và Beatbox, nhưng rộng hơn, bao gồm cả hát và các loại hình thanh nhạc khác.
Nguồn Gốc Của Thuật Ngữ Beatbox
Trong thế kỷ 19, ở Mỹ, nhiều kỹ thuật trình diễn tương tự beatbox đã xuất hiện trong nhiều thể loại nhạc, bao gồm nhạc đồng quê, blues, ragtime và thậm chí cả nhạc tôn giáo. Xa hơn nữa, con người đã tạo ra tiếng trống bằng giọng nói từ hàng ngàn năm trước ở Ấn Độ và Trung Quốc với nghệ thuật thanh nhạc bằng miệng độc đáo. “Over-breathing” ở Châu Phi cũng là một dạng nguồn gốc của beatbox hiện đại.
Tuy nhiên, khái niệm beatbox là gì chỉ chính thức được nhắc đến vào những năm 1980 trong thể loại nhạc hip-hop. Từ đó, nó trở nên phổ biến và phát triển hơn. Ngày nay, beatbox đã trở thành một môn nghệ thuật toàn cầu với các giải đấu lớn nhỏ được tổ chức thường xuyên.
Những Điều Thú Vị Về Beatbox Có Thể Bạn Chưa Biết
Beatbox bắt đầu được biết đến từ New York, là một phần quan trọng của hip-hop, nhưng vẫn còn nhiều điều bí ẩn. Tại Việt Nam, nghệ thuật này mới chỉ phổ biến trong vài năm gần đây và nhiều người chưa thực sự hiểu rõ beatbox là gì.
Beatbox là sự thể hiện âm nhạc của cơ thể, tạo ra các âm thanh như dàn nhạc bằng cách sử dụng miệng, mũi và cổ họng. Ví dụ, để tạo ra âm thanh vang vọng hoặc hiệu ứng âm thanh khác, bạn cần các thiết bị như mixer, amply, equalizer,… nhưng với beatbox, mọi thứ được tạo ra từ chính nghệ sĩ beatboxer.
Kỹ thuật beatbox không chỉ đơn giản là tạo ra bộ gõ âm thanh mà còn liên quan mật thiết đến ngôn từ. Chắc hẳn bạn đã từng ngạc nhiên khi nghe một bản nhạc hoàn chỉnh được tạo ra bởi beatboxer. Những âm thanh ấy hay đến nỗi khó phân biệt đâu là beatbox, đâu là nhạc thu. Các nhà nghiên cứu đã kinh ngạc về sự đa dạng âm thanh trong beatbox và khả năng phối hợp của lưỡi và khí động học để tạo ra những âm thanh ý nghĩa và đầy cảm xúc. Một điều thú vị nữa là âm thanh của nghệ sĩ beatbox không giống giọng nói hàng ngày của họ.
Ba Ông Hoàng Đầu Tiên Của Beatbox Những Năm 80 – Human Beatbox
“Beatbox của con người” trong hip hop bắt nguồn từ những năm 80, với những người tiên phong như Doug E. Fresh (người đầu tiên tự xưng là beatbox human), Swifty (người đầu tiên thực hiện kỹ thuật âm thanh inhale) và Buffy (người đã giúp hoàn thiện kỹ thuật beatboxing).
Ngoài ra, còn có Rahzel (nổi tiếng với âm thanh robot và khả năng hát beatbox đồng thời), Scratch (beatboxer và nhạc công nổi tiếng với kỹ thuật scratching bằng giọng hát) và Kenny Muhammad (“dàn nhạc con người”, beatboxer nổi tiếng với kỹ thuật và độ chính xác nhịp điệu).
Tại Việt Nam, vào năm 2017, beatboxer Trung Bảo đã giành vị trí quán quân trong giải vô địch beatbox thế giới, mở ra cơ hội mới cho nghệ thuật beatbox tại Việt Nam.
Ý Nghĩa Mà Beatbox Mang Lại Trong Cuộc Sống
Âm nhạc dễ dàng khơi gợi cảm xúc và beatbox cũng vậy. Beatbox gắn liền với nghệ thuật đường phố và hip-hop, khơi gợi sự tự do trong mỗi người. Beatbox mang lại cho nghệ sĩ cảm giác chiến thắng, khẳng định bản thân và chinh phục khán giả.
Không những thế, beatbox còn là cầu nối giữa nghệ sĩ và khán giả, giúp người nghe cảm nhận được nội lực từ bên trong người biểu diễn.
Ngày nay, beatbox đã trở nên phổ biến và khẳng định vị trí của mình. Beatbox mang lại cái nhìn khác về bộ môn nghệ thuật này và khả năng không giới hạn của con người. Beatbox giờ đây không chỉ là một môn nghệ thuật đường phố mà là nghệ thuật chân chính được mọi người công nhận.
Các Âm Cơ Bản Trong Beatbox Bạn Cần Biết
Nếu bạn muốn học beatbox cơ bản, bạn cần nắm vững các âm sau:
1. Âm Đẩy
Nguyên lý là ép, nén mạnh luồng hơi bằng giọng nói. Các âm đẩy cơ bản là “t”, “p”, “k”, “b”.
- Âm “b”: Thường được tập đầu tiên vì là âm cơ bản nhất. Mím môi sao cho môi dưới bị che bởi môi trên, rồi nhanh chóng đưa môi dưới ra ngoài và phát âm “pụp”.
- Âm “t”: Cắn chặt răng và liên tục phát âm “ti ti ti”.
- Âm “k”: Hít vào và phát âm “khấc” hoặc thở ra và phát âm “kha” thật nhanh, cắn chặt răng.
2. Âm Rung
Là các âm gió như “s”, “v”, “f”, “z”,… Thường được dùng ở cuối khi kết hợp với các âm dừng “p”, “t”, “k”, “d” (ví dụ: tsss, dvvv,…). Các âm rung được kết hợp đa dạng và phức tạp hơn, không sử dụng ngôn ngữ thông thường mà dựa vào các âm tạp. Ví dụ, để tạo âm rung “dvvvt”, cần di chuyển môi gần nhau hơn và thêm âm tạp.
3. Âm Nối
Là sự điều chỉnh âm ở hai chỗ khác nhau cùng lúc bằng cách đẩy khí ra giữa hai hàm răng.
Giờ thì bạn đã hiểu rõ beatbox là gì rồi chứ? Hy vọng bài viết này đã giúp bạn hiểu hơn về beatbox và lịch sử phát triển của nó. Hãy tiếp tục theo dõi Sen Tây Hồ để khám phá thêm nhiều thông tin thú vị khác! Hẹn gặp lại trong những bài viết sau.