Podcast đang trở thành một xu hướng mạnh mẽ tại Việt Nam. Bạn đã bao giờ tự hỏi Podcast là gì và tại sao nó lại thu hút nhiều người đến vậy chưa? Bài viết này sẽ giải thích một cách chi tiết và dễ hiểu nhất về Podcast, từ định nghĩa, lịch sử, cách hoạt động đến các dạng Podcast phổ biến và cách nghe Podcast.
Mục Lục
Podcast là gì?
Podcast là một chương trình âm thanh được phát hành theo từng tập, tương tự như các chương trình radio, nhưng bạn có thể nghe chúng bất cứ khi nào và ở bất cứ đâu thông qua các ứng dụng trên điện thoại, máy tính hoặc trực tiếp trên website. Điểm khác biệt lớn nhất là bạn có thể đăng ký (subscribe) kênh Podcast yêu thích và tải các tập về nghe offline.
Hiểu đơn giản, Podcast giống như việc bạn xem video trên YouTube, nhưng thay vì xem, bạn sẽ nghe. Nội dung Podcast rất đa dạng, từ tin tức, phỏng vấn, trò chuyện đến các bài giảng, sách nói, và nhiều hơn nữa.
Lịch sử hình thành và phát triển của Podcast
Thuật ngữ “Podcast” là sự kết hợp giữa “iPod” (máy nghe nhạc nổi tiếng của Apple) và “Broadcast” (phát sóng). Cái tên này lần đầu tiên được đề xuất vào năm 2004 bởi Ben Hammersley, một nhà báo của tờ The Guardian và BBC.
Tuy nhiên, ý tưởng về Podcast đã manh nha từ trước đó. Vào năm 2003, tại sự kiện BloggerCon, phần mềm RSS-to-iPod ra đời, cho phép người dùng iPod tải các file âm thanh từ internet về máy. Đây được xem là bước khởi đầu quan trọng cho sự phát triển của Podcast.
Khi Podcast trở nên phổ biến hơn, Dannie Gregoire đã tạo ra thuật ngữ “Podcaster” để chỉ những người tạo ra và sở hữu kênh Podcast, tương tự như Youtuber trên YouTube hay Tiktoker trên TikTok.
Podcast hoạt động như thế nào?
Podcast hoạt động dựa trên công nghệ RSS Feeds (Really Simple Syndication) để phân phối các tập tin âm thanh (thường ở định dạng MP3 hoặc MP4) đến các ứng dụng nghe Podcast như Apple Podcasts, Spotify, Google Podcasts,…
RSS Feeds cho phép tự động cập nhật và thông báo cho người dùng khi có tập mới từ các kênh Podcast mà họ đã đăng ký.
Để dễ hình dung hơn, bạn có thể xem sơ đồ sau:
Tóm lại, quy trình hoạt động của Podcast bao gồm các bước sau:
- Podcaster tạo nội dung: Podcaster tạo ra các tập tin âm thanh (có thể là một cá nhân hoặc một nhóm).
- Tải lên dịch vụ lưu trữ: Podcaster tải các tập tin âm thanh lên dịch vụ lưu trữ Podcast (Podcast hosting).
- Tạo RSS Feed: Podcast hosting tạo ra nguồn cấp dữ liệu (RSS Feeds) cho kênh Podcast.
- Ứng dụng nạp RSS Feed: Các ứng dụng nghe Podcast nạp RSS Feed khi được yêu cầu.
- Người dùng nghe Podcast: Người dùng truy cập vào các ứng dụng để nghe trực tuyến, đăng ký kênh hoặc tải các tập về thiết bị của mình.
Nhờ các ứng dụng như Apple Podcasts, Google Podcast, Spotify, Podcast ngày càng trở nên phổ biến và dễ dàng tiếp cận hơn với người nghe.
Các dạng Podcast phổ biến hiện nay
Hiện nay, có nhiều dạng Podcast khác nhau, nhưng phổ biến nhất là 4 dạng sau:
Podcast theo chủ đề
Đây là dạng Podcast phổ biến nhất, tập trung vào một chủ đề cụ thể như: làm đẹp, tài chính cá nhân, du lịch, sức khỏe,… Các tập Podcast thường xoay quanh các vấn đề liên quan đến chủ đề chính, có thể có sự tham gia của khách mời là những chuyên gia hoặc người có kinh nghiệm trong lĩnh vực đó. Dạng Podcast này thường có tính tương tác cao với người nghe, khuyến khích họ đặt câu hỏi và chia sẻ ý kiến.
Podcast sách nói
Podcast sách nói là dạng Podcast chuyển đổi các tác phẩm văn học, sách, truyện thành giọng đọc. Nội dung thường được chia thành nhiều tập, mỗi tập có thể chèn thêm hiệu ứng âm thanh để tăng tính hấp dẫn và truyền tải cảm xúc cho người nghe. Dạng Podcast này tập trung chủ yếu vào việc đọc truyện và ít tương tác với khán giả.
Podcast học tiếng Anh
Đây là dạng Podcast được thiết kế để giúp người nghe luyện tiếng Anh, với các bài học được chia theo trình độ từ dễ đến khó. Nội dung có thể bao gồm các bài học về ngữ pháp, từ vựng, phát âm, hoặc các đoạn hội thoại, phỏng vấn bằng tiếng Anh. Podcast học tiếng Anh là một trong những dạng Podcast đầu tiên xuất hiện tại Việt Nam và vẫn được nhiều người yêu thích.
Video Podcast (Vodcast)
Video Podcast, hay còn gọi là Vodcast, là sự kết hợp giữa âm thanh và hình ảnh. Trong mỗi tập Vodcast, người tạo nội dung sẽ thu âm và ghi hình lại, sau đó đăng tải lên các nền tảng như YouTube. Vodcast có thể là các cuộc phỏng vấn, thảo luận giữa nhiều người về một chủ đề nào đó, hoặc đơn giản là một video ghi lại quá trình thu âm Podcast.
Mặc dù Podcast thường được liên tưởng đến nội dung âm thanh, Vodcast đang ngày càng trở nên phổ biến, đặc biệt là trên các nền tảng video.
Cách nghe Podcast
Bạn có thể nghe Podcast trên nhiều nền tảng khác nhau, nhưng phổ biến nhất là 3 nền tảng sau:
Apple Podcasts
Apple Podcasts là ứng dụng Podcast mặc định trên các thiết bị của Apple như iPhone, iPad, Mac,… Bạn có thể dễ dàng tìm kiếm, đăng ký và tải các tập Podcast yêu thích về thiết bị của mình. Apple Podcasts được xem là một trong những nền tảng tiên phong và có ảnh hưởng lớn đến sự phát triển của Podcast.
Spotify
Spotify là một dịch vụ nghe nhạc trực tuyến nổi tiếng trên toàn thế giới, và cũng là một nền tảng Podcast phổ biến. Bạn có thể tìm thấy hàng ngàn kênh Podcast với nhiều chủ đề khác nhau trên Spotify. Ứng dụng này cho phép bạn nghe trực tuyến, tải về, đăng ký kênh và chia sẻ nội dung với bạn bè.
Google Podcasts
Google Podcasts là nền tảng Podcast do Google phát triển, phù hợp với người dùng thiết bị Android, nhưng cũng có thể sử dụng trên iOS. Bạn có thể tải ứng dụng Google Podcasts trên điện thoại hoặc truy cập sentayho.com.vn/ trên trình duyệt web để nghe và tìm kiếm các chủ đề bạn quan tâm.
Ngoài ra, còn có một số ứng dụng nghe Podcast khác như Podcast Addict, Pandora, Amazon Music,…
Podcast khác Radio ở điểm nào?
Mặc dù Podcast và Radio đều là các chương trình âm thanh, nhưng chúng có những điểm khác biệt quan trọng:
- Thời lượng: Podcast có thể có thời lượng tùy ý, từ vài phút đến hàng giờ, trong khi Radio thường có khung giờ phát sóng cố định.
- Thời gian nghe: Bạn có thể nghe Podcast bất cứ khi nào và ở bất cứ đâu, trong khi Radio chỉ phát trong một khung giờ nhất định.
- Chủ đề: Podcast có nhiều chủ đề đa dạng và phong phú hơn so với Radio.
- Nội dung: Podcast có thể chứa những nội dung không được phép phát trên Radio.
Tóm lại, Podcast có ưu điểm vượt trội hơn Radio về tính linh hoạt, khả năng tùy chỉnh và sự đa dạng về nội dung.
Podcast và Tệp âm thanh khác nhau như thế nào?
Về mặt kỹ thuật, Podcast và tệp âm thanh có thể giống nhau, nhưng sự khác biệt chính nằm ở tính năng đăng ký (subscribe) và chia sẻ trực tuyến. Khi bạn đăng ký một kênh Podcast, bạn sẽ tự động nhận được các tập mới khi chúng được phát hành. Điều này giúp bạn dễ dàng theo dõi và cập nhật nội dung yêu thích của mình.
Xu hướng phát triển của Podcast tại Việt Nam
Podcast đã phát triển mạnh mẽ trên thế giới trong gần 20 năm qua, và đang dần trở thành một xu hướng tại Việt Nam. Các trang báo lớn như VnExpress đã bắt đầu có chuyên mục Podcast riêng.
Ngày càng có nhiều kênh Podcast của người Việt xuất hiện trên các ứng dụng nghe Podcast như Spotify, Apple Podcasts, Google Podcasts,… với nhiều chủ đề và lĩnh vực khác nhau.
Điều này cho thấy Podcast đang dần phổ biến tại Việt Nam và có tiềm năng phát triển mạnh mẽ trong tương lai.
Kết luận
Hy vọng bài viết này đã giúp bạn hiểu rõ hơn về Podcast và những lợi ích mà nó mang lại. Nếu bạn đang tìm kiếm một cách mới để tiếp cận thông tin, học hỏi kiến thức và giải trí, Podcast là một lựa chọn tuyệt vời. Hãy thử khám phá thế giới Podcast ngay hôm nay và tìm cho mình những kênh Podcast yêu thích!