Gần đây, người hâm mộ bóng đá toàn cầu đã trải qua khoảnh khắc lo lắng khi chứng kiến tai nạn của Fernando Torres, cầu thủ Atletico Madrid. Anh bị ngã đập đầu trong trận đấu với Deportivo, gây ra tình trạng bất tỉnh.
Trong tình huống đó, hành động của Gabi, đội trưởng Atletico, được nhiều người ca ngợi là “kịp thời” khi anh cố gắng cạy miệng Torres để kéo lưỡi ra, lo sợ anh “nuốt lưỡi”. May mắn thay, Torres đã tỉnh lại sau đó. Tuy nhiên, sự kiện này đặt ra câu hỏi: Liệu con người có thực sự tự nuốt lưỡi được không?
Sự Thật: Không Ai Có Thể Tự Nuốt Lưỡi, Ngay Cả Khi Co Giật
Quan niệm phổ biến cho rằng khi co giật, cơ thể sẽ tự động nuốt lưỡi, gây nghẹt thở và nguy hiểm đến tính mạng. Tuy nhiên, đây là một hiểu lầm. Về mặt khoa học, điều này là không thể. Nguyên nhân nằm ở một bộ phận quan trọng trong miệng: thắng lưỡi (frenulum linguae).
Thắng lưỡi là một cấu trúc hình chữ thập, liên kết đáy lưỡi với sàn miệng, có chức năng cố định lưỡi. Nhờ thắng lưỡi, lưỡi của bạn luôn ở đúng vị trí, dù bạn có thực hiện các hoạt động mạnh như trồng cây chuối hay nhào lộn.
Nói cách khác, trừ khi có tác động ngoại lực (ví dụ như tự cắt lưỡi), bạn không thể tự nuốt lưỡi của mình.
Nguồn Gốc Của Cụm Từ “Nuốt Lưỡi”
Vậy cụm từ “nuốt lưỡi” bắt nguồn từ đâu? Thực tế, cụm từ này xuất phát từ giai đoạn sau cơn co giật. Sau khi co giật kết thúc, người bệnh thường rơi vào trạng thái ngủ sâu và mất ý thức. Trong giai đoạn này, tất cả các cơ trong cơ thể, bao gồm cả lưỡi, đều thả lỏng hoàn toàn.
Cụm từ “nuốt lưỡi” (tongue swallowing) xuất hiện do hiện tượng lưỡi bị thả lỏng này. Mặc dù lưỡi không thực sự bị “nuốt”, nhưng do các cơ lưỡi bị giãn ra, những người có lưỡi dài có thể gặp tình trạng nghẹn đường thở do lưỡi tụt vào trong.
Trong trường hợp người bệnh nằm ở tư thế không thuận lợi, gây cản trở hô hấp, họ có thể gặp nguy hiểm vì không còn khả năng tự điều chỉnh tư thế.
Cách Xử Trí Đúng Đắn Khi Gặp Người Lên Cơn Co Giật
Hành động “cứu người” của cầu thủ Gabi, dù xuất phát từ ý tốt, lại không hoàn toàn chính xác. Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) của Hoa Kỳ, việc đưa bất kỳ vật gì vào miệng người đang co giật là hành động tối kỵ đối với người không có chuyên môn.
Ryan Brett, giám đốc giáo dục tại học viện Khoa học thần kinh New York, cho biết ông đã chứng kiến nhiều trường hợp người ta cố gắng nhét các vật thể như đồng xu, thìa hoặc thậm chí ngón tay vào miệng người co giật để cố định lưỡi. Hầu hết các hành động này đều gây ra hậu quả không mong muốn cho cả người cứu lẫn người được cứu.
Việc “cạy miệng” trong lúc co giật có thể khiến người cứu bị cắn rất mạnh, thậm chí bị nghiến đứt gân ngón tay. Còn đối với người được cứu, hành động này có thể gây tổn thương lợi và răng.
Trong khi đó, khi cơn co giật kết thúc, người bệnh sẽ bắt đầu thở trở lại. Lúc này, nguy cơ lớn nhất là họ có thể bị sặc hoặc nghẹn bởi chính dịch cơ thể, bao gồm nước bọt hoặc dịch vị dạ dày (do phản ứng nôn). Điều này còn nguy hiểm hơn nhiều so với khả năng bị tụt lưỡi.
Việc cần làm ngay lúc này là thay đổi tư thế bệnh nhân sang nằm nghiêng. Tư thế này giúp họ hô hấp dễ dàng hơn. Ngoài ra, trong trường hợp bị tụt lưỡi, tư thế nằm nghiêng cũng giúp lưỡi tự rơi ra một cách tự nhiên (vì lúc này lưỡi đã thả lỏng).
Tóm lại, khi gặp người bị co giật, hãy nhớ những điều sau:
- Giữ bình tĩnh và quan sát.
- Không cố gắng đưa bất kỳ vật gì vào miệng người bệnh.
- Di chuyển người bệnh đến nơi an toàn, tránh xa các vật sắc nhọn.
- Nới lỏng quần áo, đặc biệt là vùng cổ.
- Đặt người bệnh nằm nghiêng để tránh bị sặc.
- Gọi cấp cứu nếu cơn co giật kéo dài hơn 5 phút hoặc nếu người bệnh bị thương.
Hiểu rõ về hiện tượng “nuốt lưỡi” và cách xử trí đúng đắn khi gặp người lên cơn co giật là kiến thức quan trọng giúp chúng ta bảo vệ sức khỏe và tính mạng cho bản thân và những người xung quanh.