Hiện nay, NEET và Hikikomori đang trở thành những vấn đề đáng quan tâm trong giới trẻ toàn cầu. Vậy NEET là gì? Hikikomori và Otaku khác nhau như thế nào? Bài viết này sẽ cung cấp cái nhìn chi tiết về từng khái niệm, đồng thời phân tích thực trạng tại Nhật Bản và các quốc gia khác.
Mục Lục
NEET là gì?
NEET là một thuật ngữ phổ biến, nhưng định nghĩa và cách nhìn nhận có sự khác biệt giữa các quốc gia.
Một NEET điển hình trong anime, thể hiện sự thân thiện và gần gũi.
NEET trong Anime và đời sống Nhật Bản
Ở Nhật Bản, NEET thường được hiểu là những người dành phần lớn thời gian cho việc chơi game. Họ có thể đã từng đi học, có khả năng kiếm tiền, hoặc thậm chí có vị trí nhất định trong xã hội. Tuy nhiên, họ dành quá nhiều thời gian cho game và sống khép kín. Một số người trở thành NEET vì không tìm được việc làm sau khi tốt nghiệp, dẫn đến việc sống phụ thuộc vào gia đình. Một số khác lại tự cô lập mình khỏi xã hội do gia đình có điều kiện.
NEET được thể hiện nhẹ nhàng trong văn hóa Nhật Bản và Anime.
Trong anime, NEET thường được khắc họa là những nhân vật ẩn dật nhưng sở hữu tài năng đặc biệt, ví dụ như khả năng tìm kiếm thông tin nhanh chóng, trí nhớ siêu phàm hoặc kỹ năng chơi game “thần sầu”.
Điểm quan trọng là họ có khả năng tái hòa nhập xã hội khi cần thiết. Sự cô lập không phải là bản chất, mà thường do hoàn cảnh đưa đẩy.
NEET trong định nghĩa của các nước khác
Tại các nước phát triển như Anh, Mỹ, Trung Quốc, Hàn Quốc, NEET được định nghĩa là “Not in Education, Employment or Training” (không học hành, không làm việc, không tham gia đào tạo). Họ là những người sống phụ thuộc vào gia đình, không có mục tiêu và động lực.
Cuộc sống của họ được gia đình chu cấp, không phải lo lắng về tài chính, chỉ biết ăn chơi và giải trí. Họ tự cô lập mình với xã hội và trở thành gánh nặng cho gia đình và xã hội.
Hikikomori là gì?
Hikikomori là một dạng thái nghiêm trọng hơn của NEET. Thuật ngữ này dùng để chỉ những người mất khả năng giao tiếp với xã hội và sống hoàn toàn khép kín. Họ không thể làm bất cứ việc gì và chỉ biết tự cô lập mình. Thời gian họ ở trong phòng có thể kéo dài từ vài tháng đến vài năm.
Căn phòng bừa bộn và thiếu vệ sinh của một Hikikomori điển hình.
Việc sinh hoạt cá nhân của Hikikomori diễn ra như thế nào? Trong những căn phòng nhỏ hẹp ở Nhật Bản, thức ăn và đồ dùng cá nhân được người thân đưa vào qua một khe cửa nhỏ. Mọi hoạt động cá nhân đều diễn ra trong phòng, sau đó đồ dùng được đưa ra ngoài để người thân dọn dẹp. Nhiều Hikikomori cho rằng thế giới bên ngoài quá ô nhiễm và muốn tránh xa mọi thứ.
Otaku là gì?
Otaku (お宅) trong tiếng Nhật có nghĩa là “nhà”. Khái niệm này được đề cập ở đây vì có một số điểm tương đồng với NEET. Otaku là những người có đam mê cuồng nhiệt với một lĩnh vực cụ thể, chẳng hạn như game, manga hoặc anime. Họ thích ở một mình trong phòng để theo đuổi sở thích của mình. Trong ba loại hình trên, Otaku có lẽ là nhóm có ích nhất cho xã hội.
Một căn phòng mơ ước của các Otaku thời nay, với đầy đủ các vật phẩm liên quan đến sở thích.
Góc nhìn về Otaku của người Nhật
Ở Nhật Bản, Otaku bị coi là những người tách biệt khỏi xã hội, không thích giao tiếp và chỉ muốn theo đuổi thú vui cá nhân. Bị gọi là Otaku là một sự sỉ nhục đối với người Nhật. Do đó, nhiều Otaku che giấu sở thích của mình trong cuộc sống hàng ngày và chỉ thể hiện bản thân khi ở một mình.
Ngoài ra, Otaku thường bị cho là không quan tâm đến tình yêu, tình bạn hay các mối quan hệ xã hội. Nhiều Otaku yêu thích nhân vật hoạt hình (waifu) và thậm chí công khai kết hôn với họ. Điều này khiến cho cái nhìn của người Nhật về Otaku càng trở nên tiêu cực.
Góc nhìn về Otaku ở các nước khác
Otaku thường sở hữu những tài năng đặc biệt, ví dụ như chơi game siêu giỏi, đánh cờ bất bại hoặc xem hàng ngàn bộ anime/manga và nhớ chi tiết từng tình tiết.
Ở Việt Nam, Otaku thường được hiểu là những người xem nhiều anime/manga và thích cosplay. Tuy nhiên, người Việt Nam không có cái nhìn tiêu cực về Otaku như người Nhật. Nhiều người còn ngưỡng mộ sự am hiểu và đam mê của họ.
Phân biệt NEET, Hikikomori và Otaku
Làm thế nào để phân biệt ba loại hình người này khi họ đều có xu hướng ít tiếp xúc với xã hội? Bảng so sánh dưới đây sẽ giúp bạn thấy rõ sự khác biệt:
So sánh NEET, Otaku và Hikikomori
| Đặc điểm | Otaku | NEET | Hikikomori |
|---|---|---|---|
| Độ tuổi | 15-30 | 15-30 | 15-50 |
| Gia thế | Bình thường | Bình thường hoặc khá giả | Khá giả |
| Học tập | Có | Có | Không |
| Làm việc | Có | Đã từng hoặc thất nghiệp | Không |
| Căn phòng | Trang trí bằng hình nhân vật, manga, mô hình, gấu bông | Máy tính, tay cầm chơi game, đĩa game, bừa bộn | Bừa bộn, mọi thứ diễn ra trong phòng |
| Sinh hoạt | Hạn chế tiếp xúc xã hội, giỏi trong lĩnh vực đam mê | Chơi game, ít giao tiếp, ít quan tâm đến xung quanh | Không ra khỏi phòng, được người thân chăm sóc, mất khả năng giao tiếp |
Kết luận
Dù là NEET, Otaku hay Hikikomori, chúng ta không nên kỳ thị họ. Mỗi người sinh ra đều có một sứ mệnh riêng. Hy vọng bài viết này đã giúp bạn hiểu rõ hơn về các khái niệm này và có cái nhìn sâu sắc hơn về thế giới.
Chúc bạn thành công!