Những ngày gần đây, cộng đồng mạng xôn xao trước “trận beef” giữa ICD, quán quân King of Rap, và Tage, thành viên Rap Việt. Với người hâm mộ rap, đây là một sự kiện quen thuộc. Nhưng với người mới làm quen hoặc tò mò, “rap beef” có thể là một khái niệm lạ lẫm. Bài viết này sẽ giải thích cặn kẽ về “rap beef” và vai trò của nó trong làng nhạc rap.
Mục Lục
Rap Beef Là Gì? Nguồn Gốc Của Những “Lời Phàn Nàn”
Trong tiếng lóng của tiếng Anh, “beef” có nghĩa là “phàn nàn”. Rap beef, do đó, có thể hiểu là những bài nhạc rap được tạo ra để chỉ trích, công kích, “diss” những điểm yếu của một người khác, thường là một rapper.
Các cuộc “diss” trong rap đã xuất hiện từ thập niên 1980. Trận beef đầu tiên được ghi nhận là khi nhóm nhạc rap U.T.F.O. bị một DJ, nhà sản xuất âm nhạc, rapper và một cậu bé 14 tuổi công khai chỉ trích bằng rap. Lý do là U.T.F.O. từ chối biểu diễn tại một sự kiện mà bộ ba kia quảng bá. Thậm chí, beef trong âm nhạc còn có từ năm 1962, với bài hát “You Keep Her” của Joe Tex, “dành tặng” cho James Brown, người đã cưới vợ cũ của anh.
Ngày nay, rap beef thường được gọi là rap battle hoặc rap diss, đặc biệt trong các cuộc thi rap. Tại đó, các rapper đối đầu để tìm người chiến thắng thông qua kỹ năng gieo vần và flow.
Cách Một Trận Rap Beef Diễn Ra: Từ Khiêu Khích Đến Đối Đầu
Một trận rap beef thường bắt đầu khi một rapper cảm thấy bị tấn công, chỉ trích qua âm nhạc hoặc phát ngôn. Để đáp trả, một “diss track” (bài nhạc công kích) sẽ ra đời. Nếu “đối thủ” cũng là một rapper, họ có thể (và gần như chắc chắn) sẽ tung ra một bài đáp trả. Cứ thế, hai bên đấu qua đấu lại cho đến khi cuộc beef kết thúc.
Khác với các cuộc thi, rap beef “ngoài đời” thường không có luật lệ chính thức, mà dựa trên những quy ước ngầm của cộng đồng rap, tùy theo văn hóa, địa lý và các yếu tố liên quan.
Ví dụ điển hình là trận rap beef giữa RichChoi và B-Ray năm 2018. Sau 6 bài diss, cả hai đã có cuộc gặp mặt hòa giải gây chú ý. Tưởng chừng mọi chuyện đã êm đẹp, RichChoi lại tiếp tục “đá xoáy” B-Ray trong bài rap thứ 7, và B-Ray không phản hồi kể từ đó, tập trung vào các dự án cá nhân.
Về cơ bản, một trận rap beef có thể kết thúc bất cứ lúc nào khi một bên tuyên bố rút lui. Tuy nhiên, việc này không đồng nghĩa với việc bên đó “thua cuộc”. Diễn biến và chất lượng tổng thể của các bài rap mới là yếu tố quan trọng để đánh giá, không chỉ bởi người nghe mà còn bởi những rapper kỳ cựu và chính những người tham gia.
Mục Đích Của Rap Diss: Hơn Cả Sự Thù Hằn
Rap beef không chỉ là những cuộc cãi vã bằng âm nhạc, mà còn là một phần quan trọng của văn hóa hip-hop, giúp các rapper nâng cao kỹ năng. Việc rap trong trạng thái căng thẳng, thậm chí tức giận, có thể khiến những rapper thiếu kinh nghiệm mất bình tĩnh và giảm chất lượng.
Do đó, một bài diss hay cần đảm bảo các yếu tố kỹ thuật, đồng thời nội dung phải sắc bén, “thấm” đến đối phương. Nếu “gặp thời”, bài rap đó có thể trở thành một ca khúc kinh điển, tạo nên (hoặc chấm dứt) sự nghiệp của một rapper.
Trong một số ít trường hợp, rap beef có thể giúp hai rapper hiểu nhau hơn, biến thù thành bạn. Khi nhạc rap ngày càng được thương mại hóa và hòa nhập vào thị trường âm nhạc Việt Nam, nhiều rapper đã hợp tác, xóa bỏ hiềm khích để cùng theo đuổi đam mê và tạo ra những sản phẩm chất lượng.
Rap và hip-hop từng là dòng nhạc kén người nghe và chưa được công nhận rộng rãi. Rap beef lại càng khó tiếp cận hơn khi đề cập đến những chi tiết cá nhân và sử dụng ngôn từ suồng sã. Tuy nhiên, nhạc rap hiện tại đã có vị thế vững chắc hơn, văn minh hơn, với những màn so tài bằng âm nhạc sử dụng lời lẽ chừng mực, không gây phản cảm. Điều này giúp cộng đồng yêu rap và khán giả nói chung có cái nhìn thiện cảm hơn về nét đặc trưng này của thể loại nhạc hip-hop.