Atlat Địa lý là một công cụ không thể thiếu và được phép mang vào phòng thi môn Địa lý trong kỳ thi tốt nghiệp THPT. Đây là “cứu cánh” giúp thí sinh dễ dàng chinh phục các câu hỏi liên quan đến kiến thức địa lý. Để sử dụng Atlat một cách hiệu quả nhất, hãy cùng “Sen Tây Hồ” khám phá những kỹ năng khai thác tối ưu sau đây.
Mục Lục
1. Hiểu Rõ Cấu Trúc Atlat Địa Lý Việt Nam
Việc nắm vững cấu trúc Atlat Địa lý là bước đầu tiên để sử dụng hiệu quả. Bạn cần hiểu rõ Atlat cung cấp những thông tin gì và hỗ trợ giải quyết những dạng bài tập nào. Khi hiểu rõ cấu trúc, bạn sẽ tìm kiếm thông tin nhanh chóng và chính xác hơn, từ đó tiết kiệm thời gian cho những câu hỏi khó.
Atlat Địa lý Việt Nam thường bao gồm các nội dung chính sau:
- Trang 3: Hệ thống ký hiệu bản đồ được sử dụng trong Atlat, giúp bạn giải mã các thông tin được thể hiện trên bản đồ.
- Trang 4-5: Phạm vi lãnh thổ Việt Nam, các đơn vị hành chính (tỉnh, thành phố), thông tin về dân số và diện tích của các tỉnh thành trực thuộc trung ương.
.jpg)
- Trang 6-14: Các kiến thức về Địa lý tự nhiên Việt Nam, bao gồm địa hình, khí hậu, sông ngòi, đất đai, khoáng sản, sinh vật… Đây là phần quan trọng để trả lời các câu hỏi liên quan đến đặc điểm tự nhiên của các vùng miền.
- Trang 15-16: Kiến thức về Địa lý dân cư, bao gồm phân bố dân cư, cơ cấu dân số, di cư…
- Trang 17-25: Tóm tắt kiến thức về các ngành kinh tế của Việt Nam:
- Trang 17: Khái quát chung về kinh tế.
- Trang 18-20: Nông nghiệp (trồng trọt, chăn nuôi, lâm nghiệp).
- Trang 21-22: Công nghiệp (các ngành công nghiệp, phân bố).
- Trang 23-25: Các ngành dịch vụ (giao thông vận tải, du lịch, thương mại…).
- Trang 26-30: Địa lý các vùng kinh tế của Việt Nam, thể hiện đặc điểm kinh tế nổi bật của từng vùng.
Ví dụ: Để trả lời câu hỏi: “Căn cứ vào Atlat Địa lí Việt Nam trang 4 – 5, cho biết tỉnh nào sau đây giáp biển? A. Cà Mau. B. Điện Biên. C. Hà Giang. D. Gia Lai”, bạn chỉ cần xem bản đồ hành chính Việt Nam ở trang 4-5 và dễ dàng xác định được đáp án đúng là A. Cà Mau.
2. Nắm Vững Các Ký Hiệu Bản Đồ
Ký hiệu là “ngôn ngữ” của bản đồ. Atlat sử dụng rất nhiều ký hiệu để thể hiện các đối tượng địa lý khác nhau. Việc nắm chắc các ký hiệu về tự nhiên, kinh tế (nông nghiệp, công nghiệp, lâm ngư nghiệp), khoáng sản, địa hình… sẽ giúp bạn đọc và hiểu bản đồ một cách chính xác, tránh nhầm lẫn khi làm bài.
3. Khai Thác Biểu Đồ Trong Atlat
Các bản đồ về dân cư và kinh tế thường đi kèm với các biểu đồ (cột, đường, tròn, miền) thể hiện sự tăng giảm về giá trị tổng sản lượng, diện tích (đối với nông – lâm nghiệp), cơ cấu và xu hướng chuyển dịch cơ cấu của các ngành kinh tế. Kỹ năng khai thác biểu đồ giúp bạn trả lời câu hỏi nhanh chóng và giảm tải lượng kiến thức lý thuyết cần ghi nhớ.
Ví dụ: Để trả lời câu hỏi: “Căn cứ vào Atlat địa lý trang 30, biểu đồ GDP của các vùng kinh tế trọng điểm so với cả nước năm 2005-2007. Hãy cho biết nhận xét nào sau đây không đúng? A. Tỷ trọng GDP vùng kinh tế trọng điểm miền Trung giảm. B. Vùng kinh tế trọng điểm miền Trung có tỷ trọng GDP thấp nhất. C. Tỷ trọng GDP vùng kinh tế trọng điểm phía Nam tăng. D. Vùng kinh tế trọng điểm phía Bắc có tỷ trọng lớn nhất.”, bạn cần xem biểu đồ GDP ở trang 30 và so sánh tỷ trọng GDP của các vùng để tìm ra đáp án sai, đó là B.
4. Vận Dụng Atlat Cho Nhiều Dạng Câu Hỏi
Atlat không chỉ dùng để trả lời các câu hỏi trực tiếp. Bạn có thể sử dụng Atlat để hỗ trợ trả lời các câu hỏi yêu cầu trình bày về phân bố sản xuất, giải thích các yếu tố ảnh hưởng đến sự phát triển kinh tế của một vùng, hoặc trình bày về các trung tâm kinh tế.
Ví dụ, khi trình bày về tình hình phát triển sản xuất của một ngành nào đó, bạn có thể sử dụng các số liệu trong biểu đồ của Atlat để minh họa thay vì chỉ dựa vào trí nhớ.
5. Kết Hợp Nhiều Trang Atlat Để Giải Quyết Vấn Đề
Một số câu hỏi phức tạp đòi hỏi bạn phải sử dụng nhiều trang Atlat khác nhau để đưa ra câu trả lời đầy đủ và chính xác.
Ví dụ: Để đánh giá tiềm năng phát triển của ngành công nghiệp năng lượng, bạn cần kết hợp sử dụng bản đồ khoáng sản (để biết về trữ lượng và phân bố tài nguyên), bản đồ công nghiệp (để thấy vai trò của ngành năng lượng đối với các ngành công nghiệp khác) và bản đồ sông ngòi (để đánh giá tiềm năng thủy điện).
Lưu Ý Quan Trọng Khi Sử Dụng Atlat Trong Phòng Thi
- Làm quen với Atlat trước kỳ thi: Dành thời gian làm quen với Atlat, tìm hiểu vị trí các trang và nội dung chính của từng trang.
- Ưu tiên các câu hỏi Atlat: Nên làm các câu hỏi Atlat trước để tiết kiệm thời gian, vì thông tin đã có sẵn trong Atlat.
- Sử dụng mục lục: Sử dụng mục lục ở cuối Atlat để tìm nhanh trang bản đồ cần thiết.
- Đọc kỹ ghi chú: Đọc kỹ các ghi chú, chú giải và ký hiệu trên bản đồ.
- Quan sát biểu đồ và lát cắt: Chú ý đến các biểu đồ, lát cắt kèm theo bản đồ để nắm bắt số liệu và thông tin một cách dễ dàng. Ví dụ, để biết độ cao của đỉnh Phu Luông (trang 13), hãy quan sát lát cắt địa hình ở phía dưới bản đồ.
Với những bí quyết trên, “Sen Tây Hồ” hy vọng bạn sẽ tự tin chinh phục môn Địa lý và đạt kết quả cao nhất trong kỳ thi THPT Quốc gia sắp tới.